İsveçli üç parlamenter Moskova’da Edward Snowden’la buluştu. Alternatif Nobel ödülü olarak gösterilen Right Livelihood Ödülü’nün 2014 yılı kazananlarından biri olan Edward Snowden, ödülünü almak için kasım ayında İsveç Parlamentosu’na gelememiş, bir telekonferansla yaklaşık iki yıldır bulunduğu Moskova’dan parlamenterlere seslenmişti. Snowden’a bu ödül, hayatını ortaya koyarak büyük bir cesaretle belgelediği; Amerika’nın sistematik ve yasadışı olarak yürüttüğü küresel gözaltı ve dinleme skandalları için verildi.

Bilgisayar mühendisi olarak CIA’de çalışan Edward Snowden, 2014‘te Amerika’nın tüm dünyada yürüttüğü yasal olmayan dinlemelerini, kontrol etmeye çalıştığı elektronik yazışmaları ile belge takibini, The Guardian ve Washington Post’tan muhabirlerle paylaşmıştı.

Yayınlanan makaleler büyük yankı kopardı, süreç sonunda Edward Snowden, Amerika’dan kaçmak zorunda kaldı. Amerikan Devleti, Snowden’ın pasaportunu iptal etti ve eğer ülkeye geri dönerse onu, ajanlıktan dolayı bir savcılık soruşturması bekliyor.

İsveçli parlamenterlerle Edward Snowden’ı Moskova’da bir araya getirenler, Right Livelihood ödül kurumunun temsilcileri oldu. Alternatif Nobel denilen Right Livelihood ödülü,  Türkiye’ye hiç uzak değil. 2012’de dağıtılan ödüllerden biri, kurum tarafından Hayrettin Karaca’ya erozyonla ilgili mücadelesinden ve TEMA’nın kuruluşundaki katkılarından dolayı verilmişti. Ödülün, Nobel’den farklı olarak hiçbir kategorisi yok. Her yıl birden fazla kazanan ve bir organizasyon belirleniyor. Dünya için güzel şeyler yapan insanlar bulunuyor ve bağışlarla toplanan para ödülü o yılın organizasyona devrediliyor. İyi şeyler, iyi işler, yol alsın isteniyor. İsveç Parlamentosu da her yıl kapılarını, ödül komitesinin seçtiği kişilere, bir seremoni düzenlenmesi için açıyor. Ödül töreni tarihi parlamento odasında yapılıyor.

Kurum, İsveç Parlamentosu’ndan aslında dört parlamentere, Rusya’ya sığınmış olan Edward Snowden’la görüşmeleri için çağrı yaptı. Biri koalisyon hükümetindeki partilerden olmak üzere dört partinin vekilleri daveti kabul etti. Sol Parti’den Jens Holm, arkadaşları gibi Rusya yolucusuydu ama kapıda kaldı. Rusya’ya girişte, seyahat belgelerinde sorun var diye ülkeye sokulmadı. 22 saat havalimanında tutuldu ve İsveç’e geri gönderildi.

Rusya’ya girebilen diğer üç İsveçli parlamenter, Moskova’da, Snowden’la kendi ifadelerine göre gizli bir yerde görüştürülmüşler. 27 Mart Cuma günü yapılan görüşme iki saatten uzun sürmüş. Toplantıda Snowden, küresel gözaltının Amerika tarafından nasıl işletildiğini ve temelde insan haklarına aykırı olan bu sistematik suçun önlenmesi için ne yapılması gerektiği üzerine konuşmuş.

Halk Partisi’nden görüşmeye katılan Matthias Sundin, “Toplantı kişisel olarak Edward hakkında değildi. Kitle denetimi konuşuldu. Bunun neleri getirdiğine baktık” açıklamasını yaptı. Böyle bir iki cümlenin dışında Edward Snowdan’la böyle bir görüşme yapan İsveçli parlamenterlerden “Koca Amerika hiç utanmamış mı? Şöyle yapalım bu işi çözelim” mesajı henüz çıkmadı. Muhafazakâr Parti’den Cecilia Magnusson, İsveç dönüşü görüşlerini açıklarken Snowden için “Amerika’ya dönmeli, mahkemeye çıkmalı ama mahkeme büyük bir şeffaflıkla yapılmalı” deyiverdi. Magnusson’un Edward Snowden’la yüz yüze görüşüp kuramadığı empati şaşkınlık yarattı.

Sonuçta üç parlamenter de Snowden’ı akıllı, kendini iyi ifade eden ve yaptıklarının hangi sonuçları doğuracağını önceden analiz edebilecek biri olarak anlattı. Parlamenterler, temiz temiz, parti yönetimlerine bilgi vererek bu davete icabet ettiklerini de belirttiler. İsveç Parlamentosu’nun, parlamenterlerin kullandığı e-posta yazışmalarının da tutulduğu sunucuları, daha ucuz olsun diye Amerika’da kiraladığı düşünülecek olursa Snowden’ın analiz yeteneğine tabii şapka çıkartılır.