Depremin yarattığı büyük göç dalgası
Maraş merkezli depremin ardından tüm ülkeyi büyük bir göç dalgası bekliyor. Binlerce depremzede, şehir değiştirmeye başlarken kira fiyatlarında artış yaşandığı belirtiliyor. Yeni bir konut krizi kapıda.
Abidin YAĞMUR- Dilan ESEN
Depremzedeler, soğuk hava ve kış şartlarının hâkim olduğu deprem bölgesinden göç ediyor. AFAD, 106 bin 428 kişinin deprem bölgesinden tahliye edildiğini açıklarken binlerce kişi ise göç ediyor.
Depremin doğal bir sonucu olarak büyük bir göç dalgasının Adana’dan İstanbul’a kadar geniş coğrafyaya doğru gerçekleşeceği belirtiliyor. Konuya ilişkin resmi bir açıklama olmasa da depremzedeler önce bölgeye yakın kentlere gidiyor. Bu kentlerden kendilerine yeni rotalar oluşturuyor.
Depremzedelerin göç ettikleri şehirlerin ise göç dalgasını kaldırıp kaldıramayacağı belirsiz. Bölgeden ayrılmak isteyen çok sayıda depremzede ise nereye gideceğini planlamadan yola çıkıyor. Yetkililer, deprem bölgesinden göç edecekler için bazı şehirler belirlese de yurttaşlar, Kayseri, Mersin, Adana, Konya, Ankara, İstanbul, İzmir ve hatta Edirne’ye kadar gidiyor. Çok sayıda depremzede başka şehirlere yerleşmeyi düşünüyor.
Adıyaman Valiliği, göç alanı olarak Aydın’ı belirlerken yurttaşlar bu kente yönleniyor ancak Antalya’ya gidenler de var. Hatay’daki depremzedeleri Adana, Mersin, Ankara’ya gidiyor. Adana’nın da depremden etkilenmesi nedeniyle yurttaşlar, burada da kalmayıp yakın illere gitmeyi planlıyor. Göç nedeniyle kentteki apartmanlarda satılık ve kiralık ilanları artıyor ancak depremzedeler müstakil evlere yöneliyor. Adana’da depremzedeler daha çok Mersin ve İstanbul’a göç etmeye çalışıyor. Adıyaman’dan Mersin’e giden bir depremzede ailesi ise kente yerleşmeyi düşünüyor. Bir aile üyesi, “Akrabalarımızın yanında kalıyoruz. Mersin’de ev kiralayıp artık burada yaşayacağız” diyor.
HEM SIĞINAK HEM GEÇİŞ NOKTASI
Depremin vurduğu 10 ilden çıkmak isteyen vatandaşların ilk uğrak yeri Mersin oldu. Mersin’e hem kalıcı olarak yerleşmek için hem başka illere geçmek için gelenler var. Deprem bölgesinden kendi özel araçlarıyla çıkanların yanı sıra trenle ya da otobüsle çıkan çok sayıda depremzede de Mersin’e geldi. Otobüs firmalarından edinilen bilgiye göre gelmeye devam edecekler.
Binlerce depremzede spor salonlarında, yurtlarda, okul salonlarında, fuar merkezlerinde oluşturulan geçici barınma alanlarında kalıyor.
Depremzedelerin Mersin’de kalmak istemesi durumunda kentteki yetersiz konut ve yüksek kiralar nedeniyle sorun yaşanacak. Mersin Büyükşehir Belediyesi, deprem bölgesinden gelen yurttaşlar için otogarda bir danışma masası kurdu. Burada depremzedeler belediyenin çadır alanlarına, yurtlarına, fuar merkezinde, spor salonunda, Erdemli sebze halinde yaptığı geçici barınma yerlerine yönlendiriliyor. Sadece belediyenin geçici barınma alanlarında kalan depremzedelerin sayısı 5 bine yaklaştı. Mersin Valiliği de öğrenci yurtlarının yanı sıra bazı okulların spor salonlarını geçici barınma merkezi haline getirdi. Burada barınan depremzede sayısının da 5 bini aştığı ifade ediliyor.
Mersin depremden önce de konut sıkıntısı yaşayan kentlerin arasında. Suriyeli göçü, Akkuyu Nükleer Santrali inşaatının etkisiyle kentte yaşanan konut sıkıntısına, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaştan kaçarak gelenler de eklenince kiralar fırladı. Üstelik dar ve orta gelirli kesimlerin kiralayabileceği konut sayısı da oldukça az. Deprem bölgesinden gelecek göçün Mersin’de yeni bir konut krizine neden olacağı endişesi giderek yayılıyor. Öte yandan TİP Milletvekili Barış Atay Mengüllüoğlu, Halk Tv canlı yayınında “Mersin'de 3 bin TL'lik evler 20 bin TL oldu. Yapmayın bunu” dedi.
FIRSATÇILAR KİRA ARTIRIYOR
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, buna Suriye’den gelecek göç dalgasının da eklenmesinden endişe ettiğini ifade ederken “Mersin bu yükü kaldıramaz” açıklaması yaptı. Mersin Emlakçılar Odası konut arzının düşük, talebin yüksek olduğuna dikkat çekti ve ev sahiplerine “kiraları belirlerken insaflı olmaları, depremzedelerle empati kurmaları” çağrısı yaptı. Ancak ev sahiplerinin kira fiyatlarını artırdığı haberleri kentte dolaşmaya başladı. Bir internet haber sitesi, iş insanları derneklerinden birinin başkanı olan bir ev sahibinin, aylık 7 bin liraya kiraladığı dairenin kirasını 9 bin liraya çıkardığını yazdı. Emlakçılar, “Kiraları artırma eğilimi var” dedi.
Mersin’in yerleşik nüfusu 2 milyon civarında. 200 bini kayıtlı, bir o kadarı kayıtsız Suriyeli sığınmacılar, Rus ve Ukrayna vatandaşları da eklendiğinde nüfus 2 milyon 500 bini buluyor.
***
Ötekinin ötekisi: Suriyeliler
Depremin ardından Suriyeli sığınmacılar da Mersin’e getirildi. Sığınmacılar, 2 gün Mersin’de konakladıktan sonra Konya’ya gönderildi. Kendi olanaklarıyla Mersin’e ulaşan sığınmacıların durumu ise daha kötü. Suriyeli sığınmacıların valilik ya da Göç İdaresi koordinesinde barınma merkezlerine yönlendirilmesi gerekiyor. Otogarda bu iki kurumdan görevliler olmadığı için sığınmacılar otogarın bir köşesinde yatıp kalkıyor. Çocuklarını enkazdan çıkarmış Suriyeli bir aile de otogarda bekliyor.