Cengiz’in ortağı ikinci Cerattepe için harekete geçti: Direnişi hatırlayan projeden vazgeçer!

Gökay BAŞCAN

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘yavru Geziciler’ dediği, ülke siyasi tarihinde önemli bir yere sahip olan Cerattepe Direnişi hafızalarda yerini korurken bölgede ikinci bir altın madeni proje için harekete geçildi. Bu kez projede adı geçen isim ise, Cerattepe’de büyük bir direnişle karşı karşıya kalan, muhalefetin 5’li çete olarak nitelendirdiği Mehmet Cengiz’in birçok projede ortaklığını yapan Hayrettin Özaltın. Kamuoyunun yakından tanıdığı Özaltın’ın adı 17-25 Aralık operasyonunda da geçiyor. Kamudan son 10 yılda toplam 18 milyar TL değerinde birçok ihale alan Özaltın, 25 Aralık operasyonunda hazırlanan 41 kişilik gözaltı listesinde yer alıyordu. Ayrıca Mehmet Cengiz’in halka küfür ettiği ses kayıtlarında da Özaltın telefon görüşmesi mevcut.

TEMA Vakfı’nın hazırladığı rapora göre 525 parçaya bölünen Artvin’in yüzde 71’i maden ruhsatlı. Madenlerin, hidroelektrik santralların kuşattığı bölgede büyük bir ekolojik yıkım yaşanıyor. Altın madenciliğine karşı yaklaşık 25 yıldır direnen Artvin halkının, Cengiz’in altın madenine karşı büyüyen Cerattepe direnişinin üzerinden 6 yılı aşkın zaman geçti.

İkinci bir Cerattepe projesi olarak adlandırılan altın ve gümüş madeni projesi için harekete geçildi. Artvin’in Ardanuç ilçesi Gümüşhane köyü civarında Pontid Madencilik tarafından ‘Salınbaş Altın Madeni, Açık Ocak İşletmesi Kapasite Artışı, Zenginleştirme Tesisi, Atık Depolama Tesisi’ projesi için başvuru yapıldı. Projenin yüzde 53 hissesi ise Hayrettin Özaltın’ın sahibi olduğu Özaltın Holding adlı şirketin.

844 FUTBOL SAHASI

2012 yılında aldığı çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu kararıyla 16,12 hektarlık alanda faaliyet yürüten şirket madeni yaklaşık 38 kat büyüterek 602,22 hektara çıkarmak istiyor. Tamamı orman, tarım ve hazine arazilerinden oluşan faaliyet alanı yaklaşık 844 futbol sahası büyüklüğünde.

Şirket, kapasite artırımının yanı sıra bölgeye zenginleştirme ve atık deposu inşa etmek istiyor. 939 milyon 660 bin TL harcanması planlanan projenin ömrü 22 yıl. Bu süre zarfında madende, ortaya çıkacak pasayla birlikte toplam 101 milyon ton üretim yapılacak. Çıkarılan cevher ise tesiste siyanürle ayrıştırılacak. Siyanür ve beraberinde kullanılacak tehlikeli kimyasalların miktarı ise belli değil.

KAYMA RİSKİ VAR

Cevheri zenginleştirme, ayrıştırma işlemleri neticesinde oluşacak tehlikeli kimyasal barındıran atıklar, 14,4 milyon metreküpe hacmine sahip atık depolama tesisinde depolanacak. Ayrıca açık ocak yöntemiyle işletilecek maden ocağında patlatma yapılacak. Madendeki en büyük risklerden biri de atık tesisinin bulunduğu proje sahasının eğimli olması. ÇED dosyasında yer alan bilgilere göre, bölgede yüzde 20 ve üzeri eğimler görülürken, proje alanı şiddetli ve çok şiddetli ‘su erozyona maruz alan’ olarak sınıflandırılıyor.

Orman ve tarım alanlarını tehdit eden proje ayrıca köy yerleşim yerlerinin dibinde. Proje alanının 45 metre batısında Köseler köyü, 320 metre güneyde Okumuşlar köyü, 670 metre doğusunda Tuzluca mahallesi yer alıyor. Proje alanı ve yakın çevresi, iğne yapraklı çam ormanı, dik kayalıklar ve akarsu yataklarından oluşuyor. Ayrıca 35 memeli, 93 kuş, 29 sürüngen ve 12 iki yaşamlı türü olmak üzere toplam 169 türün alanda ve yakın çevresinde varlığı tespit edildi.

GÖÇE ZORLANIYORLAR

Proje hayata geçerse, geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan bölge halkını zor durumda bırakacak. Bölge halkının zorla göç etmesine neden olabileceği projenin ‘olası sosyal etkileri bölümünde’ itiraf niteliğinde yer aldı. Proje ünite alanlarında yer alan yerleşim yerlerinin, yeni yerlere taşınması gerektiği belirtildi.

***

Yaşam alanlarımızı teslim etmeyeceğiz

Projenin köylerine yapılmak istendiğini belirten TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Üyesi Hakan Tekin tepki gösterdi. “Pontid Madencilik tarafından ÇED süreci başlatılan Salınbaş Altın Madeni Projesi’ne karşı sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkımızı savunacağız” diyen Tekin, şu ifadeleri kullandı: “Geçmişte, köylerimizin can damarı olan ve mikroklima iklim görülebilen Çoruh nehri havzalarındaki verimli tarım topraklarımız HES’ler ile sular altında kaldı. Artvin’in beyni dediğimiz bölgede tüm hukuksuzluklara rağmen devam eden bir Cerattepe maden faciası varken; şimdi de başta Gümüşhane ve Köseler köyü olmak üzere; Artvin ve Ardanuç arasındaki köylerin en güzel yaylalarında açık ocak madenciliği ile Artvin ve Ardanuç’taki yaşam alanlarımız tamamen yok edilmeye çalışılmaktadır. İklim krizine bağlı olarak Dünyada gıda ve ekonomik krizler beklenirken en değerli gücümüzün toprağımız olduğunun bilinciyle; köylülerimiz ve Artvin halkı olarak doğadan ve bilimden yana tavrımız doğrultusunda yaşam alanlarımızı yok edecek olan bu ekolojik yıkım projesine karşı tüm hukuki yollara başvurarak yaşam alanlarımızı madene teslim etmeyeceğimizi ben Gümüşhane köyünün yetiştirdiği bir Çevre Mühendisi ve Artvinli bir insan olarak tüm kamoyuna haykırıyorum.”

***

Hayrettin Özaltın kimdir?

Yeni proje için Pontid Madencilik başvuru yapsa da projenin yüzde 53 hissesi Özaltın Holding’e ait. Holdinge bağlı Özaltın İnşaat’ın CEO’su Muzaffer Özdemir ise Pontid Madencilik’in sahibi. Tarihi Özallı yıllara uzanan Özaltınlar Holding’in sahibi Muzaffer Özdemir ise kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim. Özallı yıllarda ortaya çıkan Muzaffer Özdemir’in adı 17-25 Aralık operasyonunda da geçiyor. Özaltın, 25 Aralık operasyonunda hazırlanan 41 kişilik gözaltı listesinde yer alıyordu. 2013’te Turkuaz Medya’nın alınması için oluşturulan havuza da önemli maddi destek vermişti.
TCDD başta olmak üzere birçok büyük ihalede adı geçen şirket, kamunun gözdelerinden. Birçok projede Mehmet Cengiz ortağı Hayrettin Özaltın’ın şirketi, kamudan son 10 yılda 18 milyar TL değerinde 25 ihale aldı. Ayrıca kurduğu ortaklıklar ile 768 milyon TL değerinde bir ihale aldı.