Arda Aydın: Shakespeare, güçlü ama en sonunda kaybeden kadınlar yazmış mesela… Sonuç olarak erkeğin boyunduruğuna giren, ona karşı hezimete uğrayan karakterler yazmış

Biraderler Yapım’dan Shakespeare komedisi: Bir Yaz Gecesi Rüyası

DERYA AYDOĞAN deryaaydogan6@gmail.com

2014 yılında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda sahnelenmeye başlayan William Shakespeare’in ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ adlı komedyası, oyuncusu Levent Üzümcü’nün Şehir Tiyatroları’ndan ihraç edilmesiyle birlikte oynanamaz hale geldi. Oyunun diğer oyuncularından Arda Aydın da OHAL kapsamında açığa alınan isimlerden olunca, kendi yapım şirketini, Arda Aydın Biraderler Yapım’ı kurdu. Arda Aydın, Şehir Tiyatroları’ndaki görevine geri döndü ancak kurduğu yapım şirketinin ilk oyunu William Shakespeare‘in ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ oldu. Renkli BirGün programına katılan Arda Aydın ile ‘Shakespeare’i ve ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’nı konuştuk.

»Bir Yaz Gecesi Rüyası’nın Sheakspeare’nin diğer komedyalarından farkı var mı?
Bir Yaz Gecesi Rüyası, özelinde çok karışık ve zor bir oyun. Oynayan için de seyirci için de... Oyunun Atina ayağı var, orman ayağı var, aşıklar ve esnaflar ayağı var. Bunların hepsi daha sonra bir yerde birleşiyor. Açıkçası Shakespeare, bunu hangi kafayla, nasıl yazmış, onu da merak ediyorum. O zaman hayal gücü şimdiki insanların hayal gücünden çok daha gelişmiş. İmkânlar sınırlı. İnsanlığın yavaş yavaş kendini bulmaya başladığı bir zaman. Sanayi devrimi olmamış. Ortada hiçbir şey yok. Bütün bunları bir çanak olarak düşünürsen, bu çanağın içinde, adam bir şey yazmış ve şimdi biz bunu oynamaya çabalıyoruz. Shakespeare’in oynanmasıneredeyse imkânsız olan 5 tragedyası vardır; Hamlet, Macbeth, 3.Richard, Kral Lear ve Othello. Bunlar neredeyse imkânsıza yakın oyunlardır çünkü çok fazla mekan vardır, detay vardır. Komedyaları ise oynanması imkansız olan oyunların içerisinde değildir. Tabii, ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ dışında. Biz bunu en nihayetinde Aleksandar ‘ın rejisiyle, kurgusuyla oynayabiliyoruz.

»Sence Shakespeare’in, ‘kadın erkek ilişkilerine bakış açısı nasıldı?
Shakespeare, bence çok ‘erkek’ bir yazar. Yani erkek düşüncesi çok baskın olan bir yazar. Zamanının ruhu da ona bunu getiriyor olabilir. Çok kısa bir zaman öncesine kadar kadının görüldüğü yeri biliyorsunuz, ‘kadın doğursun, üretsin, sonrasını biz hallederiz’ gibi bir erkek düşüncesi üzerinden gidiyordu hayat. Shakespeare’in oyunlarında erkekler için yazdığı tiradlar çok daha ağırlıklıdır ve daha iyidir ama aynı zamanda da çok acayip kadın karakterler yazmıştır. Güçlü ama sonunda kaybeden kadınlar yazmış mesela. Sonuç olarak erkeğin boyunduruğuna giren, ona karşı hezimete uğrayan karakterler yazmış. Okuyunca çok güçlü diye düşünüyorsunuz, güçlü görünüyorlar ama bir yer geliyor ve erkeğin boyundurluğunun altına giriyorlar. Shakespeare bu dönemde yaşıyor olsaydı, eminim şimdi bunları yazmazdı.

»Bir Yaz Gecesi Rüyası’nın önce Şehir Tiyatroları’nda oynamıştınız şimdi de Arda Aydın Biraderler Yapım olarak oynuyorsunuz. Neden aynı oyun?
Geçen sene Şehir Tiyatroları’ndan FETÖ soruşturması dolayısıyla ihraç edildiğim zaman yaptığım bir iş vardı ‘Biraderler Kabare’ diye. O da devam edecek şimdi. Biraderler Kabare’nin adını Arda Aydın Biraderler Yapım yaptık ve ilk oyunumuzda Bir Yaz Gecesi Rüyası oldu. Şehir Tiyatroları’nda en son iki buçuk sene önce, son oyun oynanmıştı. 2014/2015 sezonunda yapılmıştı fakat çeşitli sebeplerle, Levent Üzümcü’nün kurumdan ihraç edilmesiyle beraber, başlayan bir süreçten sonra oyun oynanamaz hale geldi. Şehir Tiyatrosu’nda da yönetim değişikliği oldu. Yeni bir genel sanat yönetmeni geldi. O da uzun bir süre dokunamadı bu oyuna çünkü kurumun işleyişini anlamaya çalışıyordu. Derken kurumun belediye tarafı da bu oyunla ilgili bir tasarrufta bulunmak istemedi ya da unuttular. Bu çok güzel bir oyun, iyi bi oyun. Neden bu oyunu oynamıyoruz? Bir şey yapalım da bu oyun oynansın diye düşündüm. Şehir Tiyatroları’na bu talebimi ilettim. “Belli ki, bu oyun, burada yapılamayacak. Bana izin verin.” dedim. Dokunamıyoruz, ‘manen’ dokunamıyoruz. Çünkü Levent Üzümcü bizim arkadaşımız ve o bir gadre uğramış. Bu gadre uğramasını bile kimse istemezken, bir tane daha darbe vurmanın manası yok Levent’e. Biz bunu dışarıda yaparız dedim. Çok büyük bir iş, çok büyük bir prodüksiyon. Şimdi bu işte 28 kişi çalışıyor. 28 kişiye bu yeni bir iş ve para kazandırmak demek aslında.

Daha önce kısa sürede ses getiren bir iş olmuştu. Şimdi yine aynısı olsu değil mi?
Oyunun yapısından dolayı, kurgusundan, yorumundan dolayı bu nasıl Shakespeare diyorlar. Klasikçiler aslında bizi baya dövdüler yorumlarıyla. Böyle iş mi olur dediler. Kendini başrol zanneden bir eşek vardı gibi yorumlar okuduk. Biliyorsunuz kötü bir şey söyleyeceksiniz oturuyorsunuz genellikle klavyenin başına. En nihayetinde çok konuşulan bir işti. Çok az oynanmasına rağmen çok fazla kişinin izlediği bir işti. Şimdi UNİQ Hall’de yeniden başladı. Daha 5 oyun oynadık ve 5 oyunda 4500 kişi izledi oyunu. Çok ciddi bir rakam bu. Bu arada UNİQ Hall, acayip bir sahne. Bizim oyunumuz dışındaki oyunları da mutlaka seyretmelerini öneririm herkese.

Hep böyle büyük prodüksiyonlar mı gelecek?
Arda Aydın Biraderler Yapım’ı kurarken, benim amacım şuydu; Türkiye’de büyük prodüksiyon yapılabilecek sahne var, büyük prodüksiyon yapacak insan yok. Ben büyük prodüsksiyonları yapmayı tercih edeceğim dedim çünkü işin tiyatro tarafıyla ilgilenmekle beraber, tiyatronun hakikaten şaşalı bir şey olduğunu da seyircilere göstermek istiyorum. Amacım aslında bu. Bir hedef belirlemeniz lazım, Şimdi Bir Yaz Gecesi Rüyası ile başlayıp, sonra tek kişilik oyunlar yapan bir tiyatro da olabilirim ama, hayır! Elimden geldiğince, ekonomik durumlar fırsat verdikçe, çok büyük prodüksiyonların Türkiye’de yapılabileceğini göstermek istiyorum. Zorlu’ya ‘Notre Dame de Paris’ müzikali’geliyor, ‘Cats’ geliyor. 30 senedir dışarıda oynayan oyunlar geliyor ve insanlar gidip 300 liraya bilet alıyorlar. Niye? Çünkü o oyunlar büyük prodüksiyonlu oyunlar. Buraya kadar gelmesi zaten, büyük prodüksiyon olması yüzünden. Mesela ‘Notre Dame de Paris’ müzikalinin ‘Belle’ şarkısını nerdeyse duymayan, bilmeyen yok. Adamlar durumun farkındaydı. Biz bu oyunu daha fazla seyirciye ulaştırmak için, yaymalıyız dediler. Ben, Bir Yaz Gecesi Rüyası’nı öyle can alıcı pazarlamaya başlarım ki, İngiltere’den teklif gelir, Fransa’dan gelir, her yerden davet gelmeye başlar. Neden olmasın?

Bir Yaz Gecesi Rüyası künye

Yönetmenliğini Aleksandar Popovski'nin yaptığı oyunun oyuncu kadrosunda, Sezai Aydın, Levent Üzümcü, Neslihan Yeldan, Arda Aydın, Özgün Akakça, Pınar Tuncegil, İlham Erdoğan, Ali Bal, Sena Yıldız, Canberk Gültekin, Ayşen Baransel, Sertan Müsellim, Furkan Öncü, Anıl Altınöz, Mustafa Polat, Gürkan Başbuğ, Şaziye Özlem Turan, Dilek Ünal, Süleyman Demirkol var. Sahne ve ışık tasarımında Sven Jonke, kostüm de Jelena Prokovic ve müzikte ise Kiril Dzajkovski var.

Bir Yaz Gecesi Rüyası 26 Aralık Salı günü (yarın) saat 20.30'da UNİQ Hall'de oynuyor.