"Vaka sayılarını düşük göstermek için testleri tek kanala bağladılar"

İSMAİL ARI

COVID-19’un tespiti için kullanılan ‘yerli’ test kitleriyle ABD’li ilaç şirketi Alexion’un, Sağlık Bakanlığı’nda milyonlarca dolar rüşvet dağıttığının ortaya çıkmasının yankıları sürüyor.

Sağlık Bakanlığı, Avrupa’da yapılan araştırmaya göre, ülkede ‘yerli kit’ olarak tanıtılan koronavirüs testinin doğruluğunun yüzde 40 olduğu iddiasına günler sonra yanıt verdi. Bakanlık, testlerinin doğruluğunun düşük olduğu iddiasının ‘asılsız olduğunu’ savundu. Bakanlık, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi Başkan Vekili Prof. Dr. Selçuk Kılıç’ın görevden alınmasıyla Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanı Adil Mardinoğlu’nun istifa etmesinin testlerle ilgili olmadığını öne sürdü. Bakanlık’tan yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Bugün gelinen aşamada, tanı kitleri ile ilgili alımlar Devlet Malzeme Ofisi’nin (DMO) tedarik yöntemi ile kataloğuna girmiş ürünler arasından yapılmaktadır. Kataloğa giren tüm kitlerin uluslararası kabul edilmiş standartları karşılayan kitler olması gerekmektedir. DMO üzerinden tedarik edilen ve halen Halk Sağlığı Laboratuvarlarımızda kullanılmakta olan kitler de uluslararası standartlarda olup duyarlılıkları yüzde 90’ların üzerindedir.”

DÜŞÜK GÖSTERMEK İSTEDİLER

Konuyu BirGün’e değerlendiren Ankara Tabip Odası Başkanı Vedat Bulut, testlerin ‘kalite kontrol onaylı’ olmadığını hatırlattı. Bulut, şöyle dedi: “Testlerin olumsuz çalışması ile ilgili ilk açıklama yapan biziz. Testlerin FDA onaylı olmadığını, bu testlerin kalite kontrol onaylı olmadığını defalarca söyledik. Bu testlerin tanesinin 4 dolardan alınıyordu. Bu güne kadar 4 milyon 413 bin test yapılmış ve sadece bir gruba milyarlarca liralık bir kaynak aktarılmış. PCR testlerinin yüzde 90 üzerinde doğruluğu olmalıdır. Türkiye FDA onaylı kit getirdiler ama Sağlık Bakanlığı kabul etmedi. Daha iyi kitlerle çalışabilirlerdi. Testleri tek bir kanala, güvenilirliği olmayan bir kanal bağladılar ve böylece rakamları düşük göstermek istediler.” CHP Ankara Milletvekili Servet Ünsal ise şu ifadeleri kullandı: “Duyumlarıma göre, bir şirket Çin’den koronavirüs testi getirmek istiyor. Getirilmek istenen testler yüzde 90’ın üzerinde kesin tanı koyduruyor. Fakat Sağlık Bakanlığı bu testin önünü kesiyor. Tanı oranı yüzde 90 olan testin Türkiye’ye getirilmesi engellenirken Türkiye’de kullanılan ve milyonlarca lira para ödenen testlerin tanı doğruluğu oranı da yüzde 40 ve 50 civarında olduğunu unutmamak gerekiyor. Çin’den getirilmek istenen testlerin her aşamada önü kesildi diye duyumlar alıyoruz. Ankara kulislerinde Çin’den test getirmek isteyen şirketin engellendiğini duyan Fahrettin Koca da bu meseleyi duyunca harekete geçti deniyor.”

***

İktidar rüşvete sessiz

CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, iktidarın hâlâ bir açıklama yapmadığı ABD’li ilaç şirketinin Türkiye’deki rüşvet skandalına TBMM Genel Kurulu’nda değindi. CHP’li Şevkin, ABD’nin Alexion isimli ilaç şirketinin ABD’de 21 milyon dolar para cezasına çarptırıldığının basına yansıdığını hatırlattı. CHP’li Şevkin, belgelerde şirketin Türkiye şubesinin 2010-2015 yılları arasında Sağlık Bakanlığı yetkililerine 1.3 milyon dolar değerinde rüşvet verdiğinin belirtildiğini hatırlatarak, “Tüm bunlar bilinmesine rağmen ülkemizde bu olayın gerek hükümet gerekse bakanlık nezdinde hiçbir yansıması olmamıştır” dedi.

***

İstatistikler çöp oldu

İYİ Parti Milletvekili Dr. Aytun Çıray ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Covid-19 mücadelesinde ‘çuvalladığını’ belirterek, kamuoyuna açıklanan günlük vaka sayılarının gerçeği yansıtmadığını öne sürdü. Çıray, şöyle konuştu: Sağlık Bakanı Koca, güya tepki göstermiş ve bir günah keçisi olarak Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nde testi onaylayan Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Daire Başkanı Selçuk Kılıç’ı görevden almış. Yetmez Sayın Bakan, siz istifa etmelisiniz. Yani bilime karşı kulaklarınızı tıkamakla kalmadınız, Covid-19 PCR testi için çalışma yetkisi isteyen laboratuvarlara Sağlık Bakanlığı olarak geliştirilmesi için katkı sağladığınız BioEksen firmasının Biospeedy Covid-19 PCR kitini kullanmayı mecbur tuttunuz. Koca’nın sözde ‘yerli ve milli’ teste dayanarak yaptığı tüm hasta sayıları ve diğer istatistiki bilgiler çöp olmuştur. Böyle durumlarda demokrasinin kırıntısı kalmış olan ülkelerde bakan istifa eder. Ben de kendisini istifaya davet ediyorum.”

***

İSTİFAMIN NEDENİ SAĞLIK

BirGün’ün ulaştığı Uluslararası Sağlık Hizmetleri AŞ’nin (USHAŞ) Yönetim Kurulu Başkanlığı’ndan bir ay önce istifa eden Cevat Şengül, görevden ayrılmasının nedeni için şöyle dedi: “Sağlık nedenleri ile ben istifa ettim. Zaten Sağlık Bakanlığı gerekli açıklamayı yaptı.”