Ek bütçeyle önce kayıpları karşılayın
Ek bütçe talebine ilişkin emekliler “Doğru kullanılsa derdimiz çözer ama yapılmıyor” dedi. Kamu emekçileri “Yoksuldan alıp zengine veriyorlar. TÜİK garabetiyle ücretimizi baskılıyorlar” değerlendirmesinde bulundu. DİSK ise “Asgari ücret yoksulluk sınırına bakarak belirlenmeli” diyor.
Rıfat KIRCI
Toplumun vergi yükünü artıracak ek bütçenin Meclis’e sunulması alım gücü eriyen milyonlarca ücretli çalışanın tepkisini topladı. Ek bütçe gerekçesinde ücretlerde yapılacak artış gösterilse de toplanması planlanan vergi miktarı 1 trilyon lira artırıldı. Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gibi dolaylı vergilerden elde edilecek gelirin artırılması öngörülen bütçeye karşı sendikalar alım gücü kaybının biran önce giderilmesi talebinde bulundu.
ASGARİDE YENİ FORMÜL ARAYIŞI
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu “Eylül ayında başlayan süreçte bütçenin halkçı olacağı yaygaraları koparılmıştı. Gördük bütçeyi” şeklinde tepki gösterdi. Asgari ücrete ilişkin değerlendirmede bulunan Serdaroğlu şöyle konuştu: “Durum az çok netleşti gibi. Sanayici dahi asgari ücretin artırılması gerektiğini söylüyor. Ancak yapılacak artışı kendileri karşılamak istemiyor. Bunun da yöntemi vergileri kaldırmak. Asgari ücret, prim ödemeleriyle şu anda 5004 lira. Bu ödemelerin kaldırılmasını istiyorlar. Yapılacak artış da büyük ihtimalle böyle olacak çünkü bize gelen duyumlar da bu yönde. 5 bin liranın üzerinde bir rakam düşünüyorlar.”
Adnan Serdaroğlu, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Sekreteri
Asgari ücretin belirlenme süreçlerinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirten Serdaroğlu şöyle devam etti: “Hükümet aralık ayında asgari ücrete yaptıkları artıştaki şovun etkisindeydi. Şimdi mecbur kaldılar. Daha ilk aydan eriyen bir ücret söz konusuydu. Biz de 5 aylık kaybı Bakanlık önünde yaptığımız eylemlerle haziran ayı başında dile getirmiştik. Ancak 5 bin liranın üzerinde rakam yeterli değil. Önce asgari ücret komisyonu düzgün toplanmalı. Gömlek yanlış iliklenince diğer adımlar da hatalı oluyor. İktidarın iki dudağı arasından ne çıkarsa o oluyor. Yapılan artışı da tekrar abartacaklar. Bizim temel ilkemiz 2 asgari ücretin yoksulluk sınırından düşük olmaması gerektiği yönünde. Şu anda yoksulluk sınırı 19 bin liranın üzerinde. Özellikle gıda gibi temel ihtiyaçlarda enflasyon bu kadar can yakıcıyken yapılacak artış da bu yönde olmadıkça merhem olmayacaktır.”
Asgari ücretin sadece bir gösterge olması gerektiğine değinen Serdaroğlu “Bugün Türkiye’de asgari ücret çok önemli. Çünkü ortalama ücrete dönüşmüş durumda. Asgari ücretle çalışan oranının yüzde 3’lerde olduğunu görüyoruz Avrupa’da. Burada da böyle olmalı. Asgari ücret bir gösterge olmalı. Ancak toplu sözleşme süreçleri desteklenmeli. Sendikaların örgütlenmesi önündeki engeller kaldırılmalı.”
YOKSULDAN ALIP ZENGİNE VERECEKLER
Büro Emekçileri Sendikası (BES) de ek bütçe talebine tepki gösterenler arasında. BES Başkanı Bahadır Berdicioğlu kamu emekçisi için toplu sözleşmenin tekrar hazırlanması gerektiğini söyledi. Bugün tüm iş yerlerinde eylemler yapılacağını duyuran Berdicioğlu şöyle konuştu: “Her ek bütçe döneminde iktidar toplumun derdine derman olacağı söylemini yapıyor. Emeklinin, kamu emekçisinin, KYK borçlusunun derdine derman oluyor mu bu bütçe? Eylül ayında başlayan süreç aralık ayına kadar devam ediyor. Ancak gördük. Bütçe 5 ayda eridi. Ek bütçe getirdiler. Bunu da halkın vergi yükünü artırarak sağlayacaklar. Bu bütçede de yoksullardan toplanan vergi rantçının, yandaşın, müteahhidin yararına kullanılacak.”
Bahadır Berdicioğlu, Büro Emekçileri Sendikası Başkanı
Temmuz ayında kamu emekçisi ve emeklisinin ücretine yapılacak enflasyon farkına değinen Berdicioğlu şöyle konuştu: “TÜİK gibi bir garabet, iktidardan ısmarlama rakamlarla ücret belirliyor. Mayıs enflasyonu yüzde 2’lerde gösterildi. Herkes biliyor böyle olmadığını. Temmuzda enflasyon farkı yansıtılacak. Bizim kaybımız ise ocak ayında başladı. Memur-sen gibi bir konfederasyon imza attı toplu sözleşmeye. Ancak bu sözleşmede bizde verilen zam yüzde 5+7 olmuştu. Ocak enflasyonu bunun üzerinde gerçekleşti. Şimdi yapılacak zammın bizim kaybımızı karşılaması mümkün değil. Farkı kapatır ama 6 ay boyunca yaşadığımız kaybı geri getirmez. Bir sonraki ay da zaten tekrar geri düşeceğiz. Bunun için toplu sözleşmeni yeniden hazırlanması talebimiz var.”
Bugün tüm illerde eylemler düzenleyeceklerini belirten Berdicioğlu taleoleri şöyle sıraladı:
•Ekonomik kayıplar karşılansın. Tis masası tekrar kurulsun. Adil bir toplu sözleşme süreci yürütülsün.
•Yemek ve ulaşım yardımı yapılsın. Astronomik kira artışlarına karşı yardım sağlansın. Ek ödemeler artırılsın.
•Mülakat kaldırılsın.
DOĞRU KULLANILSA ÇARE OLUR
Enflasyon karşısında en çok etkilenen kesim ise emekliler. Emekli 2500 liraya kadar düşürülen maaşla açlık sınırının çok altında yaşama tutunmaya çalışıyor. Tüm Emekliler Sendikası Başkanı Zeynel Abidin Ergen şöyle konuştu: “Sadece son 1 yılda aklımıza gelen her şeye yapılan zamlar hesaplandığında enflasyon oranının resmi rakamların çok üzerinde olduğu gözlemleniyor. Emekliler evinde elektrik kullanmamak için ışık açmıyor. Ekmek gramajları iyice düşürülmüş olmasına karşın, fiyatı 5 lirayı buldu. Artık ekmek alınamaz oldu. Daha da zamlanacağı söyleniyor. Yeni vergiler yolda. Ayrıca kimi vergi ve ÖTV zamları da kapıda. Bu pahalılıkla emeklilerin yaşama şansı yoktur. Bu kadar büyük bir ek bütçeden ise emeklilerin nefes almasını sağlayacak pay çok rahatlıkla ayrılabilir.”
Zeynel Abidin Ergen, Tüm Emekliler Sendikası Başkanı
Ergen taleplerini şöyle sıraladı:
•1 Temmuz'dan geçerli olmak üzere emeklilerin reel durumunu korumak için dahi maaşlarında en az yüzde 82 artış yapılmalıdır.
•Bayramda ödenecek olan bayram ikramiyesi asgari ücret seviyesine yükseltilmelidir.
•En düşük emekli maaşı açlık sınırının üstüne çıkarılmalıdır.
•Sağlığa erişim kanalları açılmalı. Sağlık, rahatlıkla erişilebilir olmalıdır.
•Emeklilerin sağlıkta ödedikleri katkı payları kaldırılmalıdır.