Bütçenin faiz yükü iki katına çıktı
Bütçeden yapılan faiz ödemeleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 113,1 artarak 667 milyar liraya kadar yükseldi. Bu tutar, tek adam rejimine geçilen 2018’in aynı döneminde yapılan faiz ödemesinin 15 katı.
BirGün ANKARA
AKP’nin akıl dışı ekonomi politikaları, 2001 krizini izleyen yıllarda oldukça azaltılan faizin kamu bütçesine olan yükünü yeniden taşınamaz bir noktaya doğru götürüyor.
Bu yılın ocak-temmuz döneminde bütçeden devletin iç ve dış borçları için yapılan faiz ödemeleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 113,1 oranında artarak 667 milyar liraya kadar yükseldi.
Bütçeden bu yıl yedi ayda yapılan faiz ödemesi AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, “Yetkiyi bu kardeşinize verin ondan sonra faizle, şunla bunla nasıl uğraşılır görün” diyerek oy istediği 2018 yılının ilk yedi ayında yapılan faiz ödemesinin 15 katını oluşturuyor.
Ocak-temmuz döneminde yapılan faiz ödemesi geçen yılın tamamında yapılan 674 milyar liralık ödemenin neredeyse tamamı kadar bir büyüklük oluşturuyor. Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) tarafından hazırlanan 2024 Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporunda, Bütçe Kanunuyla 1 trilyon 254 milyar lira olacağı tahmin edilen faiz ödemelerinin bu tutarın 44 milyar lira üzerine çıkarak 1 trilyon 300 milyar lirayı bulması bekleniyor. Bu rakam da 2018 yılının tamamında yapılan faiz ödemesinin 17 katını oluşturuyor. Ocak-Temmuz döneminde yapılan faiz ödemesi aynı dönemde toplanan 3,8 trilyon liralık vergi gelirinin yüzde 17,4’ünü oluşturdu. Bu oran da 2018 yılında yüzde 12 seviyesindeydi. 2018 yılında faiz ödemeleri bütçe harcamalarının yüzde 9’unu bulmuyordu. Bu yılki faiz ödemeleri bütçe harcamalarının yüzde 12’sini aştı.
Bütçeden yapılacak faiz ödemelerinin 2025 yılında 2 trilyon lirayı aşması bekleniyor.
Bütçe faiz dışı açık da verdiği için Hazine hem yeni bütçe açığı hem borç ana parası hem de faizin bir kısmını yeniden borçlanıyor. Dolayısıyla da borç stoku ve faiz yükü sürekli artıyor.
***
DIŞ BORÇ FAİZ ÖDEMELERİ REKORA KOŞUYOR
Türkiye dış borçları için bu yılın ilk altı aylık döneminde yurtdışına 10,7 milyar dolar dış borç ödemesi yaptı. Bu ödemenin 4,4 milyar dolarını kamu sektörü, 6,3 milyar dolarını da özel sektör gerçekleştirdi. Altı ayda yapılan bu ödeme Türkiye’nin bu yılın tamamında ödeyeceği faizin 20 milyar doları aşacağına işaret ediyor. Türkiye şimdiye kadar yıllık olarak en yüksek faiz ödemesini 18,2 milyar dolarla 2023 yılında yapılmıştı. Türkiye AKP’nin iktidarda olduğu 2003 yılı başından bu yana 237,9 milyar dolar dış borç ödemesi yaptı.