Çanlar kimin için çalıyor: Çan çiçekleri
Gül Çetin
Bahçelerimizdeki minik çanlar; bu sefer bizim için çalıyorlar.
Duyuyor musunuz?
Beş loplu taç yapraklarıyla
Dünyada çok yaygın bir süs bitkisi,
Üç yüzden fazla var çeşidi,
Nisan’da başlar çiçeklerin gösterisi
Beyaz, lila, pembe, mora doğru uzanır renkleri,
Adeta doğanın minik çanları gibi sesleri,
Güneşin altı değil, kaya ve duvar kenarı sever bu bitki
“Küçük çan” anlamına gelir
“Campanula”dır Latince ismi,
“Bağlılık”tır onun çiçekçe dili,
Sevdiğiniz, derin gönül bağınız olan kişilere
hediye edebilirsiniz bir çan çiçeği,
Ne şanslıyız ki Dünyada sadece bize ait,
Aydınlı tüylü çan çiçeği cinsi,
Onu görmek, koklamak büyüler bünyeyi,
Korumak, tanıtmak görevimiz bu hazineyi.
İyi pazarlar, bol çiçekli haftalar...
BİLİMSEL ADI:
Çan çiçeği (Campanula), çan çiçeğigiller (Campanulaceae) familyasından bir, iki ya da çok yıllık bitkilerin ortak adı. Latince'de Campanula küçük çan anlamına gelir.
Anavatanı: Kuzey yarım kürenin ılıman bölgeleri
MİTOLOJİK HİKAYESİ:
Aşk ve güzellik tanrıçası Aphrodite, bakana güzellikten başka bir şey göstermeyen, diğer Tanrıçaların peşinde olduğu sihirli aynasını kaybetmiş. Kaybolan aynayı fakir bir çoban çocuk bulmuş. Aphrodite bunu öğrenince, oğlu Eros’tan aynayı almasını istemiş. Ancak aynadaki görüntüsü karşısında büyülenen çocuk, Eros’a aynayı vermeyi reddetmiş. Aynayı zorla almaya çalışan Eros’la çocuk mücadele ederken yanlışlıkla ayna kırmış ve binlerce parçaya bölünmüş. Efsaneye göre aynanın parçalarının düştüğü her yerde de çan çiçekleri yeşermiş.
ŞİFASI:
Çan çiçeğinden yapılan merhem ve kremler ağrı kesici olarak kullanılıyor. Kalp ve astım, nefes darlığı gibi akciğer problemlerinin tedavisinde bitkinin köklerinden yararlanılıyor. Her zaman dediğim gibi kullanım miktarı ve sıklığı için bir uzmana danışmak şart. Aman dikkat!
TÜYLÜ ÇAN ÇİÇEĞİ DÜNYADA SADECE KUŞ ADASI’NDA!
Dünyada sadece Aydın’ın Kuşadası ilçesinde Dilek Yarımadası Milli Parkı’ında yetişen tüylü çan çiçeği Nisan ile Haziran ayları arasında mor çiçeklerini açarak doğa severleri büyülüyor.
Dünyada 300 türü bulunan ama tüylü dokusuyla bu türlerden ayrılan endemik çan çiçeği (campanula tomentosa) sadece bahsettiğimiz bölge içinde kaya ve duvar kenarlarında yaşıyor.
Türkiye için önemli bir değere sahip olan bu çiçeğin korunmasına Milli Parklar yetkililerince çok özen gösteriliyor. Bölgeyi ziyaret etmek, çiçeklerin fotoğraflarını çekmek elbette serbest ama Dünya Koruma Birliği’nin Kırmızı Listesi’nde yer alan çiçeği koparanlara ya da zarar verenlere 73.747 TL para cezası söz konusu (ceza tutarı 2020 tarihindeki haberden alınmıştır, güncellenmiş olabilir).
Doğa mucizelerinin gerçek hazinelerimiz olduğunu hiç unutmamak dileğiyle.
ARASINDA ÇAN ÇİÇEĞİ KURUMUŞ BİR KİTAP:
Eğer ki bir zaman çan çiçeği kanlanır da hayat ağacı gövdesinden bölünür bir yıldırımla
bil ki lanetlenecektir kutsanmış altınların.
Bir Bakışın Anlattıkları,
Gözen Esmer
ARASINDA ÇAN ÇİÇEĞİ KURUMUŞ BİR ŞİİR:
Çiçeğin çan biçimindeki tacı düştü
çan sesi çıkarmadı ama düştüğünde şaştım
sonra anladım çünkü geceydi düştüğünde
drezilya¹ güzelim çiçek
geceye saygısından mı
üç gün gözledim düştü düşecek
geceye saygısından mıydı acaba
gecenin yalıtkanlığından mı yoksa
....
Çiçekçinin Yalancıları, Turgut Uyar
Turgut Uyar şiirinin sonunda altına düştüğü
bir notta; bir çiçekçinin uydurması olarak
bahsediyor varlığı meçhul drezilya çiçeğinden.
Oysa ben çan çiçeği olarak hayal ediyorum, ya siz?
BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?
Maviş çiçeği, boru çiçeği gibi isimlerle anılan Campanula çan çiçeğinin yaygın isimlerden biri de “Meryem Ana eldiveni”dir. Antik çağda efsanelerle tanrıçalara adanan bitkiler, Hristiyanlık sonrası İsa’nın annesi Meryem’in adı ile anılmaya başlanır.
Yararlanılan Kaynaklar:
wikipedia.org/wiki/çan-çiçeği
https://www.soylentidergi.com/balkonunuzu-susleyecek-10-cicegin-mitolojik-hikayesi/
https://kocaelibitkileri.com/campanula-rotundifolia/
https://onedio.com/haber/dunyada-sadece-kusadasi-milli-park-ta-yetisen-tuylu-can-cicegi-ni-koparana-41-bin-tl-ceza-713508
https://www.ahaber.com.tr/galeri/yasam/kirmizi-listede-yer-aliyor-koparana-73747-tl-ceza-tuylu-can-cicegi-faydalari-nedir-nerelerde-yetisiyor/2