Bonzai bitmeden ateş-buz başladı
Erk Acarer
erkacarer@birgun.net
Seçilmiş mahallelere sentetik uyuşturucu sokulmasını birkaç ana başlık üzerinden değerlendirmek mümkün. Söz konusu maddeler hangi mahallerde yaygınlaşıp, sonra bir anda işlevini yitiriyor? Bu soruyu rant üzerinde duran, kentsel dönüşüm bölgelerine bakıp cevaplandırabiliriz. Basit teknik peşkeş alanları yaratmakta işe yarıyor: “Uyuşturucu sok, yaşam alanlarında huzursuzluk yarat, mahalleliyi kaçır, binaları dik.”
Bonzai haberleri neden bitti?
Bir dönem Bonzai’nin en yaygın olduğu İstanbul Bağcılar ilçesi, konu kapsamında verilecek en iyi örneklerden. Medyaya neden eskisi kadar ‘bonzai ve ölüm’ haberlerinin yansımadığı meselenin şifrelerinden biri. Cevap zor değil: “Bağcılar’da TOKİ faaliyetleri bitti, peşkeş alanları açıldı. Bonzai işlevini yitirdi.
Bir taşla iki kuş
Uyuşturucunun bugünden yarına ‘önemli işlevinin’ yanı sıra geleceği şekillendirmek açısından da sinsi bir kurgusu var. Bu aşamada, iktidarın ‘gerçekte’ istediği nesli sorgulamak gerekiyor. “Yoz, yabancılaşmış, bölünmüş, düşünmeyen, okula gidememiş, işsiz ama buna bile sesini çıkaramayan ‘yeni nesil’ iktidarın işine geliyor. Emniyet destekli uyuşturucu çetelerinin Alevi ve solcu mahallelerinde cirit atması konunun somut bir izdüşümü. Çetelere karşı çıktığı için 19 yaşında öldürülen Hasan Ferit Gedik sembol bir isim. İstanbul’da uyuşturucunun en yaygın olduğu semtler arasında Gazi, Nurtepe, Alibeyköy ve Ümraniye bulunuyor. Alevi ve örgütlü nüfus yoğunluğunun olduğu semtler bir yandan da şehrin yükselen trendleri. Buralara uyuşturucuyu sokmak birden fazla işe yarıyor. Kısa vadede ‘yükselen trend bölgelerini’, ‘inşaat ya resulallah’ taktiğiyle ranta açmak ve örgütlü, iktidar gibi düşünmeyen yapıları kırmak.
‘Önce yanar sonra donarsın’
Benzer stratejiler farklı şehirlerde de izleniyor. Öncelikli olarak Antep’in dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekiyor. Şehirde bir seneyi aşkın süredir, ‘bonzai’ benzeri bir madde gençlerin hayatını karartıyor. Metamfetamin türevi olan sentetik uyuşturucu kullananlar arısında ‘ateş-buz’ olarak da adlandırılıyor. Etkileri korkunç. Antepli bir polis memuru tanıklıklarını anlatıyor: “Bonzai gibi 2 kere kullanıldığında alışkanlık yapıyor. ‘Ateş-buz’ denmesinin nedeni var. 3-4 saat boyunca yanıyor gibi her yere saldırırsın. Bu etki geçtikten sonra hem fiziksel hem ruhsal olarak donarsın. Buzda kalmış gibi olursun. Hareket kabiliyetin de biter, bir noktaya sabitlenirsin. Etkisi, 7-8 saat kendini gösterir.”
Kentsel dönüşüm ve uyuşturucu
Antep’te ateş-buz ağırlıklı olmak üzere gençler arasında yükselen sentetik uyuşturucunun önlenmesi nedeniyle bazı toplumsal projeler de hız kazanmış durumda. Antep’te de Hasan Ferit Gedik Uyuşturucuyla Mücadele ve Kurtuluş Derneği’nin bir şubesinin hizmet vermesi için çalışmalar yapılıyor.
Antep’te çalışma yürütenlerden şehrin durumu ve uyuşturucu kullanımı hakkında bilgi alıyoruz.
Daha önceki örneklere benzer bir sürecin yaşandığı da böylece ortaya çıkıyor. Özetle şunlar anlatılıyor:
“Uyuşturucunun yaygınlaşması ve yeni maddelerin ortaya çıkması AKP iktidarıyla artış gösterdi. Kentsel dönüşüm için bir araç olarak kullanıldı. Mahallelerde huzursuzluk yaratmak ve semtlerin gerçek sahiplerini uzaklaştırmak amacıyla yaygınlaştırıldı. Böylece mahalleleri ranta açmak kolaylaştı. Düşünmekten uzak bir gençlik yaratmak ve örgütlü yapıları dağıtmak, hedeflerden biri. Antep’te ateş-buz denilen uyuşturucu da Hacıbaba, Karşıyaka, Düztepe, Vatan Mahallesi ve Güzelvadi’de ağırlıklı olarak yaygın. Bu maddeyi 2 kere kullanan gençler tıpkı bonzai’de olduğu gibi bağımlı hale geliyor. Maalesef sentetik uyuşturucudan kurtulanların oranı yüzde 2 civarında. Gençler önce kendilerine zarar veriyor. İşten çıkıyor, ailelerine yöneliyor. Para bitince torbacılığa başlıyor. Ateş-buz isimli metamfetamin türevi maddenin halüsinatif etkisi var. İnanılmaz olaylara tanık olduk. Antep’te fabrika bacasının üzerinde oynayan sonra da aşağı atlayan bir gençle karşılaştık.”
10 gençten 6’sına ulaştı
Düztepe semti özelinde aktarılanlar dikkat çekiyor: “Bu madde yani ateş-buz, 10 gençten 6’sına ulaşmıştır. 10 kişiden 3 genç bağımlı durumda. Bu yüzden özellikle buraya ulaşmak istiyor, merkezi de burada kurmak amacı taşıyoruz. Ateş-buz’un büyük bir kısmı İran üzerinden Antep’e geliyor. Türkiye bu maddeyle 5 yıl önce tanıştı. Son 1 yıldır çok yaygın.”
AMATEM işlevsiz
Antep’te bilgi aldığımız Hasan Ferit Gedik Uyuşturucuyla Mücadele ve Kurtuluş Derneği’nin gönüllüleri aktarmayı sürdürüyor: “Mahalle kültürünün yok edilmesi, halkın yalnızlaştırılması ise uyuşturucunun yaygınlaşmasının sosyolojik nedenleri arasında. Ülke genelinde büyük bir artış var. Uyuşturucu kullanım yaşı 11’e düşmüş durumda. Uyuşturucuya ulaşmak çok kolay, özellikle mahallelerde rahatça bulunuyor. Antep AMATEM’i işlevsiz. Gençleri bu işten vazgeçirmeye çalışanlar da devlet tarafından engelleniyor.”