CHP'den sahte içki ölümlerinin araştırılması için araştırma önergesi

Kırıkkale, İzmir, Mersin, İstanbul, Muğla ve Aydın'da sahte içki nedeniyle 33 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, TBMM'ye ‘alkol kaçakçılığının boyutunu araştırmak ve sahte içki ölümleri engellemek’ amacıyla araştırma önergesi verdi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba’nın TBMM’ye sunduğu araştırma önergesinde “alkolden alınan yüksek verginin evde ve merdiven altı atölyelerde alkollü içki üretimine yönlendirdiği” vurgusu yapıldı.

CHP’li Ağbaba’nın araştırma önergesinde şu ifadeler yer aldı:

TÜRKİYE, ALKOLLÜ İÇKİ SIRALAMASINDA AVRUPA'DA 3. SIRADA

“Ülkemizde son yıllarda vergilerin olağanüstü artışı nedeniyle alkol fiyatlarının artması sonucu sahte içki üretimi de ciddi oranda artmıştır. Alkollü içki fiyatlarında yaşanan artışla birlikte kaçak içki üretimi ve alkollü içki kaçakçılığı nedeniyle hayatını kaybeden insan sayısındaki artış endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Alkollü içki vergilerinin yükselmesi ve etil alkolün piyasada satılması sonucunda merdiven altı veya vatandaşların kendi alkollü içeceklerini imal etmesi devletin yüklü miktarda gelir kaybına uğramasına neden olmuştur. Eurostat verilerine göre, ithal ve yerli alkollü içki fiyatları sıralamasında Türkiye Avrupa'da alkollü içkinin en pahalı olduğu 3’üncü ülke konumundadır. Öte yandan, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 2018 verilerine göre, ülkemizde son 10 yılda rakıda yüzde 443, birada ise yüzde 365 artan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranı, Türkiye’yi dünya sıralamasında İzlanda, Norveç, Avustralya, İsveç ve Finlandiya’nın ardından en yüksek alkollü içki vergisi sıralamasında 6’ncı sıraya taşımıştır.

Fotoğraf: CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba

VERGİLER NEDENİYLE İNSANLAR EVDE İÇKİ YAPIMINA YÖNELMİŞ DURUMDA

Fiyatların yüksekliği nedeniyle sahte içki üretiminin azaltılması amacıyla evde içki yapımında kullanılan etil alkol üzerindeki yeni düzenlemeler yapılmış ve Tarım ve Orman Bakanlığı, etil alkol ve metanolün internetten satışını yasaklamıştır. Ancak etil alkol satış yasakları ve denetimsizlik, sahte içki üretimini engellememiş ve 2020 yılı Eylül ayında Kırıkkale ve İzmir’de ortaya çıkan sahte içki nedeniyle 17 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu anlamda cezaların caydırıcı olmaması ve mekanların yeterince denetlenmemesi de alkol kaçakçılığını önleyememektedir. Öyle ki, vergilerin yüksekliği karşısında insanlar ‘evde içki yapımına’ yönelmiş ve arama motoru Google’da ‘etil alkol’ ile ‘evde alkol yapımı’ yazılarak yapılan arama sayısı 2020 yılında olağanüstü şekilde artmıştır.

ALKOL KAÇAKÇILIĞI NEDENİYLE 1,56 MİLYAR LİRALIK ÖTV KAYBI VAR

Alkollü içki kaçakçılığı ülke ekonomisini de ciddi boyutta zarara uğratmaktadır. Sayıştay, 2019 yılı Tarım ve Orman Bakanlığı denetim raporunda, etil alkolün piyasada satılması sonucunda merdiven altı veya vatandaşların kendi alkollü içeceklerini imal etmesiyle amaç dışı alkol kullanımına ilişkin önleyici kontrollerde yetersiz kalındığı ve idarenin büyük meblağlarda gelir kaybına uğradığı tespit etmiştir. Denetim raporunda ayrıca 2018 yılında 50 milyon litre olan yurt içi alkollü içki üretiminin 2019 yılında 40 milyon litre seviyesinde gerçekleştiği ve sadece Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kaybının 2019 yılı için en az 1,56 milyar TL’ye ulaştığı ifade edilmiştir.

"SAHTE İÇKİ ÜRETİMİ ARAŞTIRILSIN"

Ürün fiyatına göre vergi oranı yüzde 300’leri bulan alkollü içki fiyatlarının yükselmesi nedeniyle sahte içki üretimi ve alkol kaçakçılığı da olağanüstü şekilde artmış ve bu durum sahte içki nedeniyle onlarca kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur. İşbu önergeyle alkol kaçakçılığının boyutlarının tespit edilmesi, sahte içki üretiminin engellenmesinin yollarının araştırılması ve sahte içkiye bağlı vefatların engellenmesi amacıyla Anayasanın 98’inci Maddesi ve TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105’inci Maddeleri gereğince bir araştırma komisyonu kurularak konunun tüm boyutları ile araştırılmasını saygılarımla arz ederim."