BirGün Minibüsü yollarda: Doğu’da da Batı’da da AKP’nin esamesi yok

YAŞAR AYDIN

Ülkenin iki ayrı ucuna iki farklı sosyolojisine konuk oluyoruz. Ülkenin kuzeybatısında Edirne ve Tekirdağ’da seçimin nabzını tutarken Güneydoğu’nun en büyük ili olan Diyarbakır’da HDP mitinginin hemen ardından seçim havasını yansıtmaya çalışacağız.

Diyarbakır: AKP tabela partisi
Diyarbakır çıkardığı 12 milletvekili ile 24 Haziran seçimlerinde bölgenin en önemli kentlerinden biri durumunda. HDP’nin varlığı tüm ağırlığı ile hissedilen kentte iki güçlü ismin dahil olduğu Millet İttifakı seçimlere ayrı bir renk katmış durumda.
HDP’nin kentte güçlü varlığı uzun yıllardır tartışmasız. Ama özellikle 7 Haziran Seçimleri’nden sonra uygulanan baskı ve yaşanan şiddet şehri sessizliğe mahkûm etmişti. Gerek 1 Kasım Seçimleri gerekse 16 Nisan Referandumu’nda ciddi bir oy kaybı yaşamasa da sokak etkinliği ve örgütlülüğü zayıflayan bir parti görüntüsü vermişti. 24 Haziran seçimleri ve de özellikle çarşamba günü gerçekleştirilen miting HDP’nin bir anlamda Diyarbakır ve bölgeye yeniden ağırlığını koyduğu anlamını taşıdı. Diyarbakır’da yaşanan bu canlanmanın başta Batman, Van ve Mardin gibi iller olmak üzere tüm bölgeye etki etmesinin çok yüksek bir olasılık olduğu konuşuluyor. Bu durum hem milletvekili sayısında hem de barajı aşma konusunda HDP’ye büyük güç katacak gibi görünüyor.

AKP’nin Mehdi Eker’in feodal çevresine kadar sıkıştığı söylenen Diyarbakır’da muhafazakâr Kürt seçmen akacak yeni siyasal kanal arıyor. Burada da Millet İttifakı’ndan iki önemli figür ortaya çıktı. Liceli olan ve muhafazakâr seçmen üzerinde önemli etkiye sahip bir aileye mensup olan bölgenin en bilenen siyasetçilerinden Saadet Partisi adayı Haşim Haşimi. Diğer aday İYİ Parti’den Salim Ensarioğlu. Diyarbakır’dan edindiğimiz izlenim Millet İttifakı’nın bu iki adayla birlikte alacağı oyun bir milletvekili çıkarmaya yeteceği yönünde. Hatta 2 vekil birden olabilir diyenler bile var.

İlk turda Demirtaş tek aday gibi
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise Selahattin Demirtaş ilk tur için neredeyse tek aday olarak otaya çıkıyor. Kentte yaptırılan kamuoyu araştırmalarından sonra Demirtaş’ın yüzde 70’lerin üzerinde bir oya ulaşması beklentisi var.
Cumhurbaşkanlığı seçimine dair asıl yanıtı beklenen soru ikinci tura ilişkin. Olası bir ikinci turda, Diyarbakırlıların ve HDP’nin tercihinin de büyük oranda Muharrem İnce olacağı neredeyse kesin gibi. Buradaki tereddütlerin de İnce’nin mitingiyle aşıldığı belirtiliyor.

Diyarbakır sokaklarının seçime dair bir başka gündem de sandık güvenliği. Özellikle il-ilçe seçim kurulları kararı ile sandık taşıyarak seçmenin ulaşamayacağı uzaklıkların oluşmasından endişe ediliyor. Şimdiden bazı sandıkların 12 km uzaklığa kadar taşındığı bilgileri geliyor. Buna ilaveten kolluk kuvveti marifeti ile müdahalelerinin olması da olası beklentiler dahilinde.

Edirne: AKP’de moraller bozuk
AKP’nin merkezi seçim bürosunu ancak son haftada oluşturduğu Edirne’de seçmen sessiz ama kararlı. Özellikle AKP’nin kalesi durumunda olan çevre ilçeler ve kırsal seçmende çok ciddi bir sessizlik hâkim.

AKP’li seçmenden alabildiğiniz en net değerlendirme oluyor. Köy çalışmasından neredeyse çekilmiş gözüken AKP, aynı zamanda liste sorunu da yaşıyor. İl Başkanı olan İlyas Akmeşe’nin ikinci sıradan aday gösterilmesi örgütün isteksizliğinde etkiliği olduğu konuşuluyor.

Üçe bir olur
Edirne’de uzun yıllardır gazetecilik yapan Murat Savaş ise Muharrem İnce faktörüne dikkat çekti. Özellikle adaylığının ikinci haftasından sonra İnce rüzgârının Edirne’ye ulaştığını söylüyor. CHP’de yaşanan rehavetin de Muharrem İnce ile aşıldığını belirtiyor.

Meslektaşımız Murat Savaş, milletvekili seçimlerinde ise bir milletvekilliği için yarışın yaşandığını belirtti. Savaş, “Edirne’de de üç vekilden ikisi CHP, biri de AKP’nin olurdu. Vekil sayısı dörde çıktı. Şimdi asıl mücadele bu bir vekil için yapılıyor. CHP, üçüncü vekili almaya yakın. CHP’den sekerse de İYİ Parti vekillik çıkarır. Yani her koşulda Millet İttifakı lehine 3’e 1 olur” değerlendirmesinde bulundu.

Edirne’de dengeleri değiştirebilecek parti olarak öne çıkan İYİ Parti özellikle kırsalda güçlenmeye başladı. Burada iki partinin MHP ve AKP tabanından İyi Parti’ye doğru bir yönelim görülüyor. Edirne’nin muhafazakar seçmeninin en çok merak ettiği parti konumunda. Bu merakın sandığa ne kadar yansıyıp yansımayacağını ancak iki gün sonra görebileceğiz.

Trakya’da 7 Haziran seçimlerinde hatırı sayılı bir oy potansiyeline ulaşan MHP, 24 Haziran seçimlerine çok fazla kan kaybederek giriyor. Tabanının çok önemli bölümünü yitiren MHP, çalışmaları esas olarak belli sayıda yönetici ile sürdürmek durumunda kaldı.

Tekirdağ: Dengeler değişti
Trakya’nın en çok milletvekili çıkaran ili Tekirdağ. Son düzenleme ile altı olan vekil sayısı yediye çıkan Tekirdağ’da Dengede gözüken Cumhur ve Millet İttifakı görüntüsü değişmeye başladı. Bunda hiç kuşkusuz en önemli faktör İyi Parti’nin ortaya varlığı.

Yüzde 10 ile 15 arasında bir seçmen kitlesine sahip olan MHP’nin , sahadan aldığımız fotoğrafa bakarak gücünün üçte ikisini İYİ Parti’ye kaptırdığını söyleyebiliriz. Tekirdağ’da CHP tek başına yüzde 40-42 bandında bir oy alacak güce sahip. Ama bu seçimde limitlerini zorlayacak gibi. Özellikle Muharrem İnce’nin Çorlu’da gerçekleştirdiği miting kentte başka bir hava esmesine neden olmuş durumda. Trakya’nın diğer kentlerinde olduğu gibi Tekirdağ’da da Muharrem ince faktörü sürükleyici bir etkiye sahip.

CHP bu hali ile en az üç vekili şimdiden hanesine yazdırmış durumda. İYİ Parti’nin de bir milletvekili kesin gibi.
Tekirdağ’da Millet İttifakı’nın yüzde 60’ları zorlayacağı konuşuluyor. 5 milletvekilinin Millet İttifakı hanesine yazılmasına kimse sürpriz olarak bakmıyor.

***

Tabanımızı Aştık

Candan Yüceer / CHP Tekirdağ Milletvekili:
Bu dönemde her yıla ortalama bir seçim düştü. Bir de baskın seçim ortaya çıktığında yorgunlukla birleşince seçim havasına girilmesi zor oldu. Bu nedenle sahadan mutlak mesaj almak mümkün değil. Ama korkularını rağmen, kaş göz işaretleri, mimikleri ile birlikte bize desteklerini gösteriyorlar. Bunu özellikle bizim seçmenimiz dışında olanlar için söylüyorum.

Muharrem İnce’nin yarattığı hava, CHP olarak projelerimize olan inancın artması bizi sahada çok daha etkin bir noktaya getirdi. Geleneksel tabanımızı aşan bir noktaya geldiğimiz söyleyebilirim. Bir inanç, umut ve heyecan var. Değişebileceğine dair inanç... Bunu şehrimde de gittiğim her ilde de görebiliyorum.

***

HDP 7 Haziran’ı aşabilir

Mahmut Bozarslan-Gazeteci:
Diyarbakır’da HDP’nin gerçekleştirdiği miting son 3-4 yılı en kitlesel siyasi gösterisi oldu. 2015’den sonra HDP böyle kitlesel bir miting yapamamıştı. Halk bir anlamda tepkisini gösterdi. HDP, bu seçimlerde özgüveni gelmiş, daha kararlı bir çalışma yürütüyor. 1 Kasım seçimleri ve 16 Nisan referandumunda yaşanan büyük baskı ortamı da kırılmış durumda. Ben 7 haziran’ı aşacak bir ilgi ile karşılaşabileceğini düşünüyorum. HDP’ye özellikle hendek siyasetine dair ciddi eleştiriler vardı. Ama ondan sonra yaşananlar bunu unutturdu. Büyük gözaltı tutuklamalar, Afrin vakası ve son olarak Suruç HDP’ye yapılan eleştirilerin hepsinin unutulmasına yol açtı. Şu anda partiye tam olarak bir sahiplenme var.
MHP ittifakı ve sonrasında yaşanan bir dizi siyasal gelişme bölgede Kürt seçmenin AKP’den uzaklaşmasına yol açtı. Muhafazakâr Kürt seçmeni şimdi destek vereceği siyasal parti rayışında. Burada Saadet partisi ve Hüda-Par bir adım öne çıkıyor. Hüda-par Genel Başkanı bağımsız aday. Yine bölgenin en bilinen siyasetçilerden biri olan Haşim Haşimi Saadet Partisi’nin birinci sıra adayı. Tabii bu arada İyi Partiden aday olan Salim Ensarioğlu’nu da unutmamak gerekiyor.