Denetime büyük makas vuruldu
Sayıştay’a yönelik, “denetim raporlarına makas ve sansür” iddiasının haklılığını gösteren belgeler ortaya çıktı. Genel bütçeli idarelerin raporlarında 324 olan toplam bulgu sayısı TBMM’ye sunulan raporlarda 197’ye düştü.
Mustafa Bildircin
mustafamertbildircin@birgun.netHemen her yıl niteliği azalan raporlar ve sansür iddiaları ile gündeme gelen Sayıştay Başkanlığı’nın tartışma yaratacak bir yeni uygulaması daha açığa çıktı. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine yönelik hazırlanan taslak raporlar ile TBMM’ye sunulan raporlar arasındaki bulgu sayısı farkı dikkati çekti.
Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini TBMM adına denetlemekle yükümlü Sayıştay Başkanlığı, AKP iktidarlarında çok sayıda tartışmayla gündeme geldi. Denetim raporlarına yönelik makaslama ve sansür iddiaları ile tartışılan Sayıştay, AKP döneminde asıl işlevinden uzaklaşarak adeta etkisiz hale getirildi.
BULGULARA MAKAS
Sayıştay’ın 2023 yılı denetim sonuçlarına yönelik bilgi ve istatistikleri de içeren Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu da başkanlığa yönelik eleştirilerin haklılığını ortaya koydu. TBMM’ye sunulan raporlardaki bulgu sayısının, taslak raporlardaki bulgu sayısından 127 eksik olduğu öğrenildi. Taslak raporlar ile TBMM’ye sunulan raporlar üzerinde yapılan karşılaştırmaya göre, taslak raporda yer verilen toplam 127 adet bulguya asıl raporlarda yer verilmedi. Taslak raporlarda, genel bütçeli kamu idarelerine yönelik toplam 324 bulgu yer aldığı görüldü. 5 Eylül 2024 tarihli SayCAP verilerinden derlenen verilerde, Taslak Sayıştay Denetim Raporları’ndaki toplam 324 bulgu, türlerine göre şöyle sıralandı:
• Mali Rapor ve Tabloları Etkileyen Hataları İçeren Bulgular: 155
• Mevzuata Uygunluğa İlişkin Hataları İçeren Bulgular: 161
• Mali Yönetim ve İç Kontrol Sistemine İlişkin Hataları İçeren Bulgular: 8
HESAP HATALARI
BirGün’ün TBMM’ye sunulan denetim raporları üzerinde yaptığı incelemeye göre ise taslak raporlarda 324 olan bulgu sayısı, 197’ye kadar düşürüldü. Bulguların büyük bölümünün yalnızca hesap hatalarını içerirken yargılama konusu edilebilecek, “Diğer Bulgular” kısmında ise 2022 yılına oranla az sayıda bulgu yer aldı.
Sayıştay kaynakları, taslak raporda yer verilen bulguların büyük bölümünün çıkarıldığının altını çiziyor. Bulguların bir kısmının da “İdare’ye bildirilecek hususlar” bölümüne atıldığını kaydeden denetçiler, “Bu da aslında, ‘Çıkarma’ anlamına geliyor” ifadelerini kullanıyor.
∗∗∗
BAKANLIKLAR BİLDİĞİNİ OKUYOR
Sayıştay’ın 2022 yılında tespit ettiği ve “2023 yılında takip edilecek” notunu düştüğü usulsüzlükler ve hesap hatalarının çözümüne yönelik adım atılmıyor. 2023 yılında izlenen 25 bulgudan 18’inin yerine getirilmediği, yedisinin ise yalnızca, “Kısmen yerine getirildiği” belirtiliyor.