Çok sayıda katliam engellenebilirdi

DİLAN ESEN

İnsanlığa Karşı Savaş Suçlarının Zamanaşımına Uğramazlığı Avrupa Sözleşmesi’nin bugün 49’uncu yıldönümü. 11 Kasım 1970’de Bulgaristan, Romanya ile Meksika’nın da içerisinde yer aldığı 9 ülke tarafından imzalanan ve 55 ülkenin taraf olduğu sözleşmeyi Türkiye onaylamadı. Sözleşme; soykırım, ayrımcılık ya da savaş suçlarının zamanaşımına uğramaksızın yargılamasını sağlayan yasal düzenlemelerin yapılmasını gerektiriyor. Konuyu BirGün’e değerlendiren eski CHP Milletvekili ve hukukçu Şenal Sarıhan, “Bu sözleşme Türkiye tarafından onaylanmış olsaydı Sivas, Maraş ve Ankara Gar Katliamı gibi çok sayıda olayın önüne geçilebilecek ve etkili bir cezalandırma yöntemi sağlanabilecekti” dedi.

AMAÇ ETKİLİ CEZALANDIRMA

“Eğer Türkiye sözleşmeyi onaylasaydı TCK’ye yeni bir madde eklemek zorunda kalırdı” ifadesini kullanan Sarıhan, şunları söyledi: “Amaç etkili bir cezalandırma ve cezasızlığa doğru giden sürecin önünü tıkamak. Birincisi suçu önleme, ikincisi de vazgeçirme. İnsanlar en azından alacakları ağır cezalar ve bu cezaların affedilmezliği gibi düzenlemeler nedeniyle bu konuda daha dikkatli olacaklar. Sözleşmedeki önleme kavramı içinde taraf devletlerin bilinç yaratması gibi bir sorumluluk da var. Suçları önlemenin yanı sıra eğer suç sistemli bir biçimde yapılıyorsa kesin olarak insanlığa karşı suç olduğunun altını çizmek ve burada bağışlayıcı olmamayı emrediyor. Ayrıca sözleşme haklar arasında güven duygusunu teşvik etmeyi de amaçlıyor.”

BENZERİNİ SİVAS’TA YAŞADIK

Sivas Katliamı davasında benzer durumlarla karşılaştıklarını aktaran Sarıhan, “Sanıklar yurtdışına kaçtılar. Biz Sivas’ta 26 yıla yakın süredir hâlâ sanıkları getirtemedik. Aynı şey yeni sonuçlanmış olan Ankara Gar Katliamı’nda da söz konusu oldu. Eğer bu konuda işbirliği sağlanabilirse kolayca yerine getirilebilirdi” ifadelerini kullandı.
Sivas, Maraş, Ankara ve Diyarbakır’da yaşanan katliamları hatırlatan Sarıhan, şöyle konuştu: “Bütün bunlarda şu gündeme geldi; özellikle kamu görevlilerinin cezasız kalması. Bu sözleşme aynı zamanda sadece fiilen eylemci olarak görünenleri değil, bu eylemlere olanak tanıyan kamu görevlilerinin de yargılanmasına olanak sağlıyor.”