Bütçeyi de kararttılar

Hüseyin ŞİMŞEK

AKP, 2021 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’nin yasa gereği TBMM’ye sunulması gereken son günden bir gün önce, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nu değiştirdi. İktidar, fonksiyonel bütçe sınıflandırmasını kaldırarak ayrıntılı harcama rakamlarını “sansürledi.”

Cumhurbaşkanlığı tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulacak yeni yılın bütçe teklifi, çarşamba günü Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak. Daha sonra TBMM Genel Kurulu’na getirilecek teklifin aralık ayı sonuna kadar yasalaşması gerekiyor.

Yeni bütçe sunulmadan TBMM Başkanlığı’na verilen Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hakkındaki torba teklif, muhalefetin itiraz ettiği düzenlemelerden üçü dışarıda bırakılarak kabul edildi. AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edilen düzenleme ile “performans esaslı bütçe programına” geçildi. İktidar böylece TBMM’ye sunacağı bütçe tekliflerinde başta müteahhitler olmak üzere çok sayıda kişi ve kuruma ödeyeceği tutarlara yer vermeyecek. Kamu Özel İşbirliği Projeleri için ayrılan tutarlar belirtilmeyecek. Bütçe teklifleri daha kısa bilgilerle hazırlanacak. Düzenleme ile iktidarın borçlanma yetkisi ise iki katına çıkarılabilecek.

Fonksiyonel bütçe sınıflandırmasına itiraz eden muhalefetin, “Bu düzenleme bütçe teklifinden sonra ele alınsın” önerisi reddedilirken teklifteki üç düzenleme ise ‘şimdilik’ rafa kaldırıldı. Bu düzenlemeler, baz istasyonlarına getirilecek milyonluk af, Cumhurbaşkanlığı raportörlüğü kadrosunun açılması ve OHAL Kanun Hükmünde Kararnameleri (KHK) ile ihraç edilenler için her kurumda ayrı komisyon kurulması oldu.

BELEDİYELERİN GELİRLERİ AZALACAK

Torba teklifte Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda da değişikliğe gidildi. Köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunup kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, kırsal mahalle kabul edilecek. Buralarda vergi mükellefleri tarafından kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçlı kullanılan binalar, belediyelere ödenen emlak vergisinden muaf tutulacak. Bu yerlerde ticari ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için de emlak vergisi yüzde 50 indirimli uygulanacak. Bu yolla belediyelerin emlak vergisinden elde ettiği gelir büyük oranda azalacak.

MUHALEFET TEPKİLİ

CHP, HDP ve İyi Parti, Cumhur İttifakı’nın oylarıyla kabul edilen düzenlemeye karşı çıktı. Bütçe yapma rehberinin yeni yılın bütçesinden hemen önce değişmesine itiraz eden İYİ Parti Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı, “Hesap verme aracı iyi düzenlenmediği takdirde gerçek anlamda hesap kontrolünün sağlanması mümkün değildir. Bu sistemin hiçbir pilot uygulama dahi yapmadan, aşağıdan yukarı geri beslemeyle değil tavandan tabana dikte ederek karşımıza getirildiğini görüyoruz. Böyle kritik bir karar, alelacele değil en az üç yıllık deneme neticesinde Meclis gündemine getirilmeliydi” dedi.

KÖİ PROJELERİNİN MALİYETİ GİZLENECEK

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Milletvekili Kamil Okyay Sındır ise iktidarın ülkeyi borç batağına sürüklediğini, düzenlemenin bu adımın son halkası olduğunu ifade etti. AKP’nin müteahhitlere aktardığı paraları gizleme derdinde olduğunu bildiren CHP’li Sındır, şunları söyledi:

“Kamu Özel İşbirliği projelerinin topluma gerçek maliyetini ve gelecek yıllarda kamu ekonomisine getireceği yükü, ‘bütçe hakkı’ gereği bir zorunluluk olmasına rağmen, ne TBMM’ye ne Sayıştay’a ne de herhangi bir başka kamu kurumuna bildirecekler. Kamu ihale mevzuatını delik deşik edecekler, Kamu İhale Kanunu’nun muafiyet ve istisnalar maddesini yüzlerce kez değiştirerek ihale süreçlerinde şaibe yaratmaya devam edecekler. Büyük hacimli inşaat ve yapım projelerini yandaşı olan beş büyük müteahhit arasında paylaştırmayı sürdürecekler. Bu düzenlemeye tümden karşı çıkıyoruz. Fonksiyonel sınıflandırmanın ortadan kaldırılması durumunda milli gelir hesaplarına dair detaylı ve sağlıklı veri üretmek de güçleşecektir.”