Bir günün yükü 11,6 milyon lira

Havva Gümüşkaya

Çanakkale boğazının iki yakasını birbirine bağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü'nü ücretli geçişlerin başlamasının ardından kullanan araç sayısı açıklandı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 45 bin araç garantisi verilen Çanakkale Köprüsü'nden önceki gün yalnızca 6 bin aracın geçtiğini açıkladı.
Köprü için verilen araç garantilerine değinen Karaismailoğlu şöyle konuştu:

"'Çanakkale Köprüsü'nden o kadar araç geçer mi' diyorlar. Zamanı geldiğinde geçecektir. Dün 6 bin araç geçti. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü yapıldığında 15 yılın sonunda 100 bin araca ulaştı. Bugün Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nden (FSM) 220 bin araç geçiyor. Bu projeleri uzun soluklu düşünmek gerekiyor. Araç garantisi yapım maliyetinin ve üzerindeki işletme, finans ve ağır bakım maliyetlerinin toplamının geri dönüşü için bir birim araç karşılığıdır. O yüzden o araç sayılarına da takılmamak lazım. Bakın hava yollarında tamamen direkt nakit gelir akışı sağlıyoruz."

Geçmeyen araç için 11 milyon lira

Feribot işletmesini yapan GESTAŞ’ın taşıdığı araç sayısı da günlük 10 bin civarında. Pandemi öncesi dönem olan 2019 yılında ise günde ortalama 12 bin araç taşındı.

Bakan’ın açıklamalarından yola çıkarak köprünün Hazine’ye bir günlük yükünü hesapladık. Sözleşmeye göre köprünün geçiş ücreti 15 avro. Geçiş ücreti avro bölgesi enflasyonuna göre güncelleniyor ve 2021 yılı sonu enflasyonuna göre köprünün KDV dâhil sözleşme ücreti 17,7 avro olarak hesaplanıyor.
Köprüden 6 bin aracın geçtiği 27 Mart’ta avro/TL kuru 16,08 alındığında geçmeyen araç başına ücret 285 lira oluyor. Bu hesaba göre 27 Mart’ta köprüden geçmeyen 39 bin araç için Hazine’den 11 milyon 115 bin lira çıkacak.

Geçen araç için 510 bin lira

Ayrıca köprüden geçen 6 bin araç için de Hazine’den para çıkacak. Erdoğan’ın sözleşmede 285 lira yazmasına rağmen gişe ücretini ‘200 liracık’ olarak açıklamasının ardından aradaki 85 liralık fark bütçeden katılım payı adı altında işletmeci firmaya ödenecek. Köprüden geçen 6 bin araç için toplamda 510 bin lira Hazine’den aktarılacak.

Böylece köprüden geçen ve geçmeyen araçların Hazine’ye bir günlük maliyeti 11 milyon 625 bin lira.

Eğer köprüden her gün 6 bin araç geçer ve kur hiç değişmezse yıl sonunda Hazine’ye yükü 4 milyar 243 milyon lira olacak.

Yıllık garanti 246 milyon avroyu buluyor

Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi’nden oluşan ortak girişim grubu ile 2017 yılında 10,3 milyar TL yatırım bedeli karşılığında sözleşmesi imzalanan 1915 Çanakkale Köprüsü yaklaşık beş yıl içinde tamamlandı. Yüklenici firma, süresi 16 yıl 2 ay 12 gün olarak belirlenen proje kapsamında köprüyü 11 yıl boyunca işlettikten sonra Karayolları Genel Müdürlüğüne devredecek. Kamunun işletmeciye ödemeyi garanti ettiği tutarın yıllık maliyeti ise 246 milyon 375 bin euroyu buluyor.