Borç ödemek için istifa etsem tazminat alır mıyım?
Soru: Yaklaşık 6 yıldır özel şirkette çalışıyorum ve 60 bin lira kredi borcum var, kredi borçlarımı öderken çok zorlanıyorum. Borçları ödeyince aylık maaşımdan yaklaşık 3 bin lira kalıyor, bu kredi borçlarından dolayı iş yerinden tazminatı alıp ayrılabilir miyim kredi borçlarımı kapatmak için.
Cevap: Borçlarınız nedeniyle işten ayrılırsanız bu istifa anlamına gelir ve ne yazık ki herhangi bir tazminat alamazsınız. İşçinin işyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilmesi için iş sözleşmesini İş Kanununun 24. Maddesi ile düzenlenen haklı bir nedenle sona erdirmesi gerekir. Bunlar sağlık nedenleri, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları, işyerinde işin 1 haftadan fazla süre ile durması gibi sebeplerdir. Ayrıca emeklilik, muvazzaf askerlik hizmeti, kadın işçilerde evlilik gibi nedenlerle işten ayrılan işçilerde kıdem tazminatına hak kazanırlar. Bunların dışında işverenle karşılıklı anlaşma yolu ile (ikale) iş sözleşmenizi sona erdirmeyi de deneyebilirsiniz. İkale yolu ile işten ayrılan işçilerde kıdem tazminatına hak kazanırlar. Ancak işverenin bu teklifinizi kabul etmek gibi bir zorunluluğu olmadığını da hatırlatalım.
'OFİSTEN ALIP BEDEN İŞÇİSİ OLMAMI İSTİYORLAR'
Soru: Ben 5 yıldır bir lojistik firmasında çalışmaktayım. İşlerin azalmasıyla 5 yıldır yaptığım görevden başka göreve vermek istiyorlar fakat bende kabul etmiyorum. Ofis elamanı olarak görevimden alıp benden beden işçisi olmamı istiyorlar. Tazminat hakkım olabilir mi?
Cevap: İşçiye iş sözleşmesi ve iş koşulları konusunda işveren tarafından yapılmak istenilen bu tür değişiklikler işçinin onayına tabidir. Yani işveren sizin onayınız olmaksızın bu değişikliği gerçekleştiremez.
Bu konu iş kanununun aşağıdaki maddesi ile düzenlenmiştir;
“ Madde 22 - İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21’inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.”
Yukarıdaki maddeye dayanarak yapmanız gereken bu görev değişikliğini işverenin size yazılı olarak tebliğ etmesini sağlamak olmalıdır. Ardından sizde 6 iş günü içinde bu değişikliği kabul etmediğinizi işverene yine yazılı olarak bildirmelisiniz. Bu durumda işveren sizi değişikliği kabul etmediğiniz gerekçesi ile işten çıkarırsa kıdem tazminatınızı ödemek zorundadır. Ayrıca işyeriniz 30 ve daha fazla kişinin çalıştığı bir işyeri ise işe iade davası açabilirsiniz. İşe iade davası öncesi arabulucuya gitmek gerektiğini de hatırlatalım.