Dedeler çalışırken ölüyor
10 bin TL alan emekliye 2 bin 500 TL zammın reklamı yapılırken Nazilli’de bir işçi iş cinayetinde öldü. Yaşı 74 emekli maaşı ise 11 bin TL idi. Emekçinin oğlu Cem Yıldırım, “Önlem almadılar onu öylece ölüme gönderdiler” dedi.
Bahar GÖNÜL
En düşük emekli aylığını 12 bin 500 TL’ye çıkaracak olan kanun teklifi dün komisyondan geçti. Sefalet zammı diye nitelendirilen zammın AKP tarafından açıklanmadan birkaç gün önce ajanslara düşen iki haber ise emeklilerin durumunu göstermesi açısından oldukça önemliydi. İki işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetmişti. Bunlardan biri 69, diğeri 74 yaşındaydı. İkisi de aldıkları emekli aylığı yetmediği için çalışmak zorundaydı.
74 yaşındaki Celal Yıldırım aslen Diyarbakırlıydı ve İzmir’de yaşıyordu. Ancak buradan çalışmak için Aydın’a gitmek zorundaydı. Aydın Nazilli’de DSİ 21. Bölge Müdürlüğü’nün ‘Nazilli ve Çevresi Yerleşim Yerleri İçmesuyu Tesisleri İkmali 2’nci Kısım’ inşaatında içme suyu isale hattında görevliydi. 14 Temmuz günü su borusu patladı. Toprak sıvılaşması oldu ve göçük meydana geldi. Göçük altında kalan 4 işçiden biri Celal Yıldırım’dı. Yani 74 yaşında çalışmak zorunda kalan bir insan göçük altında kalarak hayatını kaybetti.
Üç çocuk babası olan işçi emeklisi Celal Yıldırım, ev hanımı eşiyle birlikte İzmir’de yaşıyordu. Kaynak, montaj alanında uzmanlık yaptı. Uzun süre mavi yakalı olarak çalıştıktan sonra emekli oldu. 10 yıla yakındır emekliliği olan Yıldırım yakın yerlere çalışmaya gidiyordu. Celal Yıldırım’ın oğlu Cem Yıldırım, yüz binlerce emekli gibi babasının da aldığı emekli aylığıyla geçinemediği için çalıştığını BirGün’e şöyle anlattı: “Babam emekli, evi kiraydı. Yettiremediği için arada çalışıyordu. 10 ila 12 bin TL maaş alıyordu. Ev kirası zaten 9 bin liraydı. Kalanı neye yarar? 20-25 senedir altyapı kontrol uzmanıyım, uzun yıllardır sektördeyim. Benim sahamda kimsenin burnu bile kanamadı. Babamın böyle bir kaza geçirmesi zoruma gidiyor. Bu tarz çalışmalarda zemin çok önemli. Birçok tedbir yöntemi var. Bakıyorum ki hiçbir tedbir alınmamış, babamı öldürdüler.”
Olayı yerel gazetelerden öğrendiğini aktaran Yıldırım, “Haberlerin hiçbirinde ‘iş cinayeti’ denmemiş, ona üzüldüm. Göz göre göre öldü benim babam. Dava sürecini izliyorum, seyri tatminkâr ilerlemiyor. Devlet kurumu sorumluluğun kendisinde olduğunun farkında. Onlar da kendi bünyesinde suçlu çıkartmaya çalışıyor şu an. Bir işi özel bir şirkete veriyorsanız, siz halk tarafından finanse edilmiş bir kurumsunuz; iş sağlığıyla, güvenliğiyle, ekonomik tarafıyla yani her şeyiyle bunu denetleme gerekiyor. Acaba DSİ’de ya da müteahhit firmada sahanın çalışmaya uygunluğu açısından bir evrakları var mı?” dedi.
ÇALIŞMAK ZORUNDAYDI
Cem Yıldırım babasının yaklaşık 1 senedir Nazilli’de çalıştığını anlatarak, “Çalıştığı şirketin tuttuğu bir evde konaklıyordu. Babamın emekliliği normal seyrinden geç oldu, 10 yıla yakındır emekli. Emekliliğinden sonra da hep çalıştı. Şantiyeciydi, ben de öyleyim. Dışarıda daha çok çalışırdı. Emekli olduktan sonra İzmir ve çevresinden gelen işlerde çalıştı. Babamın asıl dalı, kaynak. Nazilli’ye de kaynak yapmak için gitti” dedi.
Cem Yıldırım şöyle devam etti: “Bir erkek torunu var. Ben cenaze aracından indiğimde bana baktı, ‘Dedem nerede?’ diye sordu. Ne diyeceğimi bilemedim. İş hayatımı da etkiledi bu durum. Ailemden birisi iş kazasında öldü, ben şimdi nasıl çalışacağım bu psikolojiyle? Sahadaki kontrolleri nasıl yapacağım? Mesleğimden soğudum artık, bırakmayı düşünüyorum.” Nazilli’de iş cinayetinden sonraki gün ise Tekirdağ’ın Ergene ilçesinde atık su ayrıştırma kanalı kazısında meydana gelen göçükte bir diğer emeklilik döneminde olan 69 yaşındaki işçi Hasan Arslan yaşamını yitirdi.
∗∗∗
YÜZDE 60’I ÇALIŞMAK ZORUNDA
İŞKUR verileri 60 yaş ve üzeri emeklilik yaş grubundaki yurttaşların çalışmaya devam etmek zorunda kaldığını ortaya koydu. 2023 Nisan ayında 60 ve üzeri yaştaki 20 bin 905 kişinin kayıtlı olduğu İŞKUR’da bu yıl yüzde 33,6 artışla 27 bin 937 yurttaş iş için bekliyor. 2023 Mayıs ayında 60 yaş ve üzeri, bin 260 kişi bir yıldan uzun süredir iş arayışında olduğu kurumda nisan itibarıyla bu sayı 6 bin 272 kişiye yükselerek 5 kat arttı. Yaşlılık aylığı alanların 2 milyon 231 bin kişi arttığı son bir yılda SGK’nin aktif sigortalılar arasında göstermediği, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan emeklilerin sayısı ise 546 bin kişi artarak 1 milyon 944 bin kişiye çıktı. Yaşlılık aylığı alan her 100 emekliden 17’si SGK’ye kayıtlı olarak ücretle bir başka işverenin yanında çalışıyor.
