Çalışanların gözünden Covid-19 depremi

EMEK SERVİSİ

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), sendikaya üye olan işçilerle yaptığı saha çalışmasının bulgularını rapor haline getirdi. "Salgının Çalışma Yaşamına Etkileri" başlıklı rapor, Covid-19 salgınının emekçiler üzerinde yarattığı tahribatı gözler önüne seriyor. Resmi istatistiklerde görünmeyen gerçekler raporda ortaya çıkıyor. Buna göre her 3 çalışandan birinin geliri veya ücreti azaldı, yüzde 82'si ise işini kaybetmekten endişe duyar hale geldi. Her 5 çalışandan biri kredi kartının asgari tutarını dahi ödeyemedi. Çalışmadan öne çıkan bulguları derledik. ·

YÜZDE 63: Çalışma biçimim değişti

Covid-19 salgını DİSK üyesi işçilerin çalışma biçimlerinde büyük değişimlere neden oldu. DİSK üyelerinin yüzde 63'ünün çalışma biçimi değişti. Kısa çalışma, evden çalışma, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma yaygınlaştı. İzin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte işçilerin bir bölümü yıllık izne veya kronik hastalığı nedeniyle idari/ücretli izne çıkarıldı.

Çalışma biçimlerinin değişmesi kadınlarda ve özel sektörde farklılık gösterdi. Özel sektörde işçilerin yüzde 76'sının çalışma biçimi değişti. DİSK üyesi kadın işçilerin yüzde 81'inin çalışma biçimi değişti.

YÜZDE 36: Ücret ve gelir kaybı yaşadım

Covid-19 salgını nedeniyle çalışma biçimlerinin değişmesiyle işçilerin çalışma süreleri düştü. Bu durum ücret ve gelir kayıplarına yol açtı.

DİSK üyesi işçilerin yüzde 36'sı ücret veya gelir kaybı yaşadı. Ücret kaybı yaşayan DİSK üyesi kadınların oranı erkeklerden daha fazla gerçekleşti. Kadınların yüzde 47,7'si ve erkeklerin yüzde 34,2'si ücretini, fazla çalışma ücretini veya sosyal ödemelerini eksik aldığını veya hiç alamadıklarını belirtti.

YÜZDE 19,4: Kredi kartımım asgari tutarını ödeyemedim

DİSK üyesi işçilerin yüzde 75'i Covid-19 nedeniyle ekonomik zorluk yaşadığını beyan etti. Ekonomik zorluklar içinde ilk sırayı borçlanma aldı. İşçilerin yüzde 25'ten fazlası borçlarının artığını belirtirken yüzde 19,4'ü kredi kartının alt limitini ödeyemedi. Faturalarını ödemekte sıkıntı yaşayan işçilerin oranı yüzde 13,7'dir.

YÜZDE 92: Devletten herhangi bir yardım alamadım

Covid-19 salgınında yaşanan iş ile ücret kaybı, İŞKUR ödenekleri ve sosyal yardım programları ile çok sınırlı bir biçimde karşılandı. Bu ödeneklerin ve programların yetersiz ve sınırlı olduğu DİSK üyelerinde de görüldü.

Covid-19 döneminde İŞKUR'un ödenekleri dışında sınırlı düzeyde çeşitli sosyal yardım uygulamaları da gündeme geldi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 4,5 milyon aileye yapılan 1.000 TL nakit destek yardımı ve erzak/gıda yardımları bu dönemde kullanılan yardım programları oldu. Ancak araştırma göstermiştir ki yaşanan ekonomik ve sosyal tahribat karşısında alınan önlemler son derece sınırlı kaldı. DİSK üyesi işçilerin yüzde 92'si devletten herhangi bir yardım alamadı.

YÜZDE 63: Gelirim kesilirse 1 ay geçinemem

DİSK üyesi işçilerin yüzde 63'ü gelir akışı kesildiğinde 1 aydan daha az süre geçinebileceğini belirtti. 1-3 ay arası geçinebilen işçilerin oranı yüzde 29, 3-6 ay arası geçinebileceğini ifade eden işçilerin oranı ise yüzde 3,8 oldu.

YÜZDE 40: Daha ucuz besinlere yöneldim

Covid-19 salgını işçilerin gıda harcama tercihlerini değiştirdi. Yaşanan iş ve gelir kaybı nedeniyle işçilerin bir kısmı daha ucuz besinlere yönelirken, bir kısmı salgının insan sağlığı üzerinde yarattığı tehdit nedeniyle daha pahalı besinlere yöneldi. DİSK üyesi işçilerin yüzde 40'ı daha ucuz besinleri tercih etmeye başladı.

YÜZDE 29,4: Ben veya bir arkadaşıma Covid-19 bulaştı

İşçilerin yüzde 1,6'si Covid-19'a yakalandığını belirtirken, yüzde 27,8'i "çalışma arkadaşım/arkadaşlarım yakalandı” dedi. Böylece DİSK üyesi işçilerin yüzde 29,4'ü kendisinin veya arkadaşlarının Covid-19'a yakalandığını belirtti.

YÜZDE 53: İşyerimde yeterli önlem alınmadı

DİSK üyesi işçilerin yüzde 47'si Covid-19 nedeniyle işe gidiş geliş ve işyerlerinde alınan önlemleri "yeterli” bulduğunu belirtirken işçilerin yüzde 53'ü ise önlemleri yeterli bulmadığını ifade etti.

YÜZDE 82: Covid-19 yüzünden işimi kaybedebilirim

Covid-19 işçilerde ciddi bir yaşam ve iş kaygısı yarattı. İşçilerin yüzde 81,8'i kendisini ve/veya işini tehlikede hissettiğini belirtti.