Bu hafta ne bulduk, ne öğrendik? Telefonu Bell’in icat ettiğinden emin miyiz?

Graham Bell ve Elisha Gray aynı gün telefon için patent başvurusu yaptılar. Gray, avukatının tavsiyesi üzerine mücadeleyi bıraktı ve Bell telefonun mucidi olarak ilan edildi. Gray, kendi avukatının Bell’in şirketinden para aldığını bilmiyordu

11 Şubat: Buharlı geminin patenti alındı

İngiliz mühendis Robert Fulton, 11 Şubat 1809’da buharlı geminin patentini aldı. Buharlı gemi, hareket enerjisini su buharı gücünden alan deniz taşıtıdır. Buharlı deniz taşıtları, 18. yüzyılda Avrupa ve Amerika’daki çeşitli başarılı denemelerden sonra, özellikle 19. yüzyılda yaygın olarak kullanıldı. 19. yüzyılın sonlarında akaryakıt ile çalışan dört zamanlı motorun icat edilmesi ile birlikte buharlı gemilerin kullanımı gitgide azaldı. Fulton, uzun süreden beri buharlı gemi tasarımıyla ilgileniyordu. O zamana kadar bu düşünceyi hayata geçirmede kimse başarılı olamamıştı. Fulton 1801’de Fransa’daki ABD Büyükelçisi Robert R. Livingston’la tanıştı ve birlikte buharlı gemi tasarımı üzerine çalıştılar. ‘Vapur’ kelimesi de Fransızca ‘vapeur’ (buhar) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir.

14 Şubat: Telefonun mucidi kim?
Alexander Graham Bell, 14 Şubat 1876’da telefon patenti için ön başvuruyu yaptı. Aynı gün Elisha Gray de avukatı aracılığıyla telefon patenti için başvuruda bulundu. Bell’e 7 Mart 1876 günü istediği patent verildi.

Amerikan patent ofisi Elisha Gray’in değişken direnç fikrinin asıl sahibi olduğunu açıkça kabul etse de, Gray’in mücadeleyi bırakmasından ve de patent başvurusunu tamamlamamasından dolayı Bell’i telefonun mucidi olarak tescilledi. Çünkü avukatı Gray’e, Bell’in başvurusunun 20 Ocak 1876’da, yani 14 Şubat 1876 başvuruları yapılmadan önce, noter tarafından zaten onaylandığını söylemişti. Bu yüzden Gray’e, başvurusunun peşini bırakmasını söyledi. Gray avukatını dinledi ve mücadeleden çekildiğini söyledi. Ne var ki Gray, avukatlarına Bell’in şirketi tarafından düzenli olarak para yatırıldığını bilmiyordu!

15 Şubat: Atatürk filmi gösterime girdi

Ermeni yönetmen Aram Boyacıyan tarafından çekilen ve Mustafa Kemal Atatürk’ü konu alan The Incredible Turk (İnanılmaz Türk) adlı film, 15 Şubat 1959’da CBS TV kanalı aracılığıyla yayımlandı. Filmde Osmanlı İmparatorluğu, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet devrimleri konu edilmektedir. Sırasıyla Osmanlı İmparatorluğu’nun son durumu; Çanakkale zaferi; İstanbul’un ve İzmir’in işgali; Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’nı başlatması ve başarıya ulaşması; cumhuriyetin ilanından sonra yapılan, Ankara’nın başkent ilan edilmesi, soyadı kanunu, kadınlara haklarının verilmesi, şapka kanunu, alfabe değişikliği, sanayi ve ekonomik alandaki gelişmeler, anayasanın kabulü, dış ticaret ve dış ilişkiler gibi devrimler işlenmiştir.

16 Şubat: Naylon tescillendi

Amerikalı kimyager ve mucit Wallace Carothers, takvim yaprakları 16 Şubat 1937’yi gösterdiğinde naylonun patentini aldı. Naylon, İngilizce nylon sözcüğünden türetilmiş isim. Mecaz olarak, düzmece, sahte anlamı katmak üzere isim tamlamalarında da kullanılmakla birlikte, bu sözcük aslen kimyasal bir terimdir. Kimyasal adı polihekzametien adipamit’tir. Yüksek mol kütleli poliamitlerden oluşan, sıcağa, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı dayanıklı plastik malzeme olan ve genellikle lif halinde üretilen naylon, ilk kez 1930’da Carothers’e bağlı bir araştırma grubu tarafından geliştirildi.