Soğuk Savaş dönemi casusluk hikâyeleri, entrikalar açısından oldukça bereketli. Gazeteler, dergiler, dijital mecralar bu tür haberlerle dolu, çoğu absürt

CIA’in çılgın planları: Komünizm karşıtı büyük prezervatifler

Semra PELEK

Dünya tarihi entrikalarla, casusluk hikâyeleriyle dolu. Özellikle Soğuk Savaş dönemi bu açıdan çok bereketli. Ajanların cirit atmadığı coğrafya neredeyse yok. James Bond filmlerindeki gibi hava tekinsiz, herkes birbirinden şüpheleniyor. Dezenformasyon, manipülasyon, propaganda ve karşıdakinin sinirini bozup üstünlüğü ele geçirecek taktikler havada uçuşuyor. Hollywood da bize iyice öğretti: Acayip zeki, becerikli, çok gizli, elbette süper kaslı, yakışıklı ajanlar ve süper güzel kadınlar, beyaz adamın Batı Bloku ülkelerinden çıkıyor. Üçüncü dünya ülkeleri ile Doğu Bloku tarafındakilerinse makûs talihi sürekli yenilmek ve bu süper yakışıklı beyaz ajan adamla sevgilisi süper güzel beyaz kadına bakıp bakıp iç geçirmek.


Ajanlar, karşı ajanlar, espiyonaj hikâyeleri sadece romanlar, diziler ve sinema filmlerine konu olmuyor. Gazeteler, dergiler, dijital mecralar bu tür – doğrulatılamayan - haberlerle dolu; çoğu absürt. Örneğin bir gün karşınıza Pentagon'un bir zamanlar düşman askerlerini, “bir anda eşcinsel yapacak” bir bomba üzerinde çalıştığı iddiası haber olarak çıkabilir. Hakikat mi, yalan mı doğrulayamazsınız; sonuçta istihbarat savaşlarının kendisi manipülatif. Bir bu kadar mantıksız ama “yapmış da olabilirler” denilebilecek haberlerden birinin başlığı da şu: “CIA, Sovyetler’e karşı savaş silahı olarak prezervatif kullandı.”

SOVYET ERKEKLERİNİN MORALİNİ BOZMAK

İlk kaynağı bulunamayan, herkesin birbirinden kopyaladığı bu iddiayı olduğu gibi veren de var, doğrulatmaya çalışan da… Prezervatiflerle ilgili yaygın olarak yer alan hikâye şöyle: ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaş’ın en sert yaşandığı yıllardayız. İki ülke askeri alan başta olmak üzere bilimde ve sporda birbirlerine hâkimiyet kurmak için yarışıyor. Mücadele sürerken Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ajanları Sovyet ülkelerine paraşütle üzerinde ‘medium’ (orta boy) yazan XXL boyutta (ekstra ekstra büyük) prezervatifleri atmayı öneriyor. Amaç: Batı Bloku erkeklerinin anatomik olarak ne kadar üstün olduğunu ispat etmek. Bu sayede komünist erkeklerin morali bozulacak, komünist kadınlarsa Demir Perde arkasındaki hayata özenecekler. Sovyetler içten yıkılacak!

HİKÂYENİN KAYNAĞI CHURCHILL OLABİLİR

Bu planın hayata geçip geçmediğine dair bir kanıt yok. Haberi doğrulatmaya çalışanlar bu gülünç hikâyeye, İkinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık Başbakanı olan Winston Churchill’a atfedilen başka bir hikâyenin ilham olduğunu düşünüyor.

O hikâye de şöyle: İkinci Dünya Savaşı sırasında silah namlularını korumak için prezervatiflerin kullanılabileceği keşfedilmiş. Bu yöntem o kadar etkili olmuştu ki Churchill, silahlarda kullanılması için normalin üç katı büyüklüğünde prezervatifler üretilmesini emretmiş. Ama tabii Churchill bu, siyasi dehasıyla ünlü, bu işi burada bırakacak değil. İddiaya göre Churchill, Nazilerin moralini bozmak için silah namlularında kullanılacak bu ekstra ekstra büyük prezervatiflerin paketinin üzerine “İngiltere'de üretilmiştir. Orta boy” yazdırmış.

SAVAŞ SUÇLUSU NAZİLER CIA’DA İŞE ALINDI

Churchill’den ilham alan bu “süper dâhiyane fikrin” CIA Politika Koordinasyon Ofisi’nden (OPC) çıktığı yazılıyor. Absürtlük de bir yere kadar, şimdi haberlere gelelim: Soğuk Savaş döneminde Politika Koordinasyon Ofisi’nin sorumlulukları arasında, "propaganda, ekonomik savaş, sabotaj dâhil önleyici doğrudan eylemler” ve “özgür dünyanın tehdit altındaki ülkelerinde anti-komünist unsurlara destek”, “düşman ülkelerdeki yeraltı direniş gruplarına, gerillalara ve mülteci kurtuluş gruplarına yardım” bulunuyordu.

Politika Koordinasyon Ofisi’nin başkanı ise o dönemde Frank Gardiner Wisner’di. Wisner ise CIA kurucularından biriydi ve 1950'ler boyunca CIA operasyonlarında önemli bir rol oynadı. Aynı zamanda en kötü şöhretli CIA ajanlarından biriydi, ABD hükümet programı olan ‘Bloodstone Operasyonu’nun arkasındaki isimdi.

Bu operasyonla Sovyet kontrolündeki bölgelerde yaşayan Naziler ve işbirlikçileri, Sovyetler Birliği ve Latin Amerika’da görev yapmak üzere CIA’de işe alındı. Bunların çoğu savaş suçları işlemiş yüksek rütbeli Nazi istihbarat ajanlarıydı. Görevleri psikolojik savaş, sabotaj ve suikast içeren çeşitli operasyonlarda yer almaktı.

MEDYA KONTROL ALTINA ALINDI

Wisner, ayrıca CIA’nin en kirli operasyonlarından biri olan Alaycı Kuş Operasyonu’nu organize eden isimdi. Operasyonun amacı halkı, üretilmiş, doğru olmayan haberlerle devlet manipülasyonu altına almaktı. Bazı haberlerse hiç verilmedi. Sovyetler Birliği'ne ve “küresel Komünizme” karşı propaganda ve bilgi savaşında önemli bir operasyon olan Alaycı Kuş ile ABD medyası kontrol altına alınmak istendi.

Wisner, ABD’nin önemli gazeteleri olan New York Times, Washington Post, Newsweek ile önde gelen gazetecilerinin CIA ile işbirliği yapmasını sağladı. Yazar Deborah Davis, Büyük Katharine biyografisinde, Washington Post'un sahibi Philip Graham ile eşi Katherine Graham’ın bu propaganda ağına dâhil olduğunu yazdı.

Başa dönelim. CIA, Soğuk Savaş döneminde komünistlerin moralini bozmak için prezervatifleri bir silah olarak kullanmış olabilir mi? Hollywood filmleri acaba, gerçek hayatı mı taklit ediyordu. Mümkün değil ama mümkün de…