Büyükelçiler krizinde ‘geri adım’ oyunu: Geri adımı kim attı?
Osman Kavala’nın tahliye edilmesi için çağrı yapan büyükelçilerin ‘istenmeyen kişi’ ilan edileceğini açıklayan Saray yönetimi, bu kararını hayata geçirmedi. Bunun nedeni ise Viyana Sözleşmesi’ne vurgu yapan Batılı ülkelerin ‘geri adımı’ olarak lanse edildi. Ancak yabancı medya, Erdoğan’ın ‘U dönüşü’ yaptığını belirtti. ABD Dışişleri Sözcüsü de Kavala için yapılan çağrının halen arkasında olunduğunu gösteren bir açıklamada bulundu.
HABER MERKEZİ
Aralarında ABD, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin büyükelçilerinin de bulunduğu 10 büyükelçinin, 4 yıldır cezaevinde bulunan iş insanı Osman Kavala’nın tahliye edilmesi çağrısının ardından başlayan tartışma devam ediyor.
İktidar çevreleri bildirinin “Türkiye’nin içişlerine karışılması” anlamına geldiğini savunurken, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumartesi günü yaptığı açıklamada, bildiriye imza atan büyükelçilerin ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmesi için talimat verdiğini açıklamıştı.
Daha sonra ise ABD Büyükelçiliği sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada “ABD 18 Ekim tarihli açıklamaya ilişkin bazı soruların yöneltilmesi vesilesiyle, Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi'nin 41. Maddesine riayet etmeyi teyit eder” ifadesini kullandı. Kanada, Finlandiya, Danimarka, Hollanda, İsveç, Norveç ve Yeni Zelanda'nın Ankara büyükelçilikleri ABD'nin açıklamasını retweet ederek, bildirideki amacın “Türkiye’nin içişlerine karışmak olmadığını” kaydetti.
YERLİ BASIN AÇIKLAMAYI ÇARPITTI
Bu gelişmenin ardından yerli basında, Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından alınan bilgiye göre, “ABD'nin ve bazı ülkelerin Ankara büyükelçiliklerinin Viyana Sözleşmesinin 41. maddesine ilişkin yaptıkları açıklamanın, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından olumlu karşılandığı” yönünde haberler yer almaya başladı. Türkiye basınının bir bölümü, Batı ülkelerinin Viyana Sözleşmesi’ne yaptığı vurguyu, ‘geri adım’ olarak lanse etti. Bununla birlikte Türkiye Dışişleri Bakanlığı da Erdoğan’ın ‘istenmeyen kişi’ talimatıyla ilgili bir adım atmadı.
YABANCI BASIN: ERDOĞAN ‘U DÖNÜŞÜ’ YAPTI
Türkiye’de Batılı ülkelerin ‘geri adım’ attığı yönünde bir atmosfer oluşturulurken, yabancı basın bu gelişmeleri Erdoğan’ın ‘U dönüşü’ yaptığı şeklinde haberleştirdi.
New York Times’ın haberinde “Türkiye Cumhurbaşkanı 10 Batılı diplomatı sınır dışı etmekten geri adım attı” ifadelerine yer verirken, The Guardian ise “Türkiye yabancı büyükelçileri sınır dışı etme tehdidinden vazgeçti” dedi. Bloomberg ve France24 gibi medya organları da büyükelçilerin sınır dışı ilan edilmemesini benzer anlatımlarla haberleştirdi. France24, “Erdoğan, Batılı diplomatları sınır dışı etme tehdidinden U-dönüşü yaptı” yorumunda bulundu.
ABD BÜYÜKELÇİLİĞİ’NİN AÇIKLMASI: BİLDİRİ, SÖZLEŞMEYLE TUTARLI
Büyükelçiler kriziyle ilgili ABD Dışişleri Bakanı Ned Price’ın yaptığı açıklama ise Viyana Sözleşmesi ve ‘geri adım’ konusundaki kafa karışıklığını giderdi.
Basın toplantısında Price'a, Türk basınında, “ABD ve diğer ülkeler geri adım attı” şeklinde ifadelerinin yer aldığı hatırlatılarak, “Kavala'nın derhal serbest bırakılmasına yönelik açıklamanın arkasında mısınız?” diye soruldu. Price ise büyükelçilerin Kavala için yaptığı açıklamanın, Viyana Sözleşmesi'nin 41. maddesiyle tutarlı olduğunu ifade etti. Böylece, bildiriyle ilgili yapılan Viyana Sözleşmesi vurgusunun, ‘geri adım’ değil, ‘içişlerine karışma’ tepkilerine bir cevap olduğu anlaşıldı.
Söz konusu tavırlarının ‘sarsılmaz’ olduğunu dile getiren Price, “41. maddeye uygun olarak Türkiye ile ilişki kurmaya devam edeceğiz” dedi. Price, “Türk Hükümeti'nden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulamasını istemeye devam edecek misiniz?” yönündeki soruya ise “Dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye bağlamında da insan hakları taleplerimize bağlıyız” ifadeleriyle cevap verdi.