Cihatçı militanların sağlık masraflarını Türkiye mi karşılıyor?

Dr. Ergün DEMİR - Dr. Güray KILIÇ

Yurttaşlar işsizlik ve yoksulluk nedeniyle ‘’Çocuklarım aç, iş istiyorum’’ diye haykırıp bedenlerini ateşe verirken; AKP iktidarı, neden yurttaşların verdiği vergilerin oluşturduğu bütçeden Türkiye’de ikamet etmeyen, geçici koruma kapsamında olmayan ‘yabancı uyruklu’ kişilerin tedavi giderlerini karşılıyor?

Yurttaş, sağlık kurumuna adım attığı andan itibaren muayene, tıbbi malzeme, ilaç, reçete adı altında ek olarak cepten Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) katılım payı ve özel sağlık kurumlarına da ayrıca ilave ücret ödemek zorunda. Genel sağlık sigortası primlerini zamanında ödeyemeyip borçlu duruma düşen işsizlere, okulunu bitirip iş bulamayan gençlere, siftah yapamayan esnaf ve zanaatkârlara süre ertelemesi yapılarak ‘minnet’ ile sağlık hizmeti veriliyor.

Öte yandan Türkiye’de kimlik ve kayıt belgesi bulunmayan, ikamet etmeyen, geçici koruma kapsamında olmayan, ‘yabancı uyruklu’ kişilerin tedavi giderlerinin ise Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve eklerinde yer alan fiyat tarifeleri üzerinden fatura edileceği belirtiliyor.

Geçici koruma kapsamındaki yabancılara sunulacak sağlık hizmetleri için;

Geçici koruma altındaki yabancıların Geçici Koruma Yönetmeliği’nin 24’üncü maddesi uyarınca kalmalarına izin verilen (ikamet adresi) ilde sağlık hizmeti alması esastır. Yol izin belgesi olan kişilerin ikamet adresi dışında gitmesine izin verilen ildeki müracaatları da kabul edilir.

Sağlık hizmetlerinden, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Geçici Koruma Kimlik Belgesi” veya “Kayıt Belgesi” bulunan kişiler MEDULA-Hastane sisteminden provizyon alınması koşuluyla faydalanır.

Geçici koruma altındaki yabancıların tanı-tedavi işlemlerini yürüten sağlık hizmeti sunucuları MEDULA-Hastane sisteminden hak sahipliği sorgulamasının (provizyon) yanı sıra hizmet kayıt, fatura kayıt ve dönem sonlandırma işlemlerini de yapacaklardır.

Sağlık Bakanlığı’nın resmi duyuru yazısında da görüldüğü gibi Türkiye’de ikamet eden kimlik ve kayıt belgesi bulunan yabancılar her türlü sağlık hizmetinden faydalanıyor.

Geçici barınma merkezlerinin içinde ve dışında verilen hizmetler Sağlık Bakanlığı’nın kontrolü ve sorumluluğunda. Sağlık hizmet bedeli, Sağlık Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü) arasında imzalanan “Götürü Bedel Üzerinden Sağlık Hizmeti Alım Protokolü" kapsamında sunulan sağlık hizmetleri faturalandırılıyor ve AFAD tarafından ödeniyor.

Türkiye’de ikamet etmeyen, geçici koruma kimlik ve kayıt belgesi bulunmayan 'yabancı uyrukluların' tedavi giderleri nasıl karşılanıyor?

Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından Kamu Sağlık Hizmetleri Satış Tarifesi ile Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Kapsamında Sunulan Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi’nin 2017-2020 yıllarına ait güncellenmesi ile kamu sağlık hizmetleri fiyat tarifesinin genel uygulama ilkeleri d) maddesine yapılan ek ile ‘terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören ve GSS’den yararlanmayan kişilerin (Türk vatandaşı veya YABANCI UYRUKLU ) tedavi giderleri SUT ve eklerinde yer alan fiyat tarifeleri üzerinden fatura edilir’ hükmü getirildi.

Soruyoruz!

>>Türkiye’de ikamet etmeyen, kimlik ve kayıt belgesi bulunmayan, geçici koruma kapsamında olmayan ‘yabancı uyruklu’ kişiler kimler?
>>2017-2020 yılları arasında ve yıllar itibariyle, yukarıda anılan değişiklik kapsamında, bu durumdaki kaç kişi sağlık hizmetlerinden yararlandı?
>>Suriye’de ve Libya’da savaşan cihatçı örgüt mensuplarının ‘terörle mücadele’ adı altında ‘yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm hallerinde uğradığı zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri’ ülkemiz tarafından mı karşılanıyor?

Özetlersek;

>>Yurttaşlar işsizlik ve yoksulluk nedeniyle “Çocuklarım aç, iş istiyorum” diye haykırıp bedenlerini ateşe verirken; binlerce yurttaş, karnını doyuramadığı, üzerini giydiremediği, altını değiştiremediği çocukları için çaresizlik içinde devletten koruma ve bakım tedbiri talep ederken,
>>Sağlık hizmetlerine erişimde eşitsizliklerin arttığı, tıbbi hizmetlere erişmenin parası olmayan yurttaşların büyük bir çoğunluğu için adeta imkânsız hale geldiği bir süreçte,
>>Yurttaşların sağlık hizmetine ulaşabilmeleri için sadece genel sağlık sigortası primi ödemeleri yeterli olmayıp, ek olarak da cepten SGK’ye katılım payı, vakıf üniversitelerine ve özel sağlık kuruluşlarına SUT’taki bedelin yüzde 200 kadarını ilave ücret olarak ödemeleri zorunlu iken;
>>Hastaneler finansal sıkıntı içinde borçlarını ödeyemez duruma gelip, tıbbi malzeme ve ilaç sıkıntısı yaşarken,
>>Türkiye’de ikamet etmeyen, geçici koruma altında bulunmayan ‘yabacı uyruklulara’ 5233 ve 3713 sayılı Kanun’a atıf ile terörle mücadele adı altında tedavi giderleri karşılanarak kıyak geçiliyor.
>>Gelişen ve büyüyen ekonomimizin kendi yurttaşlarımız için değil ‘yabancı uyruklu’ kişiler için geçerli olduğu görülüyor.

KAYNAKÇA

Kamu Sağlık Hizmetleri Satış Tarifesi ve Sağlık Turizmi Fiyat Tarifesi güncellendi Güncelleme Tarihi: 17 Şubat 2020
https://tig.saglik.gov.tr/TR,63931/kamu-saglik-hizmetleri-fiyat-tarifesi-guncellenmistir.html (Erişim;21.02.2020)
https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36440,ek-1-fiyat-tarifeleri-usul-ve-esaslaripdf.pdf?0
Geçici Koruma Kapsamındaki Kişilere Sunulacak Sağlık Hizmetleri Güncelleme Tarihi: 22 Ocak 2020
https://khgmfinansalanalizdb.saglik.gov.tr/TR,62168/gecici-koruma-kapsamindaki-kisilere-sunulacak-saglik-hizmetleri.html (Erişim;21.02.2020)
Geçici Koruma Kapsamındaki Yabancılara Sağlanacak Sağlık Hizmeti Duyuru. pdf
https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36140,gecici-koruma-kapsamindaki-yabancilara-saglik-hizmeti-sunumu-duyuru-yazisipdf.pdf?0 ( Erişim;21.02.2020)
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün "Geçici Koruma Kapsamındaki Yabancılara Sağlanacak Sağlık Hizmeti" konulu yazısı
https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36139,gecici-koruma-kapsamindaki-yabancilara-saglanacak-saglik-hizmeti-1pdf.pdf?0 (Erişim;21.02.2020)
GSS Primi Borcu Nedeniyle Sağlık Hizmeti Alamayan Kişiler Hakkında Güncelleme Tarihi: 24 Ocak 2020
https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36191,gss-prim-borcu-nedeniyle-saglik-hizmeti-alamayan-kisilerpdf.pdf?0 (Erişim;21.02.2020)
Değişiklik Tebliği İşlenmiş Güncel 2013 SUT Güncelleme Tarihi: 20 Aralık 2019
https://khgmfinansalanalizdb.saglik.gov.tr/TR,58048/degisiklik-tebligi-islenmis-guncel-2013-sut.html (Erişim;21.02.2020)