DSÖ'nün tüberküloz aşısı ile koronavirüs salgını arasındaki ilişkisine dair raporu yayımlandı

BirGün Çeviri Kolektifi

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tüberküloz aşısının (BCG) koronavirüs salgınına karşı kullanılabileceğine dair iddiaları yalanladı. Kanıtlanmış bilimsel bir bulgunun olmadığını dikkat çeken DSÖ, BCG aşısının yenidoğanlar için tedarik edilmesinde olası sapmalar artan tüberküloz kaynaklı ölümlere sebep olabileceği noktasında da uyarıda bulundu.

Bir araştırma: BCG aşısı ölüm oranlarını etkiliyor mu?

ABD’de New York Teknoloji Enstitüsü Biyomedikal Bilimler Bölümünden araştırmacıların yaptığı epidemiyolojik araştırma, virüsün etkisinde ülkeler arası farklılıklar kısmen ülkelerin farklı BCG aşı politikalarından kaynaklanıyor olabileceğini gösterdi.

Medrxiv sitesinde yayınlanan henüz bağımsız değerlendirilmesi yapılmamış araştırmaya göre İtalya, Hollanda ve ABD gibi evrensel BCG aşısı politikası uygulamayan ülkeler uzun erimli BCG aşı politikası olan ülkelere göre virüsten daha ağır şekilde etkilendi. Araştırmada, bu aşının 1984 yılında uygulanmaya başlandığı İran’da nüfus içindeki ölüm oranı da ölümlerin yaş gruplarına dağılımı açısından bu fikirle tutarlı olduğu iddia ediliyor.

BCG aşısı Türkiye’de 1927’de üretilmeye başladı ve 1951’den bu yana zorunlu

Türkiye’de ise bu aşı zorunlu olarak uygulanıyor. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün sitesinde yayımladığı tarihçeye göre dünyada 1921 yılında tıbbi kullanımına başlanan BCG aşısı Türkiye’de 1927 yılında üretilmeye başlandı. 1951’den bu yana ülkemizde zorunlu olarak 4 doz uygulanan BCG aşısı 2006’da Dünya Sağlık Örgütü tarafından tek doza düşürüldü.

Avusturalya BCG aşısının Covid-19’a karşı etkisini araştırıyor

Australya’da Murdoch Çocuk Araştırma Enstitüsü (MCRI), BCG aşısının Covid-19’a karşı işe yarayıp yaramadığını görmek amacıyla ciddi risk altındaki sağlık çalışanları üzerinde bir deneme başlattı. BRACE adındaki proje MCRI Bulaşıcı Hastalıklar Araştırma Grubu Başkanı Nigel Kurtis tarafından yönetiliyor. Nigel Kurtis “BCG açısı alan sağlık çalışanlarında Covid-19’un yaygınlığında bir azalma ve görmeyi umuyoruz” şeklinde konuşmuştu.

DSÖ: Henüz kanıtlanmış bilimsel bir bulgu yok; Covid-19’a karşı BCG aşısı önermiyoruz

DSÖ ise 12 Nisan tarihinde bu konuyla ilgili yayımladığı raporda BCG’nin insanları Covid-19 virüsü enfeksiyonuna karşı koruduğuna dair bir bilimsel kanıt olmadığını açıkladı. Raporda, “BCG aşısının Covid-19’a karşı koruyup korumadığı sorusuna ithafen iki klinik deneme hala sürüyor ve DSÖ bu konuyla ilgili bir bulgu hazır olduğunda değerlendirme yapacaktır. DSÖ, bilimsel bulgunun olmadığı bir durumda Covid-19’un önlenmesi amacıyla BCG aşısını önermemektedir. DSÖ, tüberküloz vakalarının yüksek olduğu ülke ve yerlerde yenidoğanlara yönelik BCG aşısını önermeye devam etmektedir” ifadelerine yer verildi.

BCG aşısının bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinden bahseden DSÖ raporunda “BCG aşısının bağışıklık sistemi üzerinde spesifik olmayan etkileri olduğuna dair hem insanlar hem de hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalardan deneysel kanıtlar bulunmaktadır. Bu etkiler iyi karakterize edilmemiştir ve klinik olarak alakası bilinmemektedir” cümleleri yer aldı.

DSÖ tarafından sunulan raporda şu başlıklar yer aldı:

“DSÖ, temel bilimsel veritabanlarını ve klinik deneme kaynaklarına dair süren bulgu değerlendirmesini 11 Nisan 2020 tarihinde güncellemiştir. Bu değerlendirme 3 pre-print çalışmayı (henüz bağımsız değerlendirmesi yapılmadan online olarak yayınlanmış) kapsamıştır. Bu çalışmalarda, BCG aşısının uygulandığı ülkeler ile uygulanmadığı ülkelerdeki Covid-19 vaka sayısı açısından karşılaştırdıkları ve yenidoğanlarda bu aşıyı rutin olarak uygulayan ülkelerin bugüne kadar daha az Covid-19 vakası rapor ettiklerini gözlemlenmiştir.”

Bu tür çalışmaların problematik yanları var

“Bu tür ekolojik çalışmalar; ulusal demografiler, hastalık yükü, Covid-19 virüs enfeksiyonları için yapılan testleme oranları, her bir ülkede pandeminin hangi aşamada olduğu dahil bir dizi önemli kafa karıştırıcı önyargıya yatkındır.”

“Yapılan değerlendirme; aynı zamanda, Covid-19’lu hastaların bakımından direk olarak sorumlu sağlık çalışanlarına verilen BCG aşısının etkilerini incelemeyi amaçlayan iki klinik denemeye dair kayıtlı protokolleri de kapsamıştır.”

Tüberküloz kaynaklı ölümlere sebep olabilir

“BCG aşısı çocuklarda tüberkülozun ağır türlerini önlemektedir ve aşının yerel düzeyde tedarik edilmesinde (aşının tüberkülozdan başka amaçlarla kullanılmasından kaynaklı) olası sapmalar yeni doğanların aşılanamaması, tüberküloz oranlarında artış ve tüberkülozdan ölümlere sebep olabilir.”