Çine çaparı koyununun yok olmasının önüne geçildi

BİRGÜN İZMİR

Dünya üzerinde sadece 130 baş kalan Aydın bölgesine özgü Çine çaparı cinsi koyuna Aydın Büyükşehir Belediyesi sahip çıktı. Böylelikle özellikle kıraç, dağlık çevrelerin olumsuz koşullarına iyi uyum sağlayan, az miktarda yemle bakılabilen ve kasaplık olarak değerlendirilmesinin yanı sıra süt verimi de iyi olan Çine çaparının yok olmasının önüne geçildi. Çine çaparının da, sakız koyunu örneğindeki gibi çoğaltılarak koyunculuk yapmak isteyen ihtiyaç sahibi Aydınlı kadınlara hibe edilmesi planlanıyor.

Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, kaybolmaya yüz tutan bir genetik kaynağı daha koruma altına aldıklarını belirtip yerli ve milli tarım ve hayvancılık politikalarına devam edeceklerini söyledi. Çine'nin Tatarmemişler Mahallesi'nde koyunculuk yapan Erdoğan Aktürk tarafından sahip çıkılan koyunlardan 25 tanesi Aydın Büyükşehir Belediyesi veteriner hekimleri tarafından seçilerek dün Koçarlı'daki sakız koyunu çiftliğine yerleştirildi. Irkın özelliklerini taşıyan koyunların sağlık kontrolleri yapılırken kıraç, dağlık çevre koşullarına uyum sağlamış cinsin çiftlikteki iyi bir bakıma vereceği verim etkisi de araştırılacak.

SADECE TEK BİR ÇİFTLİKTE ÜRETİLİYORDU

Çine çaparı cinsi koyunu yaşatacaklarını söyleyen Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, "Çine çaparı özellikle bundan 20-30 yıl öncesinde kurbanlarda sıklıkla tercih edilen bir koyundu. Gerek Aydın bölgesine yabancı ırkların bilinçsizce sokulmasından, gerek farklı ırklarla çiftleştirilip melezlenerek gen havuzlarının bozulmasından kaynaklı olarak sayıları azaldı. Her geçen gün sayısı azalarak bugün dünya üzerinde sadece 130 baş Çine çaparı kaldı" dedi.

Çine ve Bozdoğan bölgesinde yetiştirilen koyunun yok olmasının önüne geçtiklerini söyleyen Çerçioğlu, "Biz Çine çaparı koyunumuzu bir genetik kaynak olarak görüyor ve sahip çıkıyoruz. Teknik bilgileri kullanarak bu milli değerimizi koruyup çoğaltacağız. Bizler bugünü değil yarını düşünüyoruz. Sakız koyunu da Aydın bölgesinde yok olmak üzereydi, şimdi Aydınımızın kadınları tarafından Aydın'ın dört bir tarafında yaşatılıyorlar. Bundan 20 yıl sonra halen Aydın'da sakız koyunu ve Çine çaparı yaşıyor olursa bu Aydın Büyükşehir Belediyesi'nin çabalarıyla olacak" dedi.

Diğer taraftan özellikle Madran Dağı yöresinde yetiştirile gelen Çine çaparının Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Orhan Karaca öncülüğünde 2004 yılında ırk tescili sağlandı.

Prof. Dr. Karaca özellikle son yıllarda Çine çaparının doğal gen özellikleriyle günümüz hayvancılığının olmazsa olması olan dayanıklılığı ve ekolojiye duyarlığıyla sürdürülebilir üretimi sağladığını söyledi. Karaca "Türkiye'de parmakla sayılacak kadar milli değer niteliğinde hayvan ırkımız var. Bunlardan bazıları yok oldu. Çine çaparı da bizlerin tespit edip yaklaşık 30 yıldır gerekli bilimsel araştırmaları yaptığımız ırklardan bir tanesi. Koruma altına aldık ve tescil ettirdik" dedi.