Cahit Berkay: Bir müzisyenden çok daha fazlası

MEHMET ATİLLA GÜLER - Akademisyen

Geçen hafta Türkiye’de rock müzik denince akla gelen ilk isimlerden birinin, Cahit Berkay’ın 70. doğumgünüydü. Bu yazıda doğum günü vesilesiyle Berkay’ın müzikal yolculuğundan küçük kesitler sunmaya çalışacağım.

1 Ocak 1968 günü bu toprakların müzik tarihi açısından çok önemlidir. Çünkü bu tarihte Moğollar kurulmuştur! Grubun kurucu kadrosu Cahit Berkay, Murat Ses, Aziz Azmet, Engin Yörükoğlu ve Hasan Sel’den oluşur. 1969 yılında Sel’in yerini Taner Öngür alır. Aynı yıl grup kapsamlı bir Anadolu turnesine çıkar. Turne esnasında yaptıkları derlemelerin ardından Moğollar müziğinin adı konulur: Anadolu Pop. Artık grubun müziğinde yaylı tambur ve ıklığ gibi Anadolu enstrümanlarına da yer verilecek ve bu enstrümanları çalma işi Cahit Berkay’a düşecektir.

1970 yılı boyunca Moğollar’ın çok sayıda plağı yayımlanır. Bu plaklarda yer alan Dağ ve Çocuk ile Haliç’te Gün Batımı gibi 2 kült Moğollar şarkısında Cahit Berkay’ın imzası vardır. Aynı dönemde Aziz Azmet gruptan ayrılır. Azmet’in ayrılışından kısa bir süre sonra Moğollar solistsiz bir şekilde Fransa’nın yolunu tutar. Yaptıkları müzik Fransa’da çok beğenilir. Burada dünyaca ünlü plak firması CBS ile 5 yıllık anlaşma yapan Moğollar’ın tamamı enstrümantal şarkılardan oluşan bir uzunçaları yayımlanır.
Fransa’da bulundukları dönemde Moğollar’ın yolu Barış Manço ile kesişir ve MançoMongol adıyla birlikte çalışmaya başlarlar. 1971 yılında Türkiye’ye dönen MançoMongol’un minibüsü Burdur’da verdikleri bir konser sırasında yakılır! Tam da bu günlerde Fransa’dan bir haber gelir: Moğollar, önceki yıl Jimi Hendrix’in kazandığı Academie Charles Cros ödülünün yeni sahibidir!
Ödülün ardından grup yeniden Fransa yollarına düşerken Barış Manço Türkiye’de kalır. Ancak ikinci Fransa yolculuğu uzun sürmez. Üstelik Engin Yörükoğlu’nun evlenip Fransa’da kalması nedeniyle bir de fire verilmiştir. Yörükoğlu’nun yerini Ayzer Danga alır. 1971-1972 yıllarında Moğollar kısa sürelerle Selda Bağcan ve Ersen Dinleten ile çalışır. Bu birlikteliklerin ikisi de uzun ömürlü olmaz. Aynı dönemde Murat Ses gruptan ayrılır.

1972 yılına gelindiğinde rock müzik tarihimiz için en önemli gelişmelerden biri daha yaşanır. Cem Karaca ve Moğollar birlikte çalışacaktır. 2 yıl süren bu ortaklıkla başta Namus Belası olmak üzere Obur Dünya, El Çek Tabip ve Gel Gel gibi önemli hitler yaratılır. 1974 yılında Namus Belası yayımlanmadan önce Taner Öngür ile Ayzer Danga İsveç’e gitmek üzere Moğollar’dan ayrılır. Artık Moğollar’ın çekirdek kadrosundan kalan tek isim Cahit Berkay’dır. Namus Belası ile sağlanan başarıya rağmen Berkay da müzik çalışmalarını yurt dışında sürdürmek amacıyla Fransa’ya gider. 1975 yılında Engin Yörükoğlu ile birlikte aralarında Dümtek’in de olduğu yeni hitlere imza atarlar. 1976 yılına gelindiğinde Moğollar serüveninin ilk yarısı sona erer.
Moğollar’ın dağılmasının ardından Cahit Berkay film müzikleri ile ilgilenmeye başlar. 1970’li ve 1980’li yıllar boyunca aralarında Kırık Bir Aşk Hikâyesi, Devlerin Aşkı, Dila Hatun ve Çiçek Abbas’ın da bulunduğu çok sayıda filmin müziğini yapar. Berkay’ın en çok sevilen film müziği ise yönetmenliğini Atıf Yılmaz’ın üstlendiği, başrollerinde Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin’in oynadığı 1978 tarihli Selvi Boylum Al Yazmalım için yaptığı unutulmaz ezgi olur.

Yakın dostu Cem Karaca’nın 1987 yılında Türkiye’ye dönüşünün ardından Cem Karaca, Cahit Berkay ve Dervişan’ın efsane klavyecisi Uğur Dikmen birlikte çalışmaya başlarlar. Karaca’nın 1990’lı yıllarda yayımlanan 3 albümünde de bu ekibin imzası vardır. Bu dönem hayli ses getiren Raptiye Rap Rap’ın müziği Berkay’a aittir. Ayrıca kendi deyimiyle “tek ısmarlama şarkıları” olan Kâhya Yahya’nın müziğini de Cahit Berkay yapmıştır.

1992 yılında Kaan Ertem, Moğollar’ın yeniden toplanması için bir imza kampanyası başlatır. Cahit Berkay, Taner Öngür ve Engin Yörükoğlu kampanyaya kayıtsız kalmaz. Ekibe ayrıca klavyelerde Serhat Ersöz katılır. Böylece Moğollar serüveninde ikinci perde açılmıştır!

1994’te yayımlanan albümdeki Cahit Berkay bestesi Issızlığın Ortasında, Sivas Katliamı'nın ardından yakılmış en güçlü ağıtlardan biri olarak kayıtlara geçer. Ayrıca grubun çok ses getiren Bişey Yapmalı adlı şarkısının da müziği Berkay’a aittir. Moğollar, 1990’lı 2000’li yıllar boyunca faili meçhul cinayetlerden doğa katliamlarına kadar çok sayıda toplumsal sorunu müziklerinin bir parçası hâline getirmeyi sürdürür.

2008 yılında Cahit Berkay’ın önerisiyle Moğollar’ın mikrofonu Emrah Karaca’ya teslim edilir. 1 yıl sonra içinde Kadınlarımız, Bulutlar Adam Öldürmesin, Günler ve Haydarpaşa Merdivenleri gibi Nâzım Hikmet şiirlerinden bestelenen şarkıların da olduğu Umut Yolunu Bulur albümü yayımlanır.

Cahit Berkay, Moğollar ile olan bağını koparmadan yeni işler yapmayı da ihmal etmez. 2007 yılında Grup Zan adıyla yayımlanan rock albümü Toprak ile 2013 yılında piyasaya sürülen Cahit Berkay-Derya Petek albümü Arda Kalan bu açıklamanın başlıca örnekleridir.

23 Nisan 2010 tarihinde Moğollar’ın kurucularından “uçan davulcu” lakaplı Engin Yörükoğlu hayatını kaybeder. Barış Manço ve Cem Karaca’nın ardından bu Moğollar’ın üçüncü kaybıdır. Konserlerde sırasıyla çalacakları Manço ve Karaca şarkılarından önce Cahit Berkay’ın özlem dolu sözleriyle bu 3 isme selam göndermeyi hiç ihmal etmezler.
Memleket rock’unun bu dev ismi için ne söylesek, ne yazsak az. İyi ki doğdun Cahit Berkay. İyi ki bağlamanı, curanı ve gitarını bizimle tanıştırdın!