Bu fiyatlarla üretim durur
Buğday alım fiyatı, bu yıl düşük olması nedeniyle sessiz sedasız sosyal medya üzerinden açıklandı. Alım fiyatlarındaki artış, enflasyon ve akaryakıt gibi girdi fiyatlarındaki artışın oldukça altında kaldı. Üreticiler isyanda.
Havva Gümüşkaya
havvagumuskaya@birgun.netToprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO), hububat alım fiyatları üreticileri hayal kırıklığına uğrattı. Son beş yılda AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan buğday alım fiyatı, bu yıl düşük olması nedeniyle sessiz sedasız sosyal medya üzerinden açıklandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre ekmeklik buğday alım fiyatı ton başına 9 bin 250 lira, makarnalık buğday ton başına 10 bin lira. Arpa alım fiyatı ise ton başına 7 bin 250 lira olarak açıklandı. Böylece geçen yıla göre prim hariç şekilde ekmeklik buğdayda yüzde 12,1, makarnalık buğdayda yüzde 11,1 ve arpada yüzde 3,6 artış yapıldı.
Çiftçi Kayıt Sistemi(ÇKS)’ne kayıtlı olan çiftçilere buğdayda ton başına bin 750 lira, arpa için ton başına 750 lira fark ödemesi yapılacak. Alım fiyatlarındaki artış enflasyon ve akaryakıt gibi girdi fiyatlarındaki artışın oldukça altında kaldı.
TZOB, buğdayın ortalama maliyetinin geçen yıla göre yüzde 62 oranında artarak kilogram başına 10 lira 87 kuruşa ulaştığını hesaplamıştı.
Tarım ve Orman Bakanlığı, ayrıca Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında buğday ithalatının 21 Haziran’dan 15 Ekim’e kadar yasaklandığı duyuruldu.
FİYATLAR ACİLEN REVİZE EDİLSİN
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar yaptığı yazılı açıklamada, “Bu yıl da çiftçilerimiz artan girdi maliyetlerine, yaşanan doğal afetlerin verdiği zararlara ve artan kredi faiz oranlarına rağmen buğdayını ekerek üretimini yaptı. Ülkemizde yüksek enflasyon baskısı ile geçim sıkıntısı artan çiftçilerimizin gözü kulağı günlerdir Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanacak fiyatlarda oldu. Buğday çiftçimize bu yıl pozitif ayrımcılık yapılmasını beklerken, açıklanan fiyat üreticilerimizde hayal kırıklığı yaşattı. Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile birlikte şuan piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır” ifadelerini kullandı.
“Çiftçilerimize bu fiyatı izah edemeyiz, edemiyoruz” diyen Bayraktar, fiyatların acilen revize edilmesi gerektiğini vurguladı.
ÇİFTÇİ TÜCCARA MAHKÛM EDİLDİ
CHP Edirne Milletvekili Ahmet Baran Yazgan, buğday tarlasında yaptığı açıklamada, “Eğer bu karar revize edilmezse bundan sonra gelecek yıllarda buğdayımız neden yok, çiftçimiz neden ekmiyor, tarım politikalarında neden hiçbir şekilde başarılı olamıyoruz, diye sormayın” ifadelerini kullandı.
Destek ödemelerinin 7-8 ay sonra yapılacağına işaret eden Yazgan, “Sanki karşımızda vatandaşını sevmeyen, onların yok olmasını isteyen bir zihniyet var. İhracatı da serbest bıraktık diyorlar. Yani diyorlar ki ‘Biz zaten bu malı alamayız, bağlantınız varsa yurtdışına satın.’ Bu memleketin üretici, gariban, yoksul ama vatanını seven çiftçileri yurtdışına ihracat yapacak bağlantıları nereden bulacak? Tüccarın kucağına atacaksınız çiftçiyi” diye konuştu.
ÜRETİMDE AZALMA YAŞANACAK
Üretici temsilcileri de konuya ilişkin ANKA’ya değerlendirmelerde bulundu. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, şunları kaydetti:
"Üretimin devam edebilmesi için üretim maliyetlerinin üstünde bir alım fiyatı ile kar ederek gelecek yıllarda da önünü görerek üretim yapması bir zorunluluk. Buğday, arpa fiyatları geç açıklandı. Mazot, tohum, gübre, sulu tarım alanlarında sulamada kullanılan elektrik dahil girdilerin yüzde 50 civarında arttığı bir ortamda bizim maliyet hesabımız 11 liraydı. Çiftçi kârı yüzde 20 artı refah kârı ile bizim talebimiz 15 liraydı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin maliyet hesabı 10 lira 87 kuruştu. Dünkü açıklanan fiyatlar tamamen maliyetin altında oluşan ve önümüzdeki yıllarda zaten bu üretim alanlarındaki azalış ve çiftçinin artık ekmemesi boyutunda üretimde azalmanın yaşanacağı anlamına gelir.”
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş ise şöyle konuştu:
"Açıkçası üreticiye ‘üretme sen kardeşim’ deniliyor. Bizim en az 22 milyon ton buğdaya ihtiyacımız var. Bu girdi fiyatları, tarımsal girdilerin artış oranı sizin yaptığınız artış kadar mıdır? Yani yüzde 5 ile yüzde 10 arasında mıdır? Mısırda yapıldı, yaş çayda da aynı şekilde. Biz ithalata doğru gidiyoruz. Geçmişte üretim pazarımız vardı, buğday ihraç ederdik. Şimdi yaş sebze ve meyve hariç hemen hemen tüm ürünlerde bağımlı hâle geldik.”
ÇİFTÇİYİ BİTİRME PLANI
Yıllık enflasyon: %75
Girdi fiyatlarındaki artış: %50
Buğday alım fiyatındaki artış: %12
1 litre mazot için kaç kilo buğday satmak geriyor?
1974: 1
1980: 3
2000: 3
2002: 3,5
2023: 4
2024: 5
TZOB verilerine göre tarımsal girdilerde yıllık artış oranı (%)
Mazot: 109
Gübre: 29,4-56,4
Zirai ilaç: 66,6
TÜCCARA HİZMET ETMEYİN
Buğday alım fiyatlarına tepki gösteren SOL Parti, Uşak’ta Ulubey Ziraat Odası’nın önünde basın açıklaması gerçekleştirdi. SOL Parti Merkez İlçe Sözcüsü ve Buğday Üreticisi Feridun Metin, yaptığı konuşmada “Yıllardan beri bankalara borçlandırılmış üretici, tüccara, şirketlerin insafına bırakılıyor. Tüccar devlet kurumlarının yokluğunda üreticiye ürünün değerinde altında fiyatları teklif ediyor. Üretici, ürününü tüccara değerinin altından da olsa satmak zorunda kalıyor. AKP her kamu kurumunu şirketlerin çıkarlarına göre kullandığı gibi TMO’yu da bu şekilde kullanıyor” dedi.
AKP iktidarına ve Toprak Mahsulleri Ofisi’ne seslenen Metin, “Açıklanan maliyetine buğday alım fiyatı üreticileri açlığa mahkûm etmektedir. Bu fiyatı kabul etmiyoruz! Fiyat, insanca yaşam payı eklenerek derhal güncellenmelidir! Şirketlere, tüccara hizmet etmeyi bırakın, üreticiyi savunun” dedi.