Ülke tarihinin en büyük felaketi olan 17 bini aşkın kişinin öldüğü 17 Ağustos Depremi’nin 23’üncü yılı. Bu yıkıma rağmen neredeyse hiçbir şey yapılmadı. Binlerce konut ve işyeri kaderini beklerken, Yenikapı-AHL Metro Hattı’ndaki Davutpaşa, Merter ve Ticaret Merkezi viyadüklerinin risk taşıdığı açığa çıktı.

Ders almadılar koltuklarında çok rahatlar
Fotoğraf: AA

HABER MERKEZİ

17 Ağustos 1999’da gerçekleşen Gölcük Depremi'nin üzerinden 23 yıl geçti. Merkez üssü Kocaeli Gölcük olan 7,4 büyüklüğündeki deprem İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova'da can ve mal kaybına neden oldu. Resmi kayıtlara göre 17 bin 480 kişinin hayatını kaybettiği depremde fay hattının ortasının kırılması olası 'Büyük Marmara Depremi'nin ne zaman meydana geleceğiyle ilgili endişe yaratıyor. Büyük depremin beklenmesine rağmen İstanbul'da birçok vatandaş riskli binalarda yaşamlarını sürdürmeye korkarak devam ediyor. Fatih, Sultangazi, Bağcılar, Bahçelievler gibi ilçelerde kolonları hasarlı, demirleri çürümüş ve paslı 40 yaşın üstünde birçok bina bulunuyor.


Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 işyerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 işyerinde hasar tespit edildi. İstanbul'da 1880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine yakın konut ve işyerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi. Kentte ayrıca 3 bin 171 okuldan 820'si hasar gördü. Bunların 118'i orta, 13'ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul'daki 10 bine yakın kamu binasının 1137'sinde az, 387'sinde orta, 37'sinde ise ağır hasar oluştu. İstanbul'da depremden en çok zarar gören yer Avcılar oldu. İlçede 270 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi de yaralandı. 1823 konut ve 326 işyerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3 bin 685 konut ve 461 işyerinde hafif hasar meydana geldi. Kocaeli ve Sakarya ise ülkenin önemli sanayi kentleriyken bu özellikleri azaldı. Birçok fabrika bu kentlerden taşınmak zorunda kaldı.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu önceki gün yaptığı konuşmada depremin gerçekleşmesi durumunda büyük bir felaketle karşılaşabileceğimizi açıkladı. İmamoğlu’nun açıklamasına göre İstanbul’da 500 bine yakın orta hasarlı, 90 bine yakın ağır ve çok ağır hasarlı bina bulunuyor. Ayrıca yine İmamoğlu’nun açıklamasına göre kentteki 318 binanın acil yıkılması gerekiyor.

Bunun yanında daha önce deprem toplanma alanı olarak belirlenen birçok alan şu an başka amaçlı kullanılıyor. Bunlardan birisi Zincirlikuyu’da yer alan Zorlu Center. Bir diğeri Marmara Üniversitesi Nişantaşı Yerleşkesi arazisi. Esenler’in Birlik Mahallesi’nde bulunan deprem toplanma alanında ise Akmercan Şirketler Grubu’nun merkez binasının yanı sıra otopark ve özel güvenlik kulübesi bulunuyor. AKP’li Çekmeköy Belediyesi ise geçe haftalarda deprem toplanma alanı da olan parkı yapılaşmaya açtı. Mehmet Akif Mahallesi’nde bulunan park için yurttaşlar günlerce dirense de iş makineleri parkı yıktı.

***

TÜRKİYE’DE GERÇEKLEŞEN BÜYÜK DEPREMLER

1939 Erzincan Depremi
Şiddeti 7.9
33 bin kişi yaşamını yitirdi
100 bin kişi yaralandı

1976 Çaldıran Depremi
Şiddeti 7.5
3.840 bin kişi yaşamını yitirdi

1999 Gölcük Depremi
Şiddeti 7.4
18.373 bin kişi yaşamını yitirdi
25 binden fazla kişi yaralandı

1999 Düzce Depremi
Şiddeti 7.2
894 kişi yaşamını yitirdi
2.679 kişi yaralandı

2011 Van Depremi
Şiddeti 7.2
601 kişi yaşamını yitirdi
2 binden fazla kişi yaralandı

2020 Elazığ Depremi
Şiddeti 6.8
41 kişi yaşamını yitirdi
1.466 kişi yaralandı

2020 İzmir Depremi
Şiddeti 6.6
117 kişi yaşamını yitirdi
1.034 kişi de yaralandı

***

Depremde İstanbullu acıyla baş başa olacak: Bugün 1999 yılında meydana gelen Büyük Marmara Depremi’nin 23’üncü yıl dönümü. BirGün’e konuşan uzmanlar aradan geçen yıllara rağmen depreme karşı bir hazırlık yapılmadığını belirterek, olası bir depremde yüz binlerce insanın yaşamını yitireceğini ifade ediyor. Depreme karşı topluma bir eğitim verilmediğini vurgulayan uzmanlar, “İstanbullular acılarıyla baş başa kalacak” diyor.

***

Günde 400 bin kişiyi taşıyorlar ama kontrol bile etmemişler: Yenikapı-Atatürk Havalimanı Metro Hattı’ndaki viyadüklerin bazılarının olası depreme karşı risk taşıdığı açığa çıktı. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Doç. Dr. Alpkökin, “Bu viyadüklerin deprem anında ağır hasar alma riski var. Viyadüklerin kontrollerinin yapılması gerek. Fakat şimdiye kadar hiç yapılmamış” dedi.

***

Kamu binalarını güçlendirmemişler: “İtibardan tasarruf olmaz” savunmasıyla milyonlarca lira harcayan iktidar, sadece bu yıl yaklaşık 200 okul, havalimanı, halk eğitim merkezi ve huzurevi gibi kamu kurumlarının deprem güçlendirme ihalesini iptal etti.