Bütçenin çoğu sermaye transferine harcanmış

Mustafa KÖMÜŞ

Depremlerden sonra birçok bölgeye yardım ulaştıramayan ve koordinasyonu sağlamadığı nedeniyle eleştirilerin odak noktasında olan AFAD’ın bütçesinden yaptığı harcamalar dikkat çekti. AFAD’ın 2020 ve 2021’de yaptığı harcamaların önemli bir kısmını sermaye transferi için yaptığı öğrenildi.
Sayıştay’ın yaptığı denetimlerden sonra hazırladığı rapora göre AFAD 2020 ve 2021 yılında 16,8 milyar TL harcadı. 2020’de 5 milyar 700 milyon TL harcayan kurum bunun 3 milyar 15 milyon TL’sini sermaye transferi için ayırdı. Kurum 2021’de ise toplam 10,8 milyar TL harcadı. Bu harcamanın 7,7 milyar TL’si sermaye transferi için oldu. İki yılda toplam 10,7 milyar TL sermaye transferi yapıldı.

AFAD’ın yaptığı bu sermaye transferini daha önce gündeme getiren CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat şunları söyledi: “Sermaye transferini hangi kuruma yaptınız diye sorduğumda AFAD’ın açıklaması oldu. Açıklamada, ‘Biz bunu TOKİ’ye gönderdik. TOKİ konut yapsın diye’ dediler ve 60 bin tane konut, işyeri ve ahırın yapılacağını söylediler. Fakat ben o yıllarda TOKİ’nin yaptığı konut sayılarına baktığımda sayıların örtüşmediğini gördüm. Hatta 10,7 milyar TL’nin TOKİ’nin yaklaşık bir yıllık bütçesine denk geldiğini gördüm. Yani AFAD bir yılda TOKİ’nin bütçesi kadar rakam aktarmış. Bu bence tartışmalı bir konu. İkinci bir konu çok gündeme gelmeyen ama AFAD’ın harcaması olan örtülü ödenek kısmı var. Önceden açıklanıyordu ama bu rakamlar son 5 yıldır açıklanmıyor. Bu rakamların kime ödendiğini geçtik ne kadar olduğu bile Sayıştay raporlarında açıklanmıyor. Dolayısıyla hem sermaye transferi hem de örtülü ödenek rakamları AFAD’ın lojistik olarak burada ne kadar eksik kaldığını gösteriyor.”

HER KURUM AYNI

Depremlerde AFAD’ın kötü bir sınav verdiğine dikkat çeken Karabat şöyle devam etti: “ Çadır, kesici alet, ısıtıcı… Bunların hiçbirisi için AFAD’ın herhangi bir hazırlığı yok. Sermaye transferi yapmak zaten mantıklı değil. AFAD bütün görevi sivil topluma bırakmış ama koordinasyon konusunda da herhangi bir adım atmamış. AFAD’ın birinci görevi ev yapmak değil. TOKİ bu amaçla kurulan bir kuruluş. AFAD’ın öncelikli görevi depreme hazırlıklı hale gelmek. Herhangi bir konuda hiçbir hazırlığın olmadığını ve harcamaların doğru yere gitmediğini bugün bir kez daha gördük.

AFAD kendi görevini yapmıyor ve bütçesini başkalarına devrediyor. Bütçesini hazırlamayan bir kuruluşun bu günlere hazırlıklı olması mümkün değil. Her hazırlık bütçe gerektirir. Dolayısıyla AFAD’ın depreme yönelik en temel bütçeyi kullanması gerekirken bu bütçeyi kullanmadığını ve başka devlet kurumlarına aktardığını görüyoruz. Oralarda bu paraların nasıl kullanıldığını ve nereye aktarıldığını bilmiyoruz. TOKİ’ye ev yapsın diye aktardık diyorlar ama o açıklamalar da gerçeği yansıtmıyor. Hiçbir kurum kendi bütçesini uygun bir biçimde kullanmıyor. Bu bütçeler iktidarın iktidarını sürdürmesi için kullanılıyor.”