Dostlarla türkü söyleyelim

Kadir İNCESU

Dostlar Korosu’nun ilk koristleri 50 yıllık birikimle 25 Nisan’da Maltepe Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde, 10 Mayıs’ta Çankaya Doğan Taşdelen Kültür Merkezi’nde, 17 Mayıs’ta ÇYDD Türkan Saylan Bilim ve Sanat Ödülleri etkinliğinde İş Sanat’ta, 24 Mayıs’ta Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kültür Merkezi’nde konserler verecek. Dostlar Korosu’nda uzun yıllar korist olarak yer alan ve halen şefliğini yapan Yusuf Başaran ile konuştuk.

Dostlar Korosunun kuruluş öyküsünü anlatır mısınız?

Ruhi Su 1970’lerde Dostlar Tiyatrosu sahnesinde dinletiler verirken, Genco Erkal da müziğini Ruhi Su’nun yaptığı Pir Sultan oyununu sergiliyordu. Bu dönem Genco Erkal, Ruhi Su’ya koro kurma önerisi yaptı. Bu öneriye Ruhi Su da sıcak baktı ve 1975 sonbaharında gazeteye bir ilan verildi. Gelenler Ruhi Su tarafından sınavdan geçirilerek koro oluşturuldu. Koronun adı Dostlar Tiyatrosu’na paralel Dostlar Korosu adını aldı. Koro 12 Eylül 1980 cuntasına kadar çalışmalarına devam etti.

Kimler koroya girebiliyordu?

Koroya uyum sağlaması, Ruhi Su’nun türküleri söyleyiş ve yorumlama tarzını içselleştirebilmesi, çalışmalardaki ciddiyet ve disipline uyum sağlayabilmesi yeterliydi. Katılmak isteyen kişilere dili, dini, rengi sorulmazdı. Koronun temel harcı Ruhi Su sevgisi ve türkü söylemeyi sevmekti.

Koronun yapısı nasıldı? 

Kadın erkek sayısının hemen hemen eşit olduğu koro ilk kuruluşunda kırktan fazla kişiden oluşuyordu. Çalışan, üniversite, lise ve ortaokul öğrencisi dâhil geniş bir yaş aralığındaydı. Koristler arasında öğretmen, öğrenci, mimar, mühendis, müzisyen ve memur gibi mesleklerden kişiler vardı.

Dostlar Korosu’nun felsefesi neydi?

Koronun kuruluş amacı Ruhi Su’nun anlayışını ve o dönemin ruhunu seslendirmek olduğundan koro üyelerinin ve dolayısıyla koronun bir anlamda sol, sosyalist bir felsefeye sahip olduğu aşikardı.

Katılımcıların müzik yaşamları sonraki süreçte nasıl şekillendi?

Darbeden sonra Ruhi Su’ya getirilen yasaklardan ve engellerden dolayı koronun çalışmalarına son verildi. Korodan bazı arkadaşlarla birlikte Ru Su ile bağımız kopmadı. Ruhi Su’nun veya korist arkadaşların evinde toplanarak aynı çalışmalarla Ruhi Su’nun öğrettiği anlayış ve disiplinle türkülerimizi söyledik. Ruhi Su harcı o kadar güçlüydü ki birbirimizden hiç kopmadık. Koro üyelerinin çoğunluğu profesyonel anlamda bir müzik okuluna gitmedikleri için evlerde toplanıp türküler söylemek; dayanışma içinde olmak dostluğu, arkadaşlığı sürdürmek müziksel anlamda bizim için başka bir keyifli süreç oldu. Konservatuara giden birkaç arkadaşımız kendi müzik yaşamlarını bir meslek olarak icra ediyorlar. Bu durum Ruhi Su’nun Eylül 1985’te hayata vedasına kadar canlı ve heyecanlı şekilde sürdü. Ruhi Su’nun ölümünden birkaç yıl sonra Koro, Sıdıka Su’nun da onayıyla koro içinde birkaç arkadaşımızın önderliğinde tekrar toplandı. Daha sonra Timur Selçuk, Cenan Akın ve Sarper Özsan’la çalışmalar yaptı ve Ruhi Su’yu anma gecelerinde türkülerini söyledi.

İlk koristler bir araya geldikten sonra neler yaptınız?

Müziğin, kültürün ve değerlerin her geçen gün biraz daha yozlaştığı, popüler anlayışa evrilip estetik ve sanatsal özünün yok edildiği bir dönemde yaşıyoruz. Sanatsal içerik göz ardı edilip sadece alınıp satılan bir meta haline gelen müzik ve diğer disiplinler için seyirci kalmaya gönlümüz razı olmadı. Ruhi Su’nun izlerini taşıyan koro üyeleri olarak, hem Ruhi Su anlayışını bugüne taşımak hem de o dönemin ruhunu, çalışmalarını günümüze aktarmayı bir sorumluluk olarak gördük. Bundan dolayı 2014’te ilk koristlerden şef Yusuf Başaran yönetiminde Çiler Belen, Canan Bilge, Selahattin Başaran, Yusuf Uzun, Fulya Soytürk, Fikriye Demir, Ayda Uludağ Alpat, Günay Mutlucan, İlker Yakup Dalak, Haluk Okumuş, Hüseyin Türkoğlu, Memet Naci Dedeal, Fitnat Sun, Adnan Serçe, Salim Çetin bir araya gelerek çalışmalara başladık. Daha sonra aramıza İlk koristlerden Saim Gür, İbrahim Yüksel katıldı. 1975-1980 arasında Ruhi Su ile çalıştığımız ve bir kısmı kayıtlarda olmayan türkülerden oluşan bir Long-Play ve CD yaptık. Yurt içinde ve yurt dışında konserler, radyo programları, röportajlar yaptık.

Ruhi Su’nun felsefesini gençlere aktarmak ve onları yetiştirmek için neler yapıyorsunuz?

Kısıtlı olanaklar çerçevesinde her platformda öğrencileri olarak Ruhi Su’yu anlatıyoruz. O’nun müzik anlayışını söyleme ve söyleyiş tarzı ile tekniğini örneklemeye çalışıyoruz. Üye sayımızı güçlendirdik. Sahnede, sosyal medyada bilinir ve görünür olma çabası içindeyiz. Amacımız yeni kuşaklara Ruhi Su felsefesini anlatabilmek.

∗∗∗

BUGÜNKÜ İLK KORİSTLER

Dostlar Korosu İlk Koristleri şef Yusuf Başaran yönetiminde Canan Bilge, Fulya Soytürk, Çiler Belen, Ayda Uludağalpat, Filiz Evlice, Piraye Yüksel, Ülkü Akgün Alıcı, Sevim Elmas, Fidel Nacar, Yusuf Uzun, İbrahim Yüksel, Adnan Serçe, Saim Gür, Selahattin Başaran, Cihat Örken, Burhan Alkış, Nedrettin İldan’dan oluşuyor.