Çocuklar barışı müzikle getirecek

Burak Abatay

Sanat iyileştirir. Sanatın iyileştirici gücüne inanlar iyidir. İyiliği de güzelliği de yaşadıkları her yerde vaat ederler. Bulundukları yer yaşar. Ölü bir deri nasıl iyileşirse, umudunu yitirmiş bir toplum da sanatla yaşamı yeşertir. Nefes alır. Savaş ve kavga yerini barışa bırakır. Huzur hayat bulur.

Duyduğunuz bir melodi, dans eden iki kişi, bir resmin rengi, heykelin estetiği, okunan bir cümle, sahnede sizi duygudan duyguya seyahat ettiren bir oyuncu kıymetlidir. Hayal artık oradadır. Umut oradadır.
Bu umudu yeşerten sayısız insan var. Özgür ve sınırsız… İstanbul Edirnekapı’daki Barış İçin Müzik Vakfı (BİMV) da birçok güzel insanın bir araya gelerek oluşturduğu tam olarak böyle bir yapı. 2005’te kişisel çabalarla başlayan Barış İçin Müzik projesi, kurucuları Mehmet ve Yeliz Baki’nin çalışmalarıyla 2011’de BİMV’ye dönüştü ve bugüne dek binlerce çocuk ve gencin müzikle buluşmasını sağladı.

Fırsat eşitliği için ilk adım

Kim bu çocuklar? Sosyoekonomik olanakları kısıtlı mahalleler birçok akranına göre sanat eğitimine ulaşması zor olan 4-5 yaşından 17-18 yaş aralığına kadar olan çocuklar. BİMV, Türkiye’nin de taraf ülkeler arasında yer aldığı Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde belirtilen “her çocuğun sanatsal yaşama katılma hakkı vardır” ilkesi ışığında şekilleniyor. Edirnekapı ve çevresindeki çeşitli maddi yetersizlikler yüzünden müzik eğitimi almaya olanak bulamayan 7 binden fazla çocuğa ulaşmış BİMV. Sanatın yeşerttiği umut ortamında çocuklar birlikte müzik yaparak barışın sesinin her yerden duyulmasına katkıda bulunmaya devam ediyor.

140 çocuk aynı sahnede

Böyle bir günde 25 Ocak Cumartesi günü Edirnekapı merkezdeki açık provaya katılma imkânı edindim. Birkaç gazeteci dostum, Bülent Ortaçgil, Behiç Ak ve salonu tıklım tıklım dolduran sanatseverlerle beraber. Konser öncesinde, aralarda BİMV ile ilgili bilgiler de paylaşıldı. Konserde İlk Adım, Çocuk, Akordeon ve Gençlik Orkestrası’nın işlerini dinledik. Aynı zamanda Adalar Çocuk Orkestrası ve İzmir Çocuk Orkestrası’nın da olduğunu öğrendik. 140 civarında çocuk büyük bir heyecanla sahnedeki yerlerini alıp, birbirinden güzel işleri icra ettiler. İlk olarak sahneye İlk Adım Orkestrası çıktı. BİMV’ye atılan ilk adım bu orkestra. Heyecan dorukta. Sahneyi ardından Çocuk Orkestrası çıktı. İlk Adım’da müzikal gelişimi tamamlayan küçüklerin ikinci adımı Çocuk Orkestrası. Ardından Akordeon Orkestrası’nın izledik. Orkestranın şefi de bir zamanlar İlk Adım öğrencisiymiş. Şimdi bir orkestranın başında. Ardından da Gençlik orkestrası çıktı sahneye. Boy ortalaması da arttı bir anda. Birbirinden kıymetli eserler çaldı gençler. Son olaraksa sahneye koro ile beraber çıktılar. Neredeyse seyircilerden fazlalardı.

Konserin bitimiyle beraber herkes daha önceki izledikleri konserlerin dışında büyük bir keyif ile salondan ayrıldı. Konserin bitiminde ise BİMV’nin Kurumsal İletişim Direktörü Selin Aysay Bakal ile konuştuk. Vakfın gelecek planlarını sordum. Nerelerde faaliyet gösterdiklerinden başlayarak şöyle anlattı Bakal:

* “Barış İçin Müzik, 2005 yılından bu yana sürdürdüğü çalışmalar kapsamında, Edirnekapı merkez birimi dışında benzer oluşumların yeşermesine ilham verdi, deneyim desteği sağladı ve sağlamaya devam ediyor. Bunlar, İstanbul, Adalar’da 2016 yılında kurulan Adalar Çocuk Orkestrası (Barış İçin Müzik Adalar), İzmir’de, Cevdet İnci Eğitim Vakfı’nın desteği, Bornova Belediyesi’nin katkılarıyla çalışmalarını sürdüren İnci Vakfı Çocuk Orkestrası (Barış İçin Müzik İzmir) ve 2016 yaz aylarında, Nilüfer Belediyesi ve Uludağ Rotary Kulübü’nün desteğiyle kurulan Nilüfer Çocuk Orkestrası (Barış İçin Müzik Bursa). Barış İçin Müzik’in önerdiği model her şehirde var olduğu bölgenin özelliklerine göre ve kendi yöntemiyle zenginleşiyor.

* Barış İçin Müzik, bu ülkeye ait biricik bir hikâye. Burada üretilen hikâyenin insan hakları, eğitim hakkı vb. pek çok politikaya değen noktaları var. Edirnekapı’da yarattığı dönüşüm kültür ekonomisini de destekleyen bir örnek.

* Mevcut kaynaklarımızı arttırarak, örgütlenmeyi güçlendirerek, güvenirliğimizi koruyarak, özgünlüğümüzden taviz vermeden yolumuza devam etmemiz gerektiğine inanıyoruz. Şu an burada, Edirnekapı’daki bu ölçek sabit kalmalı ama buradaki yapının bilgi birikimi zenginleşmeli ve yayılmalı. Bu anlamda, ulusal düzeyde bu modelin fikrini yaygınlaştırmayı hedefliyoruz.

* Bunu sağlamanın bir yolu, ‘eğitmen eğitimi’ yoluyla ülke çapında çoğalmak. Bu bağlamda, yerel yönetimlerle işbirliği önemli bir noktada duruyor. Bir başka yol ise, Anadolu turnelerine çıkarak kendimizi anlatmak olabilir. Toplumun her kesimi tarafından sahiplenilen bir model olabilmemiz için kendimizi en etkili şekilde tanıtabilmeliyiz.

* Toplumu dönüştürmeye yönelik alternatif bir önerme olarak vakfımızın temelini sağlamlaştırma ve varlığını sürdürmesine destek olacak kişi ve kurumlarla ortaklıklar yapmak, yerel ve kamu kaynaklarıyla ilişkilenmek, gönüllü elçimiz olabilecek sanatçılar ve sanat kurumlarıyla ortak performanslar gerçekleştirmeyi istiyoruz.

Uluslararası iş birlikleri

Çocuk her yerde çocuk. Başka coğrafyalardan da işbirliklerini soruyorum BİMV’nin. Şöyle aktarıyor Bakal:
* Bu konuda bize rehberlik edip uluslararası platformların kapılarını bizim için ilk kez aralayan kurum, 2013’ten bu yana vakfımızın probono kurumsal danışmanı olan İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) oldu. İKSV yöneticilerinin girişimleri sayesinde, bizden çok uzak bir coğrafyada, 1975’te kurulan El Sistema ile tanışma fırsatı elde ettik. Venezuela’da, ekonomist vizyoner José Antonio Abreu tarafından bir sosyal dönüşüm hareketi olarak başlatılan ve kısa sürede dünyanın dört bir yanında kabul gören El Sistema ile benzer amaçlarla, hayallerle ve tutkuyla yola çıkmış olduğumuzu öğrenmek İstanbul, Edirnekapı’daki hikâyemizde yepyeni bir sayfa açtı.

* El Sistema Venezuela ile 2011’de başlayan dostluğumuz, 2014’te Maestro Abreu ile birlikte imza attığımız “Dostluk Anlaşması” sayesinde güçlendi. Bu anlaşma ile Barış İçin Müzik Vakfı resmi olarak “El Sistema Türkiye” unvanı aldı ve iki kurum arasında hiç bitmeyecek olan bir dayanışma ve işbirliği köprüsü kurulmuş oldu.

* 2012’de, El Sistema’nın Avrupa kolunu oluşturan Sistema Europe’un kuruluş sürecinde Barış İçin Müzik de yer aldı. Beş kurucu üyesinden biri olduğumuz Sistema Europe’a üye ülkelerde benzer çalışmaları yürüten kurumlarla bu sayede bir araya geldik ve gelmeye devam ediyoruz. Barış İçin Müzik toplulukları, çocuk ve gençlerin hem müzikal hem de sosyal gelişim süreçlerine çok büyük faydaları olan uluslararası müzik kamplarına katılıyor, dünyadaki prestijli konser salonlarında sahne alıyor, önemli şeflerle birlikte çalışma şansı elde ediyor. Barış İçin Müzik topluluklarının şimdiye kadar davet edildiği ülkeler arasında Avusturya, İtalya, Yunanistan, İngiltere, Almanya bulunuyor.

* İçinde yer aldığımız uluslararası projelerde bizi yalnız bırakmayan bir de çok özel bir dostumuz var. 2015 yılından bu yana vakfımızın Sanat Yönetmenliği’ni gönüllü olarak sürdüren, Viyanalı orkestra şefi Sascha Goetzel. Maestro, Türkiye’ye geldiği dönemlerde vakfımızı ziyaret ederek müzisyenlerimizle provalar gerçekleştirmenin yanı sıra, yurt dışında tanınırlığımızın artmasına katkı sağlıyor.

Alman çocuklarla ortak proje

Bakal, BİMV hikâyesinin şubat ayında Leipzig Operası Çocuk Korosu ile gerçekleştirecekleri konserle devam edeceğini söylüyor.

7 Şubat’ta İstanbul’a gelecek olan Leipzig Operası Çocuk Korosu, BİMV Gençlik Orkestrası ve Korosu ile bir hafta boyunca çalıştaylar ve provalar gerçekleştirecek. Hem müzikal becerilerin hem de dostlukların pekişeceği kamp, 12 ve 13 Şubat tarihlerinde, yaklaşık 140 gencin, ENKA Oditoryum’da birlikte sergileyeceği “Don’t Stop Me Now!” adlı performansla sona erecek. 2040 yılından 2020’ye bakarak dünyadaki gelişmeleri izleyiciye düşündürecek olan performans, koreografisi ve kostümleriyle müzikal bir şov özelliği taşıyor. ENKA Vakfı’nın desteğiyle yapılacak bu konser 2016 yılında ilk kez bir araya gelen iki orkestranın ikinci buluşması da olacak. Konserlerin biletleri Biletix’ten temin edilebilecek.