Bu fiyatla fındığın kabuğu dolmaz
TMO tarafından açıklanan fındık alım fiyatı üreticiyi memnun etmedi, talep edilenden düşük kaldı. Açıklanan fiyat ile maliyetin bile karşılanamayacağını söyleyen üreticiler, iktidarın yine tavrını şirketlerden yana koyduğunu belirtti.
İlayda SORKU
Çiftçinin girdi maliyetleri sürekli artarken, bu konuda hiçbir adım atmayan iktidarın açıkladığı fındık alım fiyatı üreticinin beklentilerini karşılamadı. Piyasanın beklentisini karşılayan fiyatlar bu sene de üreticinin yüzünü güldürmedi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıklamasına göre, bu yıl levant kalite fındığın kilosu 130 liradan, Giresun kalite fındığın kilosu ise 132 liradan alınacak.
Bakanlığın üreticilere vereceği alan bazlı destek, mazot ve gübre desteğiyle birlikte düşünüldüğünde, levant kalite için ortalama fiyat kilogram başına 133 lira, Giresun kalite için ise 135 lira olacak. Üreticiler, TMO dışındaki şirketlerin ise 100-120 lira bandında alım yapacağını düşünüyor.
Açıklanan fiyatın üreticiyi bitme noktasına getirmek olduğuna dikkat çeken Tüm Köy Sen Ordu Şube Başkanı Zekai Sağra, “Bizim maliyetlerimiz bu fiyattan daha fazlaydı. Kaldı ki TMO, fındığı geçen yıl zaten 130 liraya sattı. Biz bu fiyata, uluslararası gıda tekelleriyle ortak alınmış bir karar olarak bakıyoruz. Resmen üreticiyi sözleşmeli tarıma zorlayan bir karar alındı. Üretici tarafından kabul edilebilir hiçbir yanı yok” dedi.
AKP iktidarının hiçbir zaman üreticiden yana olmadığını vurgulayan Sağra, “Ülkeyi yöneten siyasi iktidar bu sene de tavrını şirketlerden yana koymuştur. Üreticiyi üretimden koparmadan, bıçak sırtı tutuyorlar. Fındık üreticisi kendi topraklarında uluslararası gıda tekellerinin marabası olarak ürünlerini hasat edecek. İktidar bu zamana kadar izlediği politikaları bu sene de sürdürüyor, olay bundan ibaret” ifadelerini kullandı.
VERİM VE KALİTE DÜŞECEK
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça ise, özellikle Doğu Karadeniz’de maliyetlerin daha yüksek olduğunu dile getirdi. Akça “Beklentimizin altında bir fiyat oldu. Üretici fındıktan para kazanamayacak. Bahçesini sökme şansı yok çünkü burada coğrafi olarak başka bir ürün yetiştirme şansı yok. Dolayısıyla bu fiyatlarla bakım yapmayacak, besleme yapmayacak, verim ve kalite olarak da daha düşük bir seviyede olacağız. Sürdürülebilirlik şansı biraz daha zor olacak gibi görünüyor” diye konuştu.
Üreticilere verilen alan bazlı desteğin 2014 yılından beri artırılmadığına dikkat çeken Akça, “Alan bazlı desteğin, enflasyona ve günün koşullarına göre güncellenmesi gerektiğini düşünüyorum. Doğu Karadeniz bölgesindeki üreticiler, en az bin TL tutarında bir destek alsaydı, açıklanan alım fiyatlarının bu denli düşük olması üreticiyi bu kadar sarsmazdı” dedi.
Fındık üreticisi Cemal Çetin de, alım fiyatının maliyeti karşılamadığını vurguladı. Üreticiler olarak 180 lira ile 200 lira arasında bir fiyat verilmesini beklediklerini ifade eden Çetin, “Fındık üreticisi düğün yapacaktı, ev yapacaktı, inşaatı olacaktı. Beklediğimiz aralıkta olsaydı fiyat, o zaman belki üreticinin derdine çare olabilirdi. Üreticinin işi çok zor. Ayrıca Karadeniz’in doğusuyla batısında işçilik aynı mı? Birinde alan makineyle tarıma müsait, diğerinde değil; maliyetleri de farklı. Onun için iki bölgenin ayrı fiyatlandırılması lazımdı” dedi.
ÜRETİCİ TEKELLERE MAHKÛM EDİLİYOR
SOL Parti de açıklanan fiyatlara tepki gösterdi. Açıklamada fındık üreticilerinin emperyal tekellerin belirlediği politikaların altında yok pahasına üretmeye, köleliğe mahkûm edildiğinin altı çizildi.
Açıklama şöyle devam etti: “Fındık üreticileri düşük fiyatlarla günden güne yoksullaşıyor, geçimini sağlayacak geliri fındıktan elde edemedikçe fındık ağaçlarını kesiyor, üretimden vazgeçiyor. Bir sonraki yıl üretime devam edenler ise gittikçe borç batağına saplanıyor, şirketlerin, tüccarların oyuncağı haline getiriliyor. Toprak Mahsullleri Ofisi’nin 2024 yılı için açıkladığı fındık fiyatları da AKP’nin yıllardır gıda tekelleri lehine ve küçük çiftçi aleyhine politikalarının göstergesi. Bu fındık fiyatlarıyla fındık üreticileri bir kez daha sefalete mahkûm edildi. Tüketiciler de Ferrero gibi piyasayı domine eden tekeller yüzünden fındığa uygun fiyatlarla erişemeyecek. Yani AKP iktidarında ne üretici ne tüketici kazanacak! Bu fındık fiyatından tek kazanç sağlayan Ferrero gibi emperyalist şirketler ve işbirlikçileri!”
Fındık üreticisinin Ferrero’ya mahkûm edenin iktidar olduğunu vurgulayan açıklamada şunlar denildi:
“AKP iktidarı emperyal şirketlerin ülkemizde diledikleri gibi at koşturmasına, tekel oluşturmasına izin veriyor ve hatta teşvik ediyor. TMO’nun açıkladığı bu fındık fiyatları kabul edilemezdir! Fındık üreticinin tekellerin boyunduruğu altında daha fazla sefalete sürüklenmesini reddediyoruz;
Emperyalist tekelleri ve onların maşalarını memleketimizden söküp atacağız! SOL Parti olarak, üreticiler hak ettiği değeri alana kadar mücadeleye devam edeceğiz!”
CEBİMİZDEN VERİYORUZ
ANKA’ya konuşan üreticiler de fiyatlara tepki gösterdi.
Bir üretici, "Yeterli değil. En az 150 olması gerekirdi. Geçen seneye göre işçi fiyatları gübre fiyatları iki kat arttı. Masraflarımız çoğaldı, kurtarmıyor. 130'da satamayacağımızı söyleyebilirim. Çünkü biz işçi parası olsun, gübre parası olsun bahçe bakım parası olarak manavlardan para alıyoruz. Mecbur manavlardan aldığımız parayı fındık hasadının hemen peşinden satacağız. Onlar da açıklanan fiyatın altından alacaklar. O yüzden cebimizden vereceğiz. İstediğimiz para gelmeyecek, 130'a da gelmeyecek bize" diye konuştu.
Bir diğer üretici ise "Gerçekten az. Bence 200 olmalı. Çünkü kurtarmıyor. Tırpan yevmiyesi geçen sene bin liraydı bu sene 4 bin lira. Fındık yevmiyeleri 2 bin lira. Bin 200 kabul etmiyorlar daha fazla istiyorlar. Bu yüzden daha çok olmasını isteriz. Her şeye para veriyoruz. Kurtarmıyor. Cebimizden veriyoruz” dedi.
