Cunta kaybetti, halk kazandı
Bolivya’da ABD destekli darbeci hükümet sandıkta ağır yenilgi aldı. Zorla istifa ettirilen eski Devlet Başkanı Evo Morales’in partisi halkın büyük desteğiyle seçimleri kazandı. Darbe sürecine adı karışan Elon Musk’ın hisseleri ise seçim sonuçlarının ardından düşüşe geçti.
Dış Haberler Servisi
Bolivya halkı ülkedeki ABD destekli cunta hükümetini sandıkta yerle bir etti. Pazar günü yapılan genel seçimlerde, istifa ettirilen eski Devlet Başkanı Evo Morales’in partisi Sosyalizme Doğru Hareket’in (MAS) adayı Luis Arce oyların yüzde 52,4’ünü alarak ilk turda kazandı. Darbecilerin adayı sağcı lider Carlos Mesa’nın aldığı oy ise yalnızca yüzde 31,5’e kaldı. Bir diğer sağcı isim olan “İttifaka İnanıyoruz” adayı Luis Fernando Camacho ise oyların yüzde 16,1’ine sahip oldu.
Ülkenin yeni devlet başkanı seçilen Arce, seçimleri kazanmasının ardından yaptığı açıklamada, “Demokrasi ve umudu yeniden kazandık. Toplumsal örgütlerle birlikte çalışma bağlılığımızı yineliyoruz. Bir ulusal birlik hükümeti kuracağız” dedi.
ZORUNLU TEBRİK
Kendini ‘geçici’ devlet başkanı ilan eden sağcı senatör Jeanine Anez, Arce’yi tebrik etmek zorunda kaldı. Anez, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Eimizdeki verilere göre seçimi Bay Arce kazandı. Kazananı tebrik ediyorum, Bolivya’yı ve demokrasiyi ön plana alan bir yönetim göstermesini umuyorum” ifadelerini kullandı.
‘RESMİ SONUÇLAR’ KRİZİ
Ağır yenilgi alan darbeci yönetim resmi sonuçların açıklanmasını erteledi. MAS sözcüsü Sebastian Mitchell resmi sonuçların verilmemesine şüpheyle yaklaştıklarını belirtti. Mitchell “Seçim gözlemcileri, sonuçların ortada olmamasının yetersizlikten mi, yoksa hükümetin iki üç gün daha kazanmaya çalışarak şiddet veya askeri müdahale stratejisine başvurmasından mı kaynaklandığını anlamıyor” dedi.
Eski Devlet Başkanı Evo Morales de provokasyonlara karşı halka dikkatli olması yönünde uyarı yaparak, “Sizden hiçbir provokasyona gelmemenizi istiyorum. Unutmamamız gereken en büyük ders, şiddetin yalnızca şiddet ürettiği ve bununla hepimizin kaybettiğidir. Tüm veriler, MAS’ın seçimleri kazandığını ve mecliste çoğunluğu sağladığını gösteriyor” dedi.
MUSK’IN HİSSELERİ DÜŞTÜ
Ülkedeki askeri darbe sürecine adı karışan Tesla kurucusu Elon Musk’ın şirketinin hisseleri ise seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından düşüşe geçti. Dün güne 454.19 dolarla başlayan Tesla Inc. şirketinin hisseleri 439.67’ye kadar geriledi. ABD Başkanı Donald Trump’a yakınlığıyla bilinen Musk’ın, Tesla’nın ürettiği elektrikli araçlarda kullanılan lityum iyon pilinin ham maddesini Bolivya’dan tedarik etmek için darbe sürecinde aktif rol aldığı iddiaları gündeme gelmişti.
Morales’in darbeden birkaç gün önce Almanya merkezli çokuluslu ACI Systems Alemania (ACISA) ile yapılan lityum anlaşmasını durdurması, darbeden sonra hükümetin birçok şirketi lityumun çıkarıldığı tuz gölü bölgesine davet etmesi iddiaları güçlendirmişti. Musk ise Twitter’dan bir kullanıcının bu iddiaları sorması üzerine “Kime istersek ona darbe yaparız! Aşın bunları” diyerek darbeyi savunmuştu.
***
NE OLMUŞTU?
Bolivya’da 20 Ekim 2019’da yapılan genel seçimleri halkçı lider Evo Morales’in yeniden kazanması Washington’ı rahatsız etmiş ve ülkedeki askeri yönetimi harekete geçirmişti. Amerikan Devletleri Örgütü’nün (ADÖ) “seçimlerde hile yapıldığı” iddiasını referans alan ülkedeki Amerikancı sağcı muhalefet, taraftarlarını sokağa dökerek iç karışıklık yaratmış, hemen arkasından askeri cunta yönetimi ele geçirdiğini ilan etmişti.
Morales zorla istifa ettirilerek önce Meksika’ya ardından Arjantin’e iltica etmek zorunda kalmış, daha sonra ADÖ’nün seçimlerde hile yapıldığı iddiasının asılsız olduğu uluslararası raporlarla ortaya konmuştu. Halktan yeterli desteği alamayan sağcı hükümet, seçimlerin yenilenmesini “pandemi” bahanesiyle üç kez ertelemiş ancak halkın büyük tepkileri sonucu seçimlerin 18 Ekim’de yapılması kararı almak zorunda kalmıştı.