Demokrasi ve hukuk uzakta
Yargı reformu kapsamında hazırlanan ilk düzenleme hakkında muhalefet şerhi hazırlayan HDP, “Teklif, Demokrasi ve hukuk devletinden ne denli uzaklaşıldığının itirafı niteliğindedir” değerlendirmesini yaptı
HÜSEYİN ŞİMŞEK
Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlemeler içeren Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Adalet Komisyonu’nda Kabul edildikten sonra Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandı. Komisyonda kabul edilen düzenleme hakkında CHP’nin ardından HDP Grubu da bir muhalefet şerhi hazırladı.
Muhalefet şerhinde, iktidarın, “Teklif metni, tüm partilerle müzakere edilerek hazırlandı” söylemlerine karşın HDP’nin sürece dahil edilmediği vurgulandı.
ÇOĞULCU BİR ANAYASA
Teklifin, iki yıl OHAL ile yönetilen bir ülkenin ihtiyaçlarına karşılık veremeyeceğinin altını çizen şerhte, özetle şu değerlendirmeler yapıldı:
“Yargının örgütlenmesi, etkinliği ve işleyişine dair düzenlemelerin daha ağırlıkta olduğu paket, adalet sisteminde ve yargı düzeninde yaşanan derin tahribat ve bunlardan kaynaklanan ağır haksızlıkların giderilmesine, adalet sisteminde yaşanan çöküşe, acil reform ihtiyacına ilişkin düzenleme barındırmıyor. Türkiye halklarının ihtiyacı olan, toplumun tüm bileşenlerinin dahil olduğu, hep birlikte yapılacak olan sivil, özgürlükçü, demokratik, çoğulcu bir Anayasadır.”
ÇÖZÜM OLAMAZ
“Pakette demokratikleşme, insan haklarının iyileştirilmesi, yargı bağımsızlığı, ceza ve idari yargılama usulünün esasına ve özüne ilişkin düzenlemeler yer almamaktadır. Hukuk ve yargı alanındaki gerilemelere dair hiçbir düzenleme de bulunmamaktadır. 2013 yılında iç güvenlik paketi ile reformların geri alındığı düzenlemeyle başlayan ve sonrasında olağanüstü hal rejiminin kalıcı hale getirildiği düzenlemelerle devam eden süreçte adaletsizlik ve hukuktan sapmanın üst seviyelere ulaştığı yargı sürecine çözüm olabilecek herhangi bir düzenleme mevcut değildir.”
İHLALLERİ SONLANDIRACAK DÜZENLEME YOK
“OHAL sonrası hukuk ilkeleri yok sayılarak hukuk eli ile gerçekleştirilen hak ihlallerini sonlandırmaya ilişkin herhangi bir düzenleme de yer almamıştır. OHAL düzenlemeleri, kanunlardan çıkarılmak yerine yasalar eli ile yeniden üretilmektedir. HAlbuki yapılması gereken en acil düzenlemelerden biri OHAL adaletsizliklerinin giderilmesi olmalıdır. Asıl olan özgürlükler olup ancak istisnai olarak ve yasa ile kısıtlanabilir. Olması gereken, KHK’leri kanun haline getiren 7145 sayılı kanunun düzeltilmesi ve gasp edilen hakların doğrudan iadesidir.”
TEKLİF, ANAYASA’YA AYKIRI
“Anayasa, devletin yapısını ve erkler arasındaki ilişkiyi kuran, gücün meşruiyetinin devamı için hukukla sınırlayan bir metindir. Yasa metinleri hazırlanırken eşitlik ve halk yararı temelinde, ayrım gözetilmeksizin hazırlık yapılmalıdır. Temel insan hak ve özgürlükleriyle yakından ilişkili olan bu sınır, tüm toplumu ilgilendireceği iddiası ile topluma sunulan yargı reformu teklifinin HDP ile görüşülmeyeceği şeklindeki beyan ve tutum ile ihlal edilmiştir. Mecliste yer alan Halkların Demokratik Partisi ve HDP’de temsiliyet bulan milyonlarca vatandaş bu kapsamın dışında bırakılarak ayrımcı, eşitliğe aykırı, toplumun bir bölümünün taleplerinden uzak bir teklif hazırlanmıştır. Anayasaya aykırı bu tutum hem parlamenter sisteme hem de demokratik işleyişe aykırıdır."