Cezalar artırıldı, denetim sınıfta kaldı

Mahir Bağış

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, 2020 yılında uygulanacak idari para cezalarını belirledi. İdari para cezaları, 2019 yılına göre yüzde 12’ye yakın artırıldı.

Buna göre, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmeyen işyerlerine uygulanacak para cezası 35 bin 205 TL oldu. İşyerinin risk değerlendirmesinin yapılmaması ve yaptırılmaması ihlaline ilişkin ise 21 bin 114 TL tutarında ceza öngörüldü. İş kazalarının ve hastalıklarının kaydının tutulmaması durumlarında uygulanacak ceza da 10 bin 548 TL olarak belirlendi.

İş kazalarını ve hastalıklarını üç gün içinde SGK’ye bildirmeyen işverenlere 14 bin 64 TL ceza kesilmesi kararlaştırıldı. İşyerlerinde, güvenlik raporu ya da büyük kaza önleme politika belgesinin hazırlanmaması halinde 352 bin 173 TL’lik cezai yaptırım uygulanacağı duyuruldu.

NEREDEYSE HİÇ DENETLENMİYOR

İş güvenliği uzmanı Bedri Tekin, 2020 yılında uygulanacak idari para cezalarını BirGün’e değerlendirdi. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın işyerlerini denetlemediğini söyleyen Tekin, “Bakanlık en son 2018 teftiş faaliyet raporunu açıkladı. Rapora göre, sadece 12 bin 649 işyeri denetlenmiş, bu sayı çok az” dedi. Bakanlık bünyesinde işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden denetim yapan sadece 420 müfettişin bulunduğuna dikkat çeken Tekin, “Raporlara göre müfettiş başına yılda ortalama olarak 30 teftiş yapılmış. 1 milyon 874 bin işyeri söz konusu, bakanlık kayıtlarında ise işyerlerinin sadece yüzde 0,6’sının denetlendiğini anlaşılıyor” diye konuştu.

GARİP BİR DURUM SÖZ KONUSU

İş kazalarının yoğun olduğu inşaat sektöründe yalnızca 811 işyerinin denetlendiğini belirten Tekin, “Bu denetim sayılarını da ikiye bölmek gerekiyor. Çünkü müfettişler önce işyerine gidiyor, tespit ediyor, herhangi bir cezai işlem yapmadan sadece eksikleri bildiriyor ve ‘Şu tarihte tekrar geleceğiz’ diyor. İkinci kez geldiğinde ise giderilmiş olan eksikler için işlem yapmıyorlar, böyle garip bir durum söz konusu" diye konuştu.

YASAL MEVZUAT DEĞİŞMELİ

Tekin, “İşçiler işyerlerinde ölüyor, meslek hastalıkları tespit edilemiyor. İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda örgütlenmeli, çocuk işçiliği yasaklanmalı ve göçmenlerin aşırı derecede sömürüsünün önünü geçilmeli. 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki esnek çalışma, ödünç işçilik, uzun çalışma sürelerine olanak tanıyan maddeler değiştirilmeli. TCK’de iş cinayetleri için özel hüküm olmalı” ifadelerini kullandı.