Depremzedeler talepleri karşılanmazsa göç edecek

BERKAY SAĞOL

İzmir’in Seferihisar açıklarında 30 Ekim’de meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremin üzerinden 9 ay geçerken, yaklaşık 85 bin kişi evini kaybetti. Depremden sonra orta hasarlı ve ağır hasarlı evler başta olmak üzere az hasarlı ve hasarsız evler bile boşaltıldı. Depremzedeler ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından taleplerinin hâlâ karşılanmadığını ve bu gidişle bölgeden zorunlu olarak göç edeceklerini söyledi

Müteahhitlerin, yeni yapılacak evler için kendilerine 500 bin TL fiyat verdiğini söyleyen ve bu fiyatları kimsenin ödeme gücü olmadığını belirten depremzede Suna Özgündüz “17 yaşında bir kızımla beraber yaşıyorum ve 1,5 yıldır işsizim. Hiç değilse ‘evim var ve kira ödemiyorum’ diyordum. Birdenbire deprem gerçeğiyle yüzleştik. Depremin ardından 30 bin TL eşya yardımı yapılacağı açıklandı ama 1 saat evime girdiğim ve bazı eşyalarımı aldığım için bu yardımı hiç alamadım. Sadece 10 bin TL kira yardımı alabildim o da pek bir işe yaramadı. Ben 30 bin TL’ye güvenerek borç almıştım ve hiçbirini ödeyemedim. Borç aldığım kişiler depremzede olduğum için bir şey demiyor ama ben her gün bunun altında eziliyorum” dedi.

Suna Özgündüz

Şu anda kirada oturduğu ev sahibinin depremzede olduğunu bildiği halde 1 yıllık kirayı peşin aldığını belirten Özgündüz şunları söyledi: “Müteahhitler 500 bin TL’den aşağı fiyat vermiyor. Biz bu parayı nasıl bulacağız? Hadi bulduk diyelim bunun taksitini nasıl ödeyeceğiz? İnsanlar hem kira ödeyecek, hem yeme, içme ve diğer ihtiyaçlarını karşılayacak hem de 8 bin TL ayıracak ki kredi taksitini ödesin. Bu rakamı şu dönemde kim ayırabilir? Ben ailemden, arkadaşlarımdan gelen 100, 200 TL’lerle hayatımı idame ettirmeye çalışıyorum. 51 yaşına kadar kimseye boyun eğmedim şimdi insanlardan gelecek 100 TL’ye bakmak zorunda kaldık. Devlet bizi bu konuda tamamen yalnız bıraktı. Bir tane bile ışık yansa o umuda tutunup yaşamaya devam edeceğiz.”

‘ŞEHRİ TERK EDECEĞİM’

Arzu Andaç

Depremden sonra pek gündeme gelmeyen Karşıyaka'da oturan ve binası orta hasarlı çıkan Arzu Andaç ise, İzmir'den mecburen Sivas'ın Suşehri ilçesine taşınacağını söyledi. Andaç, “Binamıza orta hasarlı raporu verildi ve itiraz süreci geçtiği için bir şey yapamadık. Bizim evlerimiz yıkılma aşamasında, şu an tebligatlarımız geldi yakında da elektriğimiz, suyumuz kesilecek. Ben çalışmıyorum işsizim ve kızımla birlikte yaşıyorum. Şu an da evimizden çıkartıldığımız için kızımla birlikte memleketim olan Sivas'a göç etmek zorundayız. Evim burada İzmir’de benim ama evimi kurtarmak için kredi de çekemiyorum, çünkü çektiğim zaman ödeme imkânım yok. Ben evimi kaybetmenin mağduriyetini yaşıyorum. Nereye gitsem elim boş dönüyorum sorularım hep cevapsız kalıyor. Yardımcı olacağını söyleyenler de sadece sözde kalıyorlar. Kızımın da benim de burada bir hayatı vardı hiç istemesem de gitmek zorunda kalacağım” diye konuştu.

Erdoğan Dalkılıç

Depremden sonra kiraya çıktığını ve emekli maaşının masraflarını karşılamadığını söyleyen 64 yaşındaki depremzede Erdoğan Dalkılıç da “Biz evlerimize giremedik, hiçbir eşyamızı alamadık. Dışarıda kaldık ve çaresiz gidip ev tutmak zorunda bırakıldık. Ben 2 bin 600 TL kira ödüyorum. Faturalarla birlikte çok yüksek bir maliyet oluyor. Zaten 3 bin 380 TL emekli maaşı alıyorum, geri kalan ihtiyaçlarımı da sağdan solda yardım alarak sağlayabiliyorum. Evlerimizin tekrar kentsel dönüşümle yapılacağı söyleniyor ama ben hayal bile edemiyorum. Bölgedeki müteahhitler makul fiyatların çok üstünde kendi rantlarını sağlayabilmek için uçuk maliyetler sunuyor. Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın müteahhitler ve bizim aramızda denge unsuru olması gerekirken veya alternatif üretmesi gerekirken müteahhit kılığındaki soygunculara bizi muhtaç ediyorlar. Devlet tarafından biz şu anda bu bölgeden göçe zorlanıyoruz resmen” ifadelerini kullandı.

ÇÖZÜM NOKTASI CUMHURBAŞKANI

Kentsel dönüşümcü değil depremzede olduklarını vurgulayan ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Dünya Bankası’yla yaptığı 330 milyon dolarlık kredinin depremzedelere bir nefes olacağını belirten İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) Başkanı Haydar Özkan, “Depremzedeler mağduriyetlerini iletebilecekleri muhatap bile bulamıyor. Kentsel dönüşüm kredisini kaldırabilecek gücümüz yok. Biz ödemeyelim demiyoruz. Borcumuzu ödeyelim ama makul seviyelerde ödeyelim. Bizim yüzde 30’luk bir emsal artışı talebimiz var. Bu konu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan belediyeye, belediyeden de bakanlığa gönderiliyor. Milletvekilleri bir komisyon oluşturup bu sorunlarımızı çözebilir. En acil şekilde dertlerimizin çözülmesini istiyoruz. Biz arada kalırken yaklaşık 9 ay gibi bir zaman geçti. Biz rant istemiyoruz. Yüzde 30 emsal artışı verildiği zaman müteahhide gidecek olan para 500 bin TL’lerden 200 bin TL’lere çekilir. Bunu da kentsel dönüşüm kredisi adı altında değil, depremzedeyi destekleme adı altında bir krediyle 18 yıllık vadeyle ödeyebiliriz. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Dünya Bankası’yla yaptığı 330 milyon dolarlık kredi anlaşmasını Cumhurbaşkanı onaylarsa, depremzedelerin bir kısmını bu kredi kurtaracak” dedi.

Haydar Özkan

Dertlerinin imece usulüyle çözüleceğini belirten Özkan, şunları dile getirdi: “Yıkılan evlerin altında sadece depremzedeler ezildi. İntihara meyilli olup bana mesaj gönderen kişiler var. Kirasını ödeyemeyen insanlar var. Bu insanlar nereye kadar ötelenecek. Artık çok geç oldu ve bir yol haritasının belirlenmesi gerekiyor. Kredi onaylanırsa, emsal artışı emri verilirse ve destek kredisi açılırsa biz bunu ödeyebiliriz. Buradaki insanların çoğu emekli ve en çok maaş alan 4 bin TL alıyor. 7-8 bin TL gibi bir krediyi ödemelerine imkân yok. İnsanların bir kısmı 250 bin TL’ye evlerini müteahhitlere satıyor. Ekonomik durumu iyi olanlar da var ve onlar da evlerin bir an önce yapılmasını istiyor. Bu durumu dengelemek lazım. Konunun bitim noktasının Cumhurbaşkanı olduğunu çok iyi biliyoruz."