Salgında ağır darbe alan müzisyenlere Bakanlık tek sefer geçerli olmak üzere bin TL yardım kararı aldı. Ancak sanatçı ve meslek örgütleri bu yardımın sorunları çözmeyeceği görüşünde. Hiçbir sosyal güvence, sabit gelir ve emeklilikleri olmadığını hatırlatan müzisyenler, “Devlet yıllardır özel kopyalama harcı topluyor. Ancak müzisyenlere ödemesi gereken payı ödemiyor. Kalıcı çözüm bunun sağlanmasında” diyor.

Bin liralık destek yaraya ilaç olamaz

Işıl ÇALIŞKAN

Koronavirüs salgınında en çok zarar gören sektörlerden biri kuşkusuz müzik. Dokuz aydır yaprağın bile kımıldamadığı koşullarda müzik emekçileri ekonomik sıkıntılarla boğuşuyor. Bugüne kadar hiçbir destek alamayan emekçiler arasında meslek değiştirenler, ailesinin yanına dönenler ve yazık ki yaşamına son verenler var.

Bakanlıkla aylardır yapılan görüşmeler sonucunda müzisyenler için verilecek desteğin kişi başı bin lira olacağı açıklandı. Müzisyen, yorumcu ve eser sahiplerini kapsayan proje bedelinin ise 20-30 milyon civarında olacağı belirtildi.


Müzisyenler ve meslek örgütleri bu desteğin geçici bir çözüm olduğunu söylüyor. Teknik cihazlar üzerinden alınan ‘özel kopyalama harcı’ hak sahiplerine verilmediği sürece, mevcut Sosyal Güvenlik Sistemi meslek birliklerine üye müzisyenlerin sosyal güvenliğinin sağlanmasında yetersiz kaldığı sürece ve telif konusu hâlâ çözüm bekleyen temel sorunların başında yer aldığı sürece müzik emekçilerinin hak ettikleri karşılığın ‘gelir yardımı’ olmadığını ifade ediyorlar.

Sözü Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MÜYORBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Şeşen, MESAM Eski Yönetim Kurulu Üyesi Ali Haydar Timisi, Müzisyen, Besteci Erdal Güney, MUYORBİR üyesi Müzisyen Hüseyin Turan, Caz Müzisyeni Elif Çağlar’a bırakalım…

SEKTÖRE İLAÇ OLMAYACAK

bin-liralik-destek-yaraya-ilac-olamaz-813807-1.

Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Eski Yönetim Kurulu Üyesi Ali Haydar Timisi: Devletin bir defaya mahsus yapacağı bu destek sektöre ilaç olmayacak. Aynı hizmet sektöründe çalışan emekçiler de mağdur. Ne olursa olsun önce müzik kesiliyor. Burada bir mecburiyet var. Tabii ki şu durumda doğru olan bu, ama gerekli tedbirler alındıktan sonra yapılması gerekenler var. Özel kopyalama harcı diye bir hak var. Televizyonların, radyoların hatta müzik çalarların üzerinde olan bir pul vardı. TRT bandrolü. Yıllardan beri oradan bir vergi alınıyor. Dünya ülkelerinin çok büyük bir bölümünde o pulun hakkı müzisyenlerin ve eser sahiplerinindir. Bizim devletimiz bunu uzun yıllardan beri toplamasına rağmen ilgili meslek birliklerine ödemedi ve ödemiyor. Ciddi bir rakam birikmiş durumda. Oradaki haklarını verecek olsa Türkiye’deki tüm müzisyenler kimseye muhtaç olmadan hayatlarının sonuna kadar yaşayabilirler. Bakanlığın vereceği para özel kopyalama harcının yanında leblebi, çekirdek parası gibi kalıyor. Alınan her şeyi kendilerine hak görüyorlar. Sanatçıların hakkı ama Cumhuriyet tarihi boyunca sanatçılara ödenmemiş. Bir şey yapılmış gibi görünüyor ama aslında hiçbir şey yapılmıyor.

BU BİR BAŞLANGIÇ OLSUN…

bin-liralik-destek-yaraya-ilac-olamaz-813808-1.

Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MÜYORBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Şeşen: Kültür Bakanlığı’nın pandemi sürecinde çökme noktasına gelen müzik sektörüne geç de olsa verdiği bu desteği çok önemli buluyorum. Yıllardır müzik meslek birlikleri ve Kültür Bakanlığı bu derece yakınlaşmamıştı. Bunu sadece maddi olarak değil moral açısından da -devletin müzisyenini sahiplenmesi açısından- önemsiyorum. Bu birlikte hareket etme kültürü sadece bu dönemle sınırlı kalmayacak. Müzisyenlerin hiçbir yerde kaydı yok. Sosyal güvenliği yok, emekliliği yok, sabit geliri yok… Yurtdışına çıkarken vize kolaylığı yok. Bizler eğer bu desteği doğru kullanırsak, bu dönemde mağdur olan ve de temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorluk çeken müzik emekçilerine bir nebze de nefes aldırabilirsek ardından saydığım daha büyük ve önemli sorunlara ağırlık vereceğiz.

DESTEK HER AY OLMALI

bin-liralik-destek-yaraya-ilac-olamaz-813809-1.

MÜYORBİR üyesi Müzisyen Hüseyin Turan: MÜYORBİR olarak aylardır bakanlığa ulaşıp bir şeyler yapmaya çalışıyorduk. Bu sadece anlık çözüm olacak. Gönül isterdi ki pandemi bitene kadar her ay böyle bir destek olsun… Bu para dağıtılacak sonuçta almamazlık etmek de çözüm değil. Bunlar zaten bizim paralarımız. Özel kopyalama harcını yıllardır bakanlık sektöre aktarmıyor. Sanat kurumlarının örgütlülüğü, dayanışması olsa belki de çok farklı sonuçlar elde edilebilir ama ne yazık ki o durumda değiliz. Ehvenişer diyorum ben buna. Bununla ilgili eleştirisi olan herkese katılıyorum ama biz aylardır uğraşıyoruz ve yüzümüze bütün kapılar kapanıyordu. Bundan sonrasına da bakılacak. Bu konuda Avrupa baz alınmalı. Orada hiçbir sanatçı mağdur değil. İnsanlar rahatça geçiniyorlar. Hayatın böyle bir gerçeği var. Bu insanlar yiyip içmeden hayata nasıl tutunacaklar! Bu iktidarın öyle bir vicdanı ve felsefesi olduğunu düşünmüyorum. Onca yıldır bu insanlardan vergi alıyor, istemeye gelince “Yok ben yiyeceğim” diyor!

BİN TL İLE NASIL YAŞANIR!

bin-liralik-destek-yaraya-ilac-olamaz-813810-1.

Caz Müzisyeni Elif Çağlar: En azından bir girişimde bulunulması ve müzisyenlik mesleğinin hatırlanması bir başlangıç lakin günümüz koşullarında bin TL ile nasıl yaşanır, nasıl kiralar, faturalar ödenir bilemiyorum. Caz müzisyenleri zaten genel algının tam tersine, zengin insanlar değil. Şartlar önceden de zordu ve sektör büyük özveriyle ilerliyordu. Performans yapmak dışında para kazanma imkânı olmayan birçok kıymetli müzik emekçisi maddi, manevi bir hüzün içinde. Tek dileğim bir an önce eski günlere ya da yeni normale geçebilmek ve mesleğimize dönebilmek.

HAK ETTİĞİMİZ BU DEĞİL

bin-liralik-destek-yaraya-ilac-olamaz-813811-1.

Müzisyen ve Besteci Erdal Güney: Müzisyenlerle ilgili düşünülen ‘gelir yardımı’ ödemesi, uzun yıllardır biriken sorunları görmezden gelen Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın temelsiz çözüm arayışıdır. Fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasında teknik cihazlar üzerinden alınan ‘özel kopyalama harcı’ hak sahiplerine verilmediği sürece, mevcut sosyal güvenlik sistemi meslek birliklerine üye müzisyenlerin sosyal güvenliğinin sağlanmasında yetersiz kaldığı sürece ve telif konusu hâlâ çözüm bekleyen temel sorunların başında yer aldığı sürece müzik emekçilerinin hak ettiklerinin karşılığı ‘gelir yardımı’ değildir. Tüm bu sorunlara temelden ve sahici çözümler üretilmesi gerekmektedir.