CHP'li Kaboğlu, AİHM'in Demirtaş kararını yorumladı: Sorumlular hakkında hukuki mekanizma işletilebilir

BirGün/Ankara

CHP İstanbul Milletvekili ve Anayasa Hukuku Profesörü İbrahim Kaboğlu, AİHM’in, Selahattin Demirtaş’ın tutukluluk sürecinin uzatılmasının yeterli hukuki dayanaklardan yoksun olduğuna ilişkin kararını değerlendirdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Karar bizi bağlamaz” açıklamasının ilk olmadığını anımsatan Kaboğlu, “Daha önce de Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararları hakkında benzeri açıklamaları hep yaptı, şimdi de aynısını yapıyor” dedi.

“Askeri yönetimler bile..."

Kaboğlu’nun AİHM kararlarının “tartışmalı değil, tartışmasız bağlayıcı” olduğunu vurguladığı açıklaması özetle şöyle:

“Bizdeki askeri yönetimler bile buna sırt çevirmemiştir, hatta; Yunanistan’da ‘albaylar cuntası’ döneminde Yunanistan’ın üyeliğinin Avrupa Birliği Konseyi tarafından askıya alındığı halde bizde askeri yönetim 12 Eylül, 1980 döneminde ‘Hayır biz en kısa zamanda normalleşmeye yöneleceğiz, bizim üyeliğimizi askıya almayın’ diye taahhütte bulundular ve Avrupa Konseyi de bunun üzerine askıya almadı.

Türkiye’nin Avrupa konseyi ile ilişkisi kurucu üye devlet sıfatıyla ve sözleşmeyi iç hukukuna dahil etmiş bir devlet olarak bunu partiler ve hükümetler ötesi politika haline getirmiş bulunuyoruz. Nasıl ki bizim Anayasamız yürürlüktedir ve herhangi bir siyasal parti, birinci parti veya sonuncu parti buna itiraz etmiyorsa, Avrupa Sözleşmesi de buna benzetilebilir. Bu şekilde bir tür Türkiye’nin devlet ötesi uluslararası hukuk anlamında Anayasasıdır.

“Anayasa ihlali”

Cumhurbaşkanı’nın yaptığı açıklama bir talihsizlik. Cumhurbaşkanı’nın yaptığı bu açıklama, Türkiye’nin bu Avrupa Mahkemesi’nin kararı uygulamama seçeneğini yaratmamaktadır. Çünkü bunun muhatabı doğrudan doğruya yargı organlarıdır ve Selahattin Demirtaş’ın davasını görmekte olan mahkeme bu konuda Avrupa Mahkemesi kararlarını bağlayıcı bir nitelikte karar olarak gereğini yerine getirmelidir. Anayasa madde 138 ‘mahkeme kararı bağlayıcıdır, yasama-yürütme ve yargı organları buna uymak zorundadır’. Tersini düşünmek bu kararın uygulanmasını engellemeye çalışmak Anayasanın 138. maddesinin son fıkrasını ihlal etmek anlamına gelir ve bunu engellemeye çalışanlar hakkında da bir hukuki mekanizma işletilebilir. Tabii ki önemli olan bu aşamaya getirilmemesi.”

“Serbest bırakılmalı”

Umuyoruz ve diliyoruz ki Sayın Erdoğan’ın danışmanları ve Adalet Bakanı gibi sorumluluk mevkiinde bulunan kişiler daha bir hukuki çerçevede açıklama yaparlar. Nitekim; Adalet Bakanı “muhatabı mahkemelerdir onlar gereğini yapar” dedi. Bence de öyle olmalı. Mahkemeler daha da fazla zaman geçirmeden Anayasa madde 138’in gereğini ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi madde 46’nın gereğini yerine getirerek Sayın Demirtaş’ın serbest yargılanmasını sağlamalıdırlar.”