Dikkat çekmeyen hayat pahalılığı
Gıda fiyatlarındaki artış ülke gündeminde, ancak çok konuşulmayan ürünlerdeki artış da dikkat çeken boyutlarda. Şampuandan temizlik malzemelerine kadar hemen her ürünün fiyatı katlanmış durumda
EKONOMİ SERVİSİ
İktidar gıda fiyatlarındaki artışı ‘fahiş’ olarak nitelendirip polisiye önlemlerle bu artışların önüne geçmeyi planlıyor. Yapılan denetimlerle fiyat artışlarının sorumlusu meyve ve sebze hallerinde aranıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı son verilere tüketici enflasyonu yıllık yüzde 19,25’e yükseldi ve Nisan 2019’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Yıllık bazda en yüksek artış ise yüzde 29 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda. Ancak hayat pahalılığı marketin bütün reyonlarında kendisini hissettiriyor. Sabundan diş macununa, şampuandan temizlik malzemelerine tüm ürünlerin fiyatları cep yakıyor.
Herkesin evine giren ancak sık alınmadığı için yaşanan fiyat artışı pek hesaplanmayan ürünlere göz attık. TÜİK, tüketici fiyat endeksi verilerine göre temizlik, hijyen ve kişisel bakım ürünleri arasında son 6 yılda fiyatı en çok artan ürün grubu yüzde 289 ile her türlü ev temizlik aletleri. Örneğin genellikle ikili veya üçlü paketlerde satılan yüzey temizleme paspasının fiyatı en az 30 liradan başlıyor. Çeşitli özelliklerle birlikte paspasın fiyatı kabararak 60 liraya kadar çıkabiliyor. TÜİK’e göre ise bu kadar pahalı değil. Madde sepetinde her türlü temizlik aletlerinin ortalama fiyatı 2015 yılında 6,42 lirayken bu yıl 25 lira olarak hesaplanıyor. Temizlik salgınla birlikte daha da önem kazandı. Öyleki yeni, alkol bazlı temizlik ürünleri satışa sunuldu. Ev temizliğinin vazgeçilmezi olan yüzey temizleyiciler, çamaşır ve bulaşık deterjanlarının fiyatı da fark etmeden artıyor. Uzun sürede tüketilen bu ürünlerde yaşanan fiyat artışları dikkat çekici boyutta. TÜİK’in enflasyon sepetinde bulaşık için temizlik ve bakım ürünlerinin 6 yıldaki fiyat artışı yüzde 173, çamaşır için temizlik ve bakım ürünlerindeki fiyat artışı yüzde 69, hijyenik zeminler için temizlik ürünlerindeki artış ise yüzde 102.
***
Tamir işleri pahalandı
Alım gücü azalan yurttaş eski kıyafet ve eşyalarını tamir etmeye başladı. Eski kıyafetini alıp terzinin yolunu tutan yurttaşlar küçük tadilatlara bile 20 lira veriyor. TÜİK’e göre giysi tamir ücretleri ortalama 10 lira civarında. Ancak 2015 yılında bu rakam yaklaşık 5 liraydı. Aradan geçen 6 yılda tamirat fiyatları yüzde 119 oranında artmış durumda. Benzer durum ev aletlerinin tamiri için de geçerli. Hem malzeme hem işçilik ücretlerinde ciddi artışlar yaşanıyor. TÜİK’te ev aletlerinin tamiri ortalama 270 lira olarak ifade ediliyor. Ancak 6 yıl önceki fiyatı ise 60 olarak belirtiliyor. Ev aleti tamirine yüzde 350 zam gelmiş.