CHP Milletvekili Sarıbal: Ölümün değil, yaşamın safında olacağım
Biz birlikte yaşam diyorsak, bu sadece insan merkezli bir tahayyül değil. Bütün bir biyota olarak birlikte yaşayacağız. Besin zincirinin en üstündeki insan, bir yok edici olmamalı. Kamu erkinin görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği durumlarda fatura serbest hayvanlara kesilmemeli.
Hazırlayan: Selçuk ÖZBEK
Sokakta yaşayan köpeklerin öldürülmesini içeren yasa teklifinin önümüzdeki günlerde Meclis’e gelmesi bekleniyor. Öldürmenin çözüm olmadığına yönelik uzman uyarılarına ve halkın tepkisine rağmen kaygılar yatıştırılmış değil.
Daha önce birçok ülkede denenen ve başarısız olan hayvan katliamının çözüm olarak sunulması etik tartışmaları beraberinde getiriyor. Binlerce yıldır bir arada yaşadığımız canlıların haklarının hiçe sayıldığı yasa teklifinin dezenformasyon kampanyalarıyla şekillendirilmesi, toplumun psikolojisinin gözetilmemesi, mevcut yasa uygulanmadığı halde çözüme bu yasanın engel olduğu söylemleri tepkilerin odağında.
BirGün’de hayvan haklarıyla ilgili haberler sıklıkla yayımlanıyor, uzman görüşlerine yer veriliyor. Bu nedenle bu yazı dizisinde haberlerle aktaramadığımız birtakım görüş ve düşüncelere yer vermek istedik.
Dosyamızın bugünkü bölümü için CHP Bursa Milletvekili TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Orhan Sarıbal, tartışmanın gündeme geldiği ilk günlerde kamuoyuna sunduğu ve güncelliğini yitirmeyen yazısını kullanmamız yönündeki talebimize nezaketle yanıt verdi. “Nasıl bir barınak?” sorusunu, “al evine besle” meselesini ve çözüm önerilerini ise evini barınağa çeviren, sayısız hayvana geçici ve kalıcı yuva olan Mert Akkök ile konuştuk.
Gönül isterdi ki bu dosyada, daha birçok görüşe yer verelim, fakat görünüyor ki bu yasa teklifi Meclis’ten geçmese dahi Türkiye’de hayvan haklarını uzun süre konuşmaya devam edeceğiz, etmeliyiz.
Bu dosya, tek bir canlının dahi yaşamını kurtaracaksa, iyileştirecekse ne mutlu.
İyi okumalar.
Orhan SARIBAL - CHP Bursa Milletvekili
Kamuoyunda bir süredir yükselen bir tonda gündemde yer alan “başıboş sokak hayvanları”yla ilgili düzenleme henüz meclis gündemine gelmedi. Bu nedenle detayları hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değil, ancak gidişata bakılırsa, toplumsal bir saflaşma ve sınıf çatışması yaratmanın yeni bir fırsatı olarak kullanılmak istendiği görülüyor. Diğer bir deyişle, toplumsal sıkışmışlık duygusunun kendisine kullanışlı bir hedef sunuluyor ve taraflar arasındaki yarılma teşvik ediliyor. Konunun kendisi ise tamamen tali hale getiriliyor. Örneğin münferit saldırı vakaları tarif edilirken “köpektapar” gibi ifadeler kullanılıyor. Bu yolla varılan yer de köpek saldırılarına çare çözüm bulmaktansa, sokak hayvanlarını yaşatma iradesi gösteren kesimler şeytanlaştırılıyor.
Bu toplumsal ayrışmanın her konuda kendini göstermesinin en güncel örneğidir denebilir. Meselenin aslına bakıldığında ise aslında Anadolu kültürü her türlü canlı ile birlikte yaşamı herkesten iyi bilen bir sosyolojik gerçeği içerir. Öyle ki Batı medeniyetinin Anadolu’ya imrendiği bir şey varsa o da, insan-hayvan ilişkisinin ve hatta hayvanlar lehine yasalarca da düzenlenmiş olmasıdır. Hayvanları Koruma Kanunu’nun 6. Maddesi açık; “Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır.” Madde 4/k’de de şöyle diyor: “Kontrolsüz üremeyi önlemek amacıyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve barındırılan kedi ve köpeklerin sahiplerince kısırlaştırılması esastır.”
Yani aslında elimizde bir sorun varsa, bunun çözümü çoktan hazır. Bu çözüm yerine “toptan imha” ve hayvan hakları savunucularının ve savunuculuğunun şeytanlaştırılması tercih ve teşvik ediliyorsa, bize düşen konuyu kendi odağına ele almaktır. O yüzden diyorum ki, mesele hayvanlarla ilgili bir akut sorun değil, toplumsal gidişatımız bakımından kullanışlı hale gelmiş olmalarıdır.
Birlikte yaşam imkanlarımızın iyiden iyiye ortadan kalmış olmasının bir diğer görünümüdür bu. Biz birlikte yaşam diyorsak, bu sadece insan merkezli bir tahayyül değil. Bütün bir biyota olarak birlikte yaşayacağız. Besin zincirinin en üstündeki insan, bir yok edici olmamalı. Kamu erkinin görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği durumlarda yaşanan bu saldırıların faturası da serbest hayvanlara kesilmemeli.
Çok kararlı bir tarif gerekiyor, kavramları bile kullanırken yeniden düşünmemiz gerekiyor. “Sahipsiz” sokak hayvanları, hayvanları mülkiyetle tasnif ediyor. Hayvan “terörü”, yine hayvanları güvenlikçi bir kavram seti ile değerlendiriyor. “Köpektapar” ithamları da, hak savunucuları kriminalize ediyor. Bize düşen şudur; biz kamuyu “görevli” olarak yeniden hatırlayacağız ve görevlerini hatırlatacağız. Görevlerini yapmayan kurumların hesabını şiddet çağrıları ile savunmasız canlara yöneltmeyeceğiz.
Çünkü bu çağrılar ile hayata geçecek katliam bir emsal teşkil edecektir ve sonrasında bu kitle mobilizasyonun yeni hedefinin ne olacağını tahmin etmek bizim tecrübelerimize sahip bir ülke gibi bir yerde o kadar da zor olmasa gerek.
Ben ölümün, öldürmenin değil, yaşamın, yaşatmanın safında olacağım. Her canlının refah içinde yaşam hakkını savunacağım.
Yarın: L. Doğan Tılıç, Zeynep Altıok Akatlı