Denetimden kaçırıp arpalık yaptılar

NURCAN GÖKDEMİR nurcangokdemir@birgun.net @nurcangokdemir

Türk Telekom’un çöküşle sonuçlanan özelleştirilme sürecinin tüm aşamalarında AKP’lliler yüksek maaşlarla Hazine adına şirketin yönetim kurulu üyeliği koltuklarında oturdu. Yüzde 55 hisseyi değerinin altında sahiplenen, borcunu yerli bankalardan aldığı kredi ile kapatan, sayısız ayrıcalıkla karı arttırılan buna karşın bankalara olan borcunu ödemediği için hisseleri geri alınan OTAŞ’ın en büyük hissedarı olduğu Türk Telekom, bu çöküş sürecinin son iki yılında Sayıştay denetiminden de kaçırıldı.

Lübnanlı Hariri ailesi ile Saudi Telecom Company’nin ortak olduğu OTAŞ’ın Akbank’a 1.5 milyar dolar, Garanti Bankası’na 1 milyar dolar ve İş Bankası’na olan 500 milyon dolar borcu karşılığı yüzde 55’lik hissesinin devralınması ile sonuçlanan 13 yıllık süreçte AKP’li isimler şirketin yönetiminde bizzat etkili oldu.

Telekom’dan Cumhurbaşkanlığı’na
Türk Telekom’un özelleştirme sürecinin başlaması ile yönetim kuruluna giren isimler arasında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga, İçişleri eski Bakanı Efkan Ala, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, eski Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Hayri Aka, Albaraka Türk kurucularından Abdullah Tivnikli yer aldı.

2016 yılından bu yana sürdürdüğü Başbakanlık Müsteşarlığı görevinden 24 Haziran sonrası ayrılarak Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevini üstlenen Fuat Oktay da yönetim kurulundaki görev süresinin dolması nedeniyle yerini Cumhurbaşkanı Danışmanı Sefer Turan’a bıraktı.

Türk Telekom Yönetim Kurulu’nun en fazla dikkati çeken üyelerinden biri 2014’den bu yana bu koltukta oturan Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Yiğit Bulut oldu.

Temmuz ayında yapılan Olağanüstü Genel Kurul da görev süresi dolan Fuat Oktay dışındaki tüm isimler yeniden seçildi.
Ballı maaşlar

Özelleştirme sürecinin sonunda değeri düşen, borçları artan Türk Telekom’u yöneten isimlerin aldıkları yüksek maaşlar tartışma konusu oldu. 15 milyar liraya yakın olduğu tahmin edilen maaşların yanı sıra 2015 yılında yönetim kurulu üyelerine yıllık 350 Bin TL “Huzur hakkı” ödendiği iddiaları da kamuoyuna yansıdı.

Denetim dışı
Hükümet hızla iflasa sürüklenen ve yüzde 45 hissesi kamuya ait olan şirketi Sayıştay’ın denetimi dışına da çıkardı. Kamu payı yüzde 50’nin altında olan şirketlerin denetiminin, Sayıştay yerine özel şirketlere yaptırılmasını hükme bağlayan yasa Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararlarına karşın ısrarla hayata geçirildi. AYM’nin 2012 yılındaki iptal kararının ardından hükümet 2013’te aynı düzenlemeyi bir kez daha Meclis’ten çıkarttı. AYM 2014’ke bunu da iptal etti. AYM, “Denetime esas olan kamu payının yüzde 50’den az veya fazla olarak ayrılarak denetimin farklılaştırılmasını” Anayasa’ya aykırı bularak aldığı iptal kararının yürürlük tarihini altı ay sonrası olarak belirleyerek bir anlamda hükümete yol verdi.

Bu süreçte denetim yapılmadı, Hükümet de sürenin bitmesine birkaç gün kala TBMM’de kabul edilen bir torba yasa içinde bu düzenlemeyi tekrar geçirdi. Böylelikle Türk Hava Yolları (THY), Anadolu Ajansı (AA), Emlak Konut GYO’nun yanı sıra Türk Telekom da Sayıştay denetimi dışına çıkartıldı.

Son tespit “kıyak”
Sayıştay’ın son denetim raporundaki tespiti, TÜRKSAT’a ait frekans bandının Türk Telekom tarafından bedelsiz kullanımı oldu. Bu uygulamayı mevzuata aykırı bulan Sayıştay, on yıl boyunca yapılmayan 250 Milyon TL’nin üzerindeki ödemenin faiziyle şirketten alınmasını istedi.