Çizgilerle baş döndürücü bir sanatsal yolculuk

KEMAL CAN

Ressam, çizgi romancı ve karikatürist Gradimir Smudja ile kısa metrajlı filmler Ave müzik video klipleri yönetmeni Ivana Smudja'nın resim sanatının tarihini kateden değerli çalışması Resim Sanatının Tarihi - Mağara Resimlerinden Picasso'ya Alfa Yayınları Çizgi Roman Dizisinden Ali Berktay çevirisiyle yayımlandı. 1956'da Yugoslavya'da doğan Gradimir Smudja 2010'da yayımladığı ve Hollandalı sanatçıyı adeta yeniden hayata döndüren eseri Vincent and Van Gogh ile Fransız okurunun dikkatini çeken Smudja, çizgi romanlarında model aldığı sanatçılara daima saygıyla yaklaşan, bir stilden diğerine zekice geçişler yapabilen, resim sanatına incelikli referanslar veren ve Toulouse-Lautrec gibi eserlerinde de görülebileceği gibi çizgi romanlarında ressamları övgüyle anan biri. Önce güzel sanatlar lisesinden, 2009'da da Milano Avrupa Sanat Enstitüsü'nden mezun olan 1986 Sırbistan doğumlu Ivana Smudja içinse bu kitap ilk çizgi roman projesi.

SANAT ESERLERİNİN SIRLARI

Lascaux Mağarası'ndan Sistina Şapeli'ne, Rönesans Roması'ndan barok Amsterdam’ına sanat tarihinin büyük ustalarını birbirlerine bağlayan görünmez ipleri takip etmeye davet edildiğimiz, Gradimir Smudja’nın eksiksiz bilgilerini büyük bir hünerle harmanladığı bu çizgi romanda baş döndürücü bir sanatsal yolculuğa çıkacak, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Dürer, Brueghel, Rubens, Velasquez, El Greco, Rembrandt ve Vermeer’in yaratıcı dehasının en derinlerine bakıp bu kitabın sayfalarında hayat bulan en önemli eserlerinin sırlarına da vakıf olacağız. Lascaux Mağarası bölümüyle başlayan kitabın diğer bölümlerinde anlatılan isimler ise şöyle: Leonardo Da Vinci, Michelangelo Buonarroti, Albrecht Dürer, Pieter Brueghel, Pieter Paul Rubens, Diego Rodriguez De Silva y Velazquez, El Greco, Rembrandt, Jan Vermeer, Antoine Watteau, Francisco de Goya, Jacques-Louis David, Joseph Williams Turner, Katsuşika Hokusai, Théodore Gericault, Eugéne Delacroix, Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, Edouard Manet, Edgar Degas, Paul Cézanne, Henri de Toulouse-Lautrec, Georges Seurat, Vincent Van Gogh, Gustav Klimt, Egon Schiele, René Magritte, Edvard Munch, Pablo Picasso.

KADİM GÖKYÜZÜ HARİTASI
Sanat ve sanat tarihi için milat denilebilecek öneme sahip Lascaux Mağarası kitapta şu şekilde kendine yer bulmuş: Fransa'nın Dordogne bölgesinde, Montignac yakınında bulunan, 1940'da keşfedilen ve Lascaux Mağarası'nın duvarları üst-paleolitik (MÖ 15.000-13.000) devrine ait resim kalıntıları ve kesiklerle kaplıdır. Mağarada bulunan altı yüz duvar resmi minerallerden çıkarılmış boyaların, hayvan yağıyla karıştırılmasından elde edilmiş sarı, kırmızı, kahverengi, ve siyah renginin çeşitli nüanslarıyla yapılmıştır. Doğrudan kaya üzerine çizilmiş çok sayıda öküz, at, bizon, dağ keçisi ve urus (bugün soyu tükenmiş bir yaban öküzü türü) tasvirleri etkileyicidir. Mağara duvarlarını oluşturan kireçli kayacın özelliği, boyanın derinlemesine nüfuz etmesine izin vermesi kadar, uzun yüzyıllar boyunca korunmasını da sağlamasıdır. Tabii bunda, binlerce yıl kapalı kalan mağarada hiçbir iklim değişikliği yaşanmması da önemli etkendir. Bu tasvirlerin gerçek anlamını çözmek zordur. Ama Lascaux Mağarası'na 'tarih öncesinin Sistina Şapeli' denmiştir, çünkü buranın bir tür kadim gökyüzü haritasını temsil ettiği, en önemli burçlardan bazılarının şematize edilerek çizildiği düşünülmekte, dolayısıyla Lascaux Mağarası insan uygarlığının ilk astronomik betimleme çabası olarak değerlendirilmektedir.

Meraklısından uzmanına, sanat tarihiyle ilgilenen her okurun beğeneceği, Smudja'ların eşsiz çizgileriyle görsel zevkin zirvelerde gezdiği bu Resim Sanatının Tarihi-Mağara Resimlerinden Picasso'ya dikkat çekici bir çalışma.