Devlet mültecileri unuttu

Aycan KARADAĞ

Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, mültecilerin hayatında daha da yıkıcı sonuçlar doğurdu. Hayatın durma noktasına geldiği süreçte göçmenlerin yaşadığı zorluk ve hak kayıpları daha da arttı. İzmir’de yaşayan birçok mülteci, ya işsiz kaldı ya da kiralarını dahi ödeyemez hale geldi. Birçoğu bu alanda faaliyet gösteren dernek ve belediyelerin desteğiyle hayatlarını sürdürüyor. İzmir Konak’ın Basmane Mahallesi’nde yaşayan sığınmacıların durumuna mercek tuttuk.

ÇOCUĞUM OKULA GİDEMİYOR

Mahalleye ilk girdiğimde boynumdaki fotoğraf makinesi gören bir kadın yanıma yaklaşıyor. Gazeteci olduğumu öğrendikten sonra, sıkıntılarını anlatmak istiyor. Üç çocuk annesi Suriyeli kadın, eşinin yaklaşık bir yıldır işsiz olduğunu aktarıyor: “Kocam hurdacılık yapıyordu. Bu dönem iş yok. Banyosu, mutfağı olmayan tek odalı eve 200 lira ödüyoruz. Çocuklarımdan biri okula gidiyor. Okullar uzaktan eğitim yapıldığı dönem interneti olan komşularımıza gidiyorduk. Sıra bekliyorduk. Şimdi okullar açıldı. Çocuğum 2 gün okula gidiyor. Bu sıralar kalemi, defteri olmadığı için okula gidemiyor. Konak Mülteci Merkezi’nden yardım istedik. Kalem, kitap, defter verdiler. Şimdi bunlar bitene kadar çocuğum tekrar okula gidecek. Ama sonra ne olur bilemem… İş istiyoruz, para kazanmamız lazım.”

İsmini vermek istemeyen Suriyeli kadın, havaların güzelleşmesine sevindiğini söylüyor, hemen devamında da “Isınma sorunumuz bu dönem olmayacak diye mutluyum” ifadesini kullanıyor: “Bu kış çok zordu. Isınamadık bazı günler. Hem havalar iyi olunca salgın da azalır diyorlar. Belki o zaman kocam tekrar işe başlar.”

Bir başka Suriyeli kadın ile de görüşüyorum. Pandemi öncesi evlere temizliğe gittiğini kaydediyor ancak sonrasında işsiz kaldığını dile getiriyor: “Pandemi başladıktan sonra işsiz kaldım. İnsanlar doğal olarak evlerine temizliğe çağırmadılar. Babamın sağlık sorunları var. Normalleşme başladıktan sonra birkaç işyerine ve evlere temizliğe gitmeye başladım. Son 4-5 aydır tekrar işsizim. Gelirimiz bu dönem yok. Biz de dernekler tarafından desteklerle yaşamaya çalışıyoruz. Kiramız çok yüksek. Diğer giderler de çok yüksek. Durumumuz çok kötü.”

ELİMDEN HİÇBİR ŞEY GELMİYOR

Pandemiden önce eşi ve kızı tütün işinde çalışan, fakat pandemi nedeniyle 1 yıldır işsiz olduklarını söyleyen 6 yıldır felçli Suriyeli bir yurttaş ise şunları ifade ediyor: “Bu yataktan kalkamıyorum. Bu çok acı bir şey… Pandemi yüzünden eşim de kızım da işsiz. Bazı dönemler temizliğe gidiyorlar. Evin giderlerinin yanında benim de sağlık masraflarım var. Bazen giderlerimizi ödeyemiyoruz. Mahalledeki herkes gibi biz de desteklerle yaşıyoruz. Yoksa yaşayamayız. Tek odalı eve 700 lira veriyoruz. Salgın var, ben risk grubundayım ama aşı falan olmadım. Ailem çok tedirgin. Elimden hiçbir şey gelmemesi beni çok üzüyor.”

MAHALLEMİZ İZMİR’DEN UZAK BİR YER OLDU

Bilgisayarcıda tamirci olarak çalıştığını söyleyen genç Suriyeli yurttaş da, “Asgari ücretin altına çalışıyorum. Yapacak bir şey yok” diyor ve ekliyor: “İş yerinin de durumu iyi değil. Belki pandemi biterse düzenleme yaparlar. Mahallemizde yine ben iyi durumdayım. Herkes işsiz… Mahallemizde durum gün geçtikçe kötüye gidiyor. İzmirliler yardımseverler. Belediyeler, dernekler destek oluyorlar. Onlar da olmasa biteceğiz. Devlet ilk zamanlarda sahip çıkıyordu ama artık devlet bizi görmüyor. Pandemi de birçok mahalleli hasta oldu. Hastanelerde hizmet almamızda sorun yok ama yaşlılarımıza aşılama yapılmıyor. Çocuklarımız eğitim görmede çok zorlanıyor. Parasızlık yüzünden çocuklar okullara gidemiyor. Burası baktığınızda İzmir’in merkezi gibi duruyor ama şimdilerde İzmir’den uzak bir yer oldu.”

***

Suriyeli sığınmacılar dayanışma bekliyor

Konak Mülteci Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Yalçın Yanık, sığınmacıların yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Ülkemizde durum ortada. Uzun yıllardır bir ekonomik kriz ve yönetememe krizi var. Salgınla beraber bu daha da arttı. Ülkemizde son yıllarda ülkelerden savaş, ekonomik sıkıntılardan dolayı göç eden mülteciler var. Bu pandemi döneminde mülteciler destek veriyor. En ufak bir destek gördükleri zaman mutlu oluyorlar. En azından günü kurtarmış oluyorlar. İhtiyaçları çok fazla. Yardım kuruluşları ve belediye destekleri alsalar bile yarın yine ihtiyaçları oluyor. Ufak tefek iş buluyorlardı. Pandemi döneminde artık iş de bulamıyorlar. Tamamen desteklere kalmış durumdalar. Burada bir dram yaşanıyor. Devletin kasasında para var. Ülkede yaşayan tüm yurttaşlara destek olabilir. Ama maalesef olmuyorlar. Mülteciler dayanışma bekliyorlar.”