Denetimler adeta eriyor

Hüseyin ŞİMŞEK

TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu’nun denetim işlevini AKP iktidarı boyunca sistematik olarak kaybetmesi, Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç tarafından açıklanan rakamlarla da ortaya konuldu.

Bilgiç, sadece bir yılda 9 kurumun TBMM denetiminden çıkarıldığı bilgisini paylaştı. Gerekçe ise kamu ortaklık payındaki azalma, yani AKP'nin özelleştirme politikası.

MECLİS’E TAŞINDI

Sayıştay raporlarına göre çok sayıda usulsüz işlemin ortaya çıktığı kamu teşebbüslerinin yeterince denetlenemediğini kaydeden CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, konuyu Meclis gündemine taşıdı. TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesine imza atan Yavuzyılmaz, KİT Komisyonu’nun denetim bilançosunu sordu.

Yavuzyılmaz’a yanıtı, TBMM Başkanvekili, AKP’li Süreyya Sadi Bilgiç verdi. 2003 yılında 157 kurumun KİT Komisyonu’nca denetlendiğini kaydeden Bilgiç, 2004 yılında ise bu sayının 141’e gerilediğini bildirdi. Yanıta göre, denetlenen kurum sayısı 2005’te 131, 2006’da 111 ve 2007’de 98’e düştü. 2008’de 102, 2009’da 103, 2010’da 98, 2011’de 95, 2012’de 91 ve 2013’te 97 kamu teşebbüsü denetlendi. 2014 yılında 74, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında 75, 2018’de yeniden 74, 2019’da 81 ve 2020’de 101 kurumu denetleyen KİT Komisyonu, bu yıl ise 92 kurumu denetim kapsamına dahil etti.

Bilgiç’in paylaştığı verilere göre, geçen yıl denetlenen Ziraat Hayat ve Emeklilik A.Ş, Ziraat Sigorta, Halk Hayat ve Emeklilik, Halk Sigorta, Güneş Sigorta, Vakıf Emeklilik ve Hayat, Türkiye Vagon Sanayii, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii ile Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. bu yıl denetim kapsamına alınmadı. Bu kuruluşların denetlenmeme nedeni olarak ise kamu ortaklık payının yüzde 50 oranının altına gerilemesi olarak gösterildi. Geçmiş yıllarda Meclis denetiminden çıkarılan kuruluşlar arasında, elektrik dağıtım müesseseleri, bankalar, şeker fabrikaları, maden şirketleri, turizm işletmeleri ve haberleşme firmaları yer aldı.