Çin anlaşmazlığı

DIŞ HABERLER SERVİSİ

İngiltere’nin ev sahipliğinde G7 Zirvesi devam ederken Çin ve Rusya’yla da sular ısınıyor. ABD merkezli Associated Press’in “Biden, G7 liderlerini Çin ile rekabet etmeye çağırdı” başlıklı haberine göre, Biden G7 liderlerine Çin’le ekonomik olarak rekabet edebilmek için daha birleşik bir cephe sunmayı önerdi. Ajansa konuşan ABD’li iki üst düzey yetkiliye göre, Biden özellikle Sincan’da zorla çalıştırma iddialarıyla ilgili de “tek bir ağızdan konuşulmasını” istedi, bu kararın sonuç bildirgesinde de yer almasının uygun olacağını ifade etti. Ancak bazı Avrupalı müttefikler Pekin ile bu kadar güçlü bir şekilde ayrılma konusunda isteksiz olduklarını beyan etti. Liderlerin ortak bildiride bu adımı atıp atmayacağı zirvenin son günü belli olacak. Öte yandan Biden, G7 liderlerine Çin’in trilyon dolarlık “Bir Kuşak, Bir Yol” projesine karşı “Dünya için Daha İyisini İnşa Et” adlı altyapı projesinin desteklenmesini istedi. Bu plan, özel sektörle işbirliği içinde 100 milyonlarca dolar harcamayı gerektirdiği için G7’de net bir karar alınmadı.

VUHAN GERİLİMİ

G7 ülkelerinin Vuhan’da ortaya çıkan Covid-19’un kökenlerini yeniden araştırması için Dünya Sağlık Örgütü’ne çağrıda bulunmaya hazırlandığı iddiası da gündeme geldi. G7’nin sonuç bildirgesinde yer alması beklenen söz konusu çağrıya Çin’den tepki geldi. Üst düzey Çin dış politika danışmanı Yang Jiechi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’la telefon görüşmesi sonrası yaptığı açıklamada, “Çin’in virüsün Vuhan laboratuvarından kaçtığına dair saçma” olarak nitelendirdiği hikayeler konusunda ciddi endişe duyduğunu” söyledi. Yang Jiechi, “Çin, ABD’yi gerçeklere ve bilime saygı duymaya, Covid-19 köken takibini politize etmekten kaçınmaya ve uluslararası pandemi karşıtı işbirliğine odaklanmaya çağırıyor” açıklaması yaptı. Çin’in resmi haber ajansı Xinhua’da da “Çin, salgını iftira atmak ve suçlamaları değiştirmek için bir bahane olarak kullanan her türlü aşağılık eyleme kesinlikle karşı çıkıyor” yorumu yapıldı.

Çin’den bir diğer tepki de İngiltere’ye geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, İngiltere hükümetinin hazırladığı Hong Kong raporunu hatırlatarak hükümeti “sömürge nostaljisini terk etmeye ve Çin’in iç işlerine müdahale etmeyi bırakmaya” çağırdı.

AB: KORKMUYORUZ

G7 Zirvesi’nin bir diğer öne çıkan gündemi Rusya oldu. Zirveye katılan Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, AB ile Rusya ilişkilerine dair Belçika merkezli LN24 kanalına konuştu. Michel, “Rusya’nın yasa dışı, yıkıcı ve kışkırtıcı eylemlerini kınıyoruz. Rusya’dan korkmuyoruz ve kararlılığımızı sergiliyoruz. Ortaklarımızla, ABD ile derinlemesine bir değerlendirme yapacağız. Biden’in Putin ile görüşmesi öncesinde, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Biden ile ortak bir görüşmemiz olacak” açıklaması yaptı. Avrupa ve ABD’nin, Rusya’ya yönelik transatlantik birliğinin “ortak çıkar ve değerleri korumaya yardımcı olacağını” söyleyen Michel, “Transatlantik birlik ne kadar güçlü olursa, çıkarlarımız ve değerlerimizi koruma üzerindeki etki ve daha istikrarlı görmek istediğimiz Rusya’nın davranışı üzerindeki etki o kadar büyük olur” diye konuştu.

***

Putin’den Biden’a: Hollywood maçosu

ABD Başkanı Joe Biden’la Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 16 Haziran’da Cenevre’de yapacağı görüşmeye ilişkin açıklamalar sürüyor. Putin, NBC News muhabiri Keir Simmons’a verdiği röportajda, Rusya’nın ABD ile ilişkisinin “son yıllarda en düşük noktasına kadar bozulduğunu” söyledi. Biden’a “Katil” sözleri nedeniyle “Hollywood maçosu” yakıştırması yapan Putin, “Görev sürem boyunca, her türlü bahane ve gerekçeyle, farklı çapta, şiddette her çeşit açıdan ve alandan saldırılara alıştım ve hiçbiri beni şaşırtmıyor” dedi. Biden’ın “kariyer adamı” olduğunu ifade eden Putin, “Farklı bir insan, evet, bazı avantajlar ve dezavantajlar var, ancak benim büyük umudum görevdeki ABD Başkanı tarafından herhangi bir dürtüye dayalı eylemin olmayacağı” diye konuştu. Putin, Washington Post gazetesinin Moskova’nın Tahran’a bölgedeki askeri hedefleri izleyebilmesini sağlamak casus uydu tedarik etmeye hazırlandığı yönündeki iddiasını ise yalanladı.