Eğitim sistemi baştan koktu
MEB’e yönelik Sayıştay denetimleri, “Eğitim sisteminin baştan koktuğunu” ortaya koydu. Ücretsiz dağıtılan ders kitaplarının ihtiyacın üzerinde satın alındığı, AB’den gelen paraların amacı dışında kullanıldığı, FATİH Projesi ile meslek liselerine yönelik projelerde çok sayıda mevzuata aykırılıklar bulunduğu ortaya çıktı.
Mustafa BİLDİRCİN
Milli Eğitim Bakanlığı’na yönelik Sayıştay denetimleri, eğitim sisteminin, “Baştan koktuğunu” gözler önüne serdi. Okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerine ücretsiz dağıtılacak ders kitapları dağıtımında resmi ve özel okulların kitap ihtiyaçlarının doğru belirlenmediği ortaya çıktı. Bazı okullar tarafından ihtiyacın üzerinde kitap talep edildiği ve herhangi bir denetimden geçirilmeden bu taleplerin karşılandığı belirlendi. Bakanlığın, ihtiyacın üzerinde alınan ve kullanılmayan kitaplar için ödeme yaptığı ve bütçeye yük getirdiği bildirildi.
Milyarlarca lira harcanan FATİH Projesi’ndeki aksaklıklar da denetim raporuna yansıdı. Okulların hangi yöntemle internete erişim sağladığına ve okullarda bulunan teknik altyapıya ilişkin sağlıklı işleyen bir veri sistemi bulunmadığı tespit edildi.
FATİH İSRAF PROJESİ OLDU
Raporda yer alan bilgilere göre, Mayıs 2021’de 408 milyon 789 bin TL bedel ile 7 bin okula yerel ağın kurulması için ihale sözleşmesi imzalandı. İhaleyi kazanan yükleniciye, 7 bin okula ilaveten 2 bin ikame okul listesi verildi. Toplam 9 bin okulda keşif yapan yüklenici, 5 bin okulun ağ altyapı kuruluma uygun olmadığını belirledi. Okulların ağ altyapı kurulumuna uygun olmaması nedeniyle, yerel alan ağı kurulmasında hedeflenen okul sayısına ulaşılamadı.
MESLEKİ EĞİTİMDE USULSÜZLÜK
MEB denetimleri, mesleki ve teknik eğitim kapsamındaki faaliyetlerdeki mevzuata aykırılıkları da ortaya koydu. Ortaöğretim kurumlarında bilim, kültür ve sanat atölyelerinin kurulmasını amaçlayan, “Ortaöğretimde Maker Hareketi” adlı yatırım projesine ilişkin izleme ve değerlendirme raporlarının düzenlenmediği ve bu nedenle projeden beklenen çıktıların ölçüm ve analizine yönelik değerlendirmelerin yapılmadığı görüldü. Toplam 35 milyon TL harcanan projedeki eksiklikler, “Bu kadarı da olmaz” dedirtti:
► Bazı atölyelerde müzik aletlerinin işin teslimi sırasında ambalajlı ve sıfır ürün olarak teslim edilmemiş olduğu, sapı ya da köprüsü kırık enstrümanların teslim edildiği ve dolayısıyla enstrümanların kullanım dışı olduğu,
► Ahşap atölyesi ve müzik atölyesi bitişik düzen yapılmış olduğundan ve ahşap kesme makinesinin kullanılması halinde ortaya çıkan toz dolayısıyla atölyenin diğer kısımlarının, özellikle müzik atölyesinin kullanılamayacak olmasından dolayı, ahşap atölyesinin kullanıma elverişli olmadığı ve çoğunlukla atıl durumda bulunduğu,
► Bazı atölyelerin bilim kısmında yer alan 3D lazer yazıcının kullanılamaz durumda olduğu, yazıcıda kullanılan termoplastik malzemelerin ambalajsız bir şekilde teslim alındığı ve bu nedenle ilgili malzemelerin henüz teslimat aşamasında kullanım ömürlerini kısmen doldurmuş oldukları,
► Atölyelerin bazılarında makinelerin ya hiç çalışmıyor olduğu ya da çalışıyorsa da kurulum yapılan okulda makineyi kullanmayı bilen insan kaynağının bulunmadığı tespit edilmiştir.
AB’DEN GELEN PARA AMAÇ DIŞI KULLANILDI
MEB’in denetim raporları ile ortaya konulan diğer bazı usulsüzlükler ise şöyle kaydedildi:
► İller tarafından temel eğitim ve ortaöğretim kurumlarının ihtiyaçlarında kullanılmak üzere satın alınan donatım malzemelerinin okullara devrine ilişkin olarak yürütülen süreçte birtakım aksaklıklar bulunduğu görülmüştür.
► Hizmet İçi Eğitim Enstitüleri tarafından gelir getirici faaliyetler sonucunda elde edilen gelirlerin muhasebe birimi adına açılan hesaplarda izlenmediği, Bakanlık mali tablolarına yansıtılmadığı ve bu nedenle denetim dışı kaldığı görülmüştür.
► Bakanlığın taşra birimlerinde Avrupa Birliği’nden sağlanan kaynaklarla finanse edilen projelerin yürütülmesinde mevzuata uygun olmayan uygulamaların bulunduğu görülmüştür.