CNN International: Taliban 1 trilyon dolarlık minerallerin üzerinde oturuyor

ABD’nin 20 yıl süren işgalinin ardından pazar günü başkent Kabil'e girerek Afganistan yönetimini ele geçiren Taliban, ülkenin büyük bölümüne hakim olmuş durumda.

Sadece 10 günde hükümet güçlerini devre dışı bırakarak başkenti ele geçiren radikal İslamcı örgüt, sadece Afganistan topraklarına sahip olmadı. ABD basınında yer alan haberlere göre, ülke topraklarının altındaki 1 trilyon dolar değerindeki minerallerin de sahibi oldu.

CNN International, ABD'li askeri yetkililer ve jeologlara dayandırdığı Julia Horowitz imzasıyla yayımlanan "Taliban, dünyanın umutsuzca ihtiyaç duyduğu 1 trilyon dolarlık minerallerin üzerinde oturuyor" başlıklı haberinde, ülkenin ekonomik durumunu önemli ölçüde değiştirebilecek yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde maden yatakları üzerinde oturduğunu gündeme getirdi.

Uluslararası Para Fonu'nun eski Orta Doğu ve Orta Asya direktörü Mosin Khan’a göre, şu anda Afganistan'da mineraller yılda sadece 1 milyar dolar üretiyor. Yüzde 30 ilayüzde 40'ının yolsuzluğun yanı sıra savaş ağaları ve küçük madencilik projelerine başkanlık eden Taliban tarafından sızdırıldığını tahmin ediyor.

2010 yılında yapılan araştırmalarda, demir, bakır ve altın gibi mineral kaynakları ülke geneline dağıldığı tespit edilmiş, aynı çalışmada Afganistan’ın ‘nadir toprak minerallerine de ev sahipliği yaptığı’ da belirtilmişti. Bu madenlerin en değerlisinin lityum yatakları olduğu belirtiliyor.

ŞARJ EDİLEBİLİR PİLLERDE KULLANILIYOR

Lityumun şarj edilebilir pillerde kullanıldığının ifade edildiği CNN International’ın haberinde, bu madde, 'iklim kriziyle mücadele için hayati önem taşıyan, ancak az bulunan bir bileşen' olarak nitelendirildi. Çünkü ülkeler karbon emisyonlarını azaltmak için elektrikli otomobillere ve diğer temiz teknolojilere geçmeye çalıştıkça, lityum ve kobalt gibi metallerin yanı sıra neodimyum gibi nadir toprak elementlerin değeri de artıyor.

Uluslararası Enerji Ajansı da küresel lityum, bakır, nikel, kobalt ve nadir toprak elementlerinin arzının hızla artması gerektiğini, aksi takdirde dünyanın iklim kriziyle mücadele girişiminde başarısız olacağına dikkat çekiyor.

“EN ZENGİN BÖLGELERDEN BİRİ”

Haberde görüşlerine yer verilen bilim insanı ve güvenlik uzmanı Rod Schoonover, “Afganistan kesinlikle geleneksel değerli metaller açısından en zengin bölgelerden biri” ifadelerini kullandı. Bu zenginliğin 21. yüzyılda yükseliş trendinde olan mineraller için de geçerli olduğunun altını çizen Schoonover, CNN International'a şunları söyledi:

“Güvenlik sorunları, altyapı eksikliği ve şiddetli kuraklıklar geçmişte en değerli minerallerin çıkarılmasını engelledi. Bunun Taliban kontrolü altında kısa vadede değişmesi pek olası değil. Yine de, Çin, Pakistan ve Hindistan gibi kaosa rağmen bu ülkede yatırım yapabilecek ülkeler ver.”

Haberde görüşlerine yer verilen istihbarat firması Verisk Maplecroft'un Asya güvenlik analisti Joseph Parkes ise "Taliban iktidarı ele geçirdi ancak isyancı gruptan ulusal hükümete geçiş kolay olmayacak. Yeni doğmakta olan maden sektörünün işlevsel yönetimi muhtemelen uzun yıllar uzakta” ifadelerini kullandı.