Dolarla maaş almıyoruz ama faiz ödüyoruz

Hüseyin Şimşek

Döviz kurunda yaşanan yüksek artışın hemen öncesinde ABD Doları Haziran ayını 6.85 TL, temmuzu ise 7,12 TL ile tamamladı. Bu artışın bütçeye bir aylık etkisi de harcama rakamlarında kendisine yer buldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün rakamlarına göre, Haziran ayında 1 milyar 70 milyon TL olan “ABD Doları Cinsinden Dış Borç Faiz Giderleri” temmuzda iki katından fazla artarak 2 milyar 213 milyon TL’ye ulaştı.

Böylece bir ayda 1 milyona yakın yurttaşın asgari ücreti kadar tutarı dolar cinsinden alınan borcun faizine gitti. Devletin faiz giderleri için yapılan bir aylık ödeme 8.4 milyar TL, yedi aylık toplam ödeme ise 79.7 milyar TL oldu.

GERİLİM SİLAH HARCAMALARINI ARTIRDI

Doğu Akdeniz, Libya ve Suriye’de yaşanan gelişmelerle silah pazarına yatırımı hızlandıran iktidar, temmuzda ‘Güvenlik ve Savunmaya Yönelik Mal, Malzeme ve Hizmet Alımları’ için de bir servet ödedi.

Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı rakamlara göre, bu kalemden yapılan harcama önceki aya göre yaklaşık 400 milyon TL artarak 627 milyon TL’den 1 milyar 23 milyon TL’ye çıktı. Temmuz ayında 2020 rekoru kırılan bu harcama kalemi için yedi ayda devletin kasasından 3 milyar 172 milyon TL çıktı. Temmuz’da 390 milyon TL’lik teçhizat ve 286 milyon TL’lik mühimmat alındı. Teçhizatların “işleme” gideri ise 209 milyon TL oldu.

MÜTEAHHİTLERE 27 MİLYAR TL

Yap işlet devret projeleri ve Hazine garantili işler yüzünden 18 yılda zengin edilen müteahhitler için devletin kasasından yedi ayda çıkan tutar 27 milyar 944 milyon TL oldu. Bu harcama kaleminden müteahhitlere temmuzda 4 milyar 137 milyon TL ödendi. Ocakta 7.8 milyar TL, şubatta 1.8 milyar TL, Mart’ta 2.5 milyar TL, nisanda 1.7 milyar TL, mayısta 3.7 milyar TL ve haziranda 6 milyar TL müteahhitlerin cebine girdi.

ÖRTÜLÜ ÖDENEK DE REKOR KIRDI

Rekor kırılan temmuz harcamalarından biri de “Gizli Hizmet Giderleri” oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “hesabını vermeden” yaptığı bu harcama için devletin kasasından ocakta 220 milyon TL, şubatta 121 milyon TL, martta 222 milyon TL, nisanda 124 milyon TL, mayısta 223 milyon TL ve temmuzda 273 milyon TL çıktı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, yedi ayda “örtülü ödenek” olarak da bilinen harcama kaleminden 1 milyar 282 milyon TL harcadı.

İktidar, harcamalarda bir diğer zirveyi “görev giderleri” kaleminde gördü. Görev giderleri kaleminden Temmuz’da yılın en yüksek ikinci tutarı olan 663 milyon TL harcanırken yedi aylık toplam harcama 3 milyar 73 milyon TL’yi buldu.

TEMİZLİK HARCAMASINDA AZALMA

Koronavirüs salgınında temizliğin önemine yapılan vurgu, iktidarın harcama tercihlerine yansımadı. Hoyrat harcamalarını her alanda sürdüren iktidar, en çok temizlik malzemesine ihtiyaç duyulan dönemler arasında yer alan temmuzda bir önceki aya göre yarı yarıya harcama kesintisine gitti. haziranda 70 milyon 612 bin TL’lik temizlik malzemesi alımı yapan AKP, temmuzda ise bu harcama tutarını 39 milyon TL’ye düşürdü.