Covid-19 sebebiyle kanser taramaları yüzde 88 azaldı

Berkay SAĞOL

Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve TTB Aile Hekimliği Kolu, “Aile Hekimliği Pandemi Anketi Aralık 2020” sonuçlarını çevrimiçi bir basın toplantısı ile kamuoyuna açıkladı. Sadece aile hekimlerinin verilerine göre; Türkiye'de günlük vaka sayısı 50 binin üstündeyken, Sonbaharda 3 milyonu aşkın kişi Covid-19 geçirdi.

Aile hekimi başına günlük hasta ortalaması 63,11'e, günlük Covid-19 hasta ortalaması 22,75’e yükseldi. Aile hekimlerinin yüzde 20’sine ek ödeme verilmedi. Aile hekimlerinin yüzde 13'üne izlem oranından düşük ek ödeme verildi. İl sağlık müdürlükleri tarafından ceza puanı verilmeye başlandı. Kanser taramaları da yüzde 88 azaldı. Erken tanı sayısı büyük oranda düştü. verilere göre, en az 3 bin kişi kolon kanseri erken tanı şansını kaybetti.

3 ASM'DEN 2'SİNDE COVİD-19'A YAKALANAN SAĞLIK ÇALIŞANI VAR

Hazırlanan raporda, "Ankara, Bursa, Elazığ, İstanbul, Gaziantep gibi Ekim ve Kasım ayında salgının yoğun olduğu bölgelerde belirgin azalma görülürken, Adana, Antalya, Aydın, İzmir, Mersin, Muğla, Samsun illerinde çok yoğun artış yaşanmıştır. Vaka sayılarındaki değişimler tedbirlerden bağımsızdır" denildi.

Raporda ayrıca okulların açılmasının vaka sayılarını artırdığı vurgulanırken, "Vaka sayılarındaki değişim ve alınan kısıtlama ve açılma kararlarına baktığımızda; 21 Eylül’de İlkokul 1 ve Hazırlık sınıflarının, 12 Ekim’de 2-3-4-8-12. sınıfların 2 gün 5 ve 9. sınıflar ise 5 gün yüz yüze eğitime başlaması ile vaka sayılarının arttığı görülmektedir. İzmir depremi ve 29 Ekim 4 günlük tatilinin Ege ve Akdeniz illerindeki artış ile uyumlu olduğu dikkati çekmektedir" ifadelerine yer verildi.

75 ilden bin 520 aile hekiminden alınan verilere göre;

>> Aile sağlığı merkezlerinde COVID-19 geçiren sağlık çalışanı oranı yüzde 49’dan yüzde 68’e yükseldi; yani her 3 aile sağlığı merkezinin 2’sinde COVID-19’a yakalanan sağlık çalışanı var.

>> Aile hekimi başına düşen hasta sayısı Kasım ayına göre 59,59’dan 63,11’e, COVID-19 hasta sayısı 19,79’dan 22,75’e yükseldi.

>> Aile hekimlerinin yüzde 55’i vaka sayılarının arttığını, yüzde 12’si vaka sayılarında bir değişim olmadığını söyledi. İstanbul, Ankara, Bursa gibi kentlerdeki düşüş bunda etkili olurken; Adana, Mersin, Muğla, İzmir gibi kentlerde dört kata varan oranda artışlar yaşandı.

>> Vaka sayısı arttıkça filyasyon ekiplerinin hastalara yetişemediği görülmektedir.

>> Salgın yönetimine bağlı olarak sınıfsal sonuçlar ortaya çıkmaya devam etti. İstanbul’da Küçükçekmece, Ümraniye, Üsküdar, Pendik gibi ilçelerde nüfus/vaka oranı %7-8 seviyesinde seyrederken; Zekeriyaköy, Moda, Beşiktaş gibi ilçelerde aynı oran %2-3 seviyesinde kaldı.

3 BİN KİŞİ ERKEN KOLON KANSERİ TEŞHİS ŞANSINI KAYBETTİ

>> Aile hekimlerinin yüzde 20’si ek ödeme almadığını, yüzde 13’ü izlem oranından daha düşük ek ödeme aldığını aktardı.

>> Kanser taramaları yüzde 90’lara yakın oranda azaldı. Buna bağlı olarak erken tanı sayısı büyük oranda azaldı. En az 3 bin kişi kolon kanseri erken tanı şansını kaybetti.

>> Sağlık hizmetinin ertelenmesinin bir sonucu olarak, devlet ve üniversite hastanelerine başvuruları azalırken, özel hastane başvuruları arttı.

>> Aile sağlığı merkezlerinin yoğunluğu ve olanaksızlıkları sonucu okul aşılarının (Kızamık-kızamıkçık-kabakulak 2. doz) uygulanması riske girdi.