BOTAŞ 2023’te, bu yıla oranla 25 kat, EÜAŞ ise 26 kat daha fazla borçlanabilecek. İki kurum da hatalar nedeniyle rekor borç yükü altına girecek.

BOTAŞ 25 kat borçlanabilecek

Hüseyin ŞİMŞEK

AKP’nin kötü ekonomi yönetimi, kamu işletmelerinin her yıl yüz milyarlarca TL borçlanmasına neden oluyor. Sadece iki işletme için 2023 yılına ilişkin borçlanma gereği, 513 milyar TL olarak belirlendi.

BOTAŞ’ın 2022 yılında 16,4 milyar lira olan borçlanma ihtiyacı, 2023 yılı için 25 kattan fazla artırılarak 422,8 milyar TL’ye, Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin (EÜAŞ) ise 3,4 milyar TL olan borçlanma yükü, 26 kattan fazla artarak 90,6 milyar TL’ye yükseltildi. AKP’nin hatalı ekonomik anlaşmalarının bu yüke neden olduğunu kaydeden muhalefet, geçen yıl Azerbaycan’la ve bu yıl Rusya’yla yapılan enerji anlaşmalarındaki sorunlar yüzünden KİT’lerin borç yükü altında ezildiğini kaydetti.

Geçen sene Azerbaycan ile bu sene başında ise Rusya ile imzalanan enerji anlaşmalarında fiyat belirleme işlemi Hollanda borsasındaki enerji fiyatları baz alınarak yapıldı. Bu anlaşmaların ardından kurumların borçlanma gerekliliklerindeki yüksek artışlara işaret eden CHP Enerji Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, “Petrol fiyatları yerine Hollanda borsası enerji fiyatları baz alınınca ve savaşla birlikte Hollanda borsasındaki yüksek artış yaşanınca anlaşmalardaki yük de arttı” dedi.

YATIRIM TUTARINI KATLAYAN BORÇLANMA

Borçlanma gereklilikleri kapsamında, BOTAŞ’ın ve EÜAŞ’ın 2023 yılı için öngörülen yatırım tutarından çok daha yüksek tutarlarda borçlanacağının altını çizen Akın, BirGün’e yaptığı açıklamada şunları vurguladı:

“BOTAŞ daha önce tarihinde ilk kez doğalgaz almak için dış kredi alırken şimdi de borç gerekliliği bugüne kadar görülmemiş bir şekilde 25 katı artırıyor. İktidar, pandemi döneminde doğalgaz fiyatları düşerken sona eren uzun vadeli anlaşmaları yenilemeyip 2021 yılının sonuna bıraktı. Bu hatalı politika nedeniyle Türkiye, doğalgazı çok yüksek fiyatlara almaya başladı. Fiyat formülü içerisine Hollanda borsasının eklenmiş olması ve açığın LNG spot piyasadan alınması, Türkiye’nin doğalgazı olağanüstü bir maliyete almasına neden oldu. Zaten AKP döneminde zarar etmeye başlayan BOTAŞ da bu nedenle şimdi görülmemiş bir tutarda borçlanma gerekliliği ile karşı karşıya kaldı. Bunun en net göstergesi, BOTAŞ’ın 2023 yılında öngörülen yatırım tutarı olan 14,25 milyar TL’nin tam 30 katı tutarında borçlanmasıdır.”

YATIRIM TUTARINDAN 11 KAT FAZLA BORÇ

“EÜAŞ’ta da durum farksız. Kamuya ait elektrik üretim santralları işleten EÜAŞ’ın borçlanma gerekliliği de rekor oranda artırılıyor. 2023 yılında 8 milyar TL tutarında yatırım yapması hedeflenen EÜAŞ’ın, yatırım tutarının 11 katından daha fazla tutarda borçlanması öngörülüyor. Enerjide kriz kapıda.”

İTHALAT VE BORÇLANMADA ARTIŞA NEDEN OLDU

Anlaşmaların Hollanda fiyatlarına göre endekslenerek belirlenmesinin borçlanmaya doğrudan etki edeceğini bildiren Eski BOTAŞ Gaz Alımı Daire Başkanı Ali Arif Aktürk de BirGün’e yaptığı açıklamada, baz alınan endeksin özellikle Türkiye’nin gaz ithalat kaleminde büyük bir artışa neden olduğunu, bunun da borçlanmaya etki ettiğini vurguladı.