Mülkiyeti Sümer Holding’de olan ve “Türkiye Cumhuriyeti sanayisinin gelişiminin sergilenmesi açısından korunması gereken kültürel değer” olarak tescillenen İzmir Elektrik Fabrikası, bakımsızlıktan metruk hale geldi. AKP döneminde içi boşaltılan Sümer Holding’in personel sayısı 143’e kadar düşerken dönem zararı da 27,9 milyon TL’ye ulaştı.

Cumhuriyet değeri elbirliğiyle yok edildi: Sümer Holding’in içi boşaltıldı
Fotoğraf: Arşiv

Mustafa BİLDİRCİN

11 Temmuz 1933’te Sümerbank adıyla kurulan Holding’in özelleştirilmesi kapsamında 2003-2019 yılları arasında 23 işletme, 16 mağaza, 335 bayi satılarak ya da kapatılarak kuruluş bünyesinden ayrıldı.

Türkiye sanayileşmesinin öncülerinden olan kuruluşun 2021 yılı sonu itibarıyla personel sayısı 143’e kadar düştü. Sayıştay’ın 2021 yılı denetimleri kapsamında gerçekleştirilen mali incelemeler, özelleştirme işlemleri devam eden Sümer Holding’i uçuruma sürükleyen uygulamalara ayna tuttu.

ZARAR 110 MİLYON TL’YE DAYANDI

Sayıştay’ın Sümer Holding’e yönelik hazırladığı denetim raporuna göre, 2017 yılında 13,7 milyon TL, 2018’de 10,4 milyon TL, 2019’da 30,4 milyon TL, 2020’de 24,6 milyon TL zarar eden kuruluşun 2021 yılı zararı 27,9 milyon TL oldu. Böylelikle 2017 ve 2021 yıllarını kapsayan beş yıllık dönemde kuruluşun toplam zararı 110 milyon TL’ye dayandı.

FABRİKA METRUK HALE GELDİ

Sayıştay denetçileri, içi boşaltılan Sümer Holding’in mevcut kaynaklarının da israf edildiğini belgeledi. Holding'in mülkiyetinde bulunan ve İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından, "Korunması Gerekli Kültür Varlığı" olarak tescil edilen İzmir Elektrik Fabrikası’nın atıl durumda bekletildiği belirlendi. Fabrikaya 2018-2022 dönemi için 1 milyon 311 bin 538 TL’ye koruma ve güvenlik hizmeti alımı yapıldığını tespit eden denetçiler, “Fabrika, önemli tarihi ve kültürel bir değerdir. Ancak fabrika ve üzerindeki tesisler üretimin durduğu tarihten sonra gerekli bakım ve onarımları yapılmadığından metruk ve harap hale gelmiştir” değerlendirmesinde bulundu.